Union Budget 2024 LIVE : બજેટમાં 9 પ્રાથમિકતાઓ નક્કી કરવામાં આવી
Union Budget 2024 : કેન્દ્રીય બજેટ 2024 આજે નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ (Finance Minister Nirmala Sitharaman) રજૂ કરશે. NDA ગઠબંધન સરકારના ત્રીજા કાર્યકાળનું આ પ્રથમ પૂર્ણ કેન્દ્રીય બજેટ હશે. બજેટમાં આવકવેરાના માળખામાં ફેરફાર અને ભારતમાં બિઝનેસ કરવાની સરળતા સુધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. સીતારામણ માટે સાતમું કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરવાનો આ એક રેકોર્ડ પણ હશે, જેનાથી તેઓ સતત 7 કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરનારા પ્રથમ નાણામંત્રી બન્યા છે. અગાઉ મોરારજી દેસાઈએ સતત 6 બજેટ રજૂ કરીને આ રેકોર્ડ બનાવ્યો હતો. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ 23 જુલાઈ, 2024ના રોજ સવારે 11 વાગ્યે સંસદમાં કેન્દ્રીય બજેટ 2024 રજૂ કરશે.
ઉલ્લેખનીય છે કે, ફેબ્રુઆરીમાં જ વચગાળાનું બજેટ રજૂ કરવામાં આવ્યું છે. સંપૂર્ણ બજેટ 2024ની લોકસભા ચૂંટણી પછી રજૂ થવાનું હતું. ચૂંટણી વર્ષમાં મતદાન પહેલાં વચગાળાનું બજેટ રજૂ કરવામાં આવે છે. વચગાળાના બજેટમાં ચૂંટણી પહેલાના સરકારી પ્રોજેક્ટ પર ખર્ચનો સમાવેશ થાય છે.
નાણામંત્રીએ બજેટ ભાષણની શરૂઆત કરી
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ મોદી સરકારના ત્રીજા કાર્યકાળનું બજેટ રજૂ કરી રહ્યા છે. તેમનું બજેટ ભાષણ શરૂ થઈ ગયું છે. નાણામંત્રીએ કહ્યું, ભારતના લોકોએ વડાપ્રધાન મોદીના નેતૃત્વવાળી સરકારમાં તેમનો વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો છે. તેઓ ઐતિહાસિક ત્રીજી મુદત માટે ફરી ચૂંટાયા છે. નાણામંત્રીએ કહ્યું કે ભારતની અર્થવ્યવસ્થા મુશ્કેલ સમયમાં પણ ચમકી રહી છે. બજેટ રજૂ કરતી વખતે નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું હતું કે બજેટમાં ગરીબ, મહિલા યુવાનો અને ખેડૂતોની 4 શ્રેણીઓનું ધ્યાન રાખવામાં આવ્યું છે. નાણામંત્રીએ કહ્યું કે, વૈશ્વિક પરિસ્થિતિઓની અસર ફુગાવા પર પડી છે. પરંતુ, મોંઘવારી દર નિયંત્રણમાં છે. આ દર લગભગ 4 ટકા છે. લોકોએ સરકારમાં વિશ્વાસ દર્શાવ્યો છે. જનતાને અમારી નીતિઓમાં વિશ્વાસ છે. ભારતનું અર્થતંત્ર મજબૂત બન્યું છે.
ગરીબો, મહિલાઓ અને ખેડૂતો પર સરકારનું ધ્યાન
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું કે અમારી સરકારનું ધ્યાન ગરીબો, મહિલાઓ અને ખેડૂતો પર છે. ગરીબો માટે મફત રાશનની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. યુવાનો માટે રોજગાર યોજનાઓ લાવવામાં આવી છે. સીતારમણે વધુમાં કહ્યું કે વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થા અત્યારે મુશ્કેલ સમયમાંથી પસાર થઈ રહી છે, પરંતુ ભારતની અર્થવ્યવસ્થા ચમકી રહી છે. અમે વિકસિત ભારત માટે રોડમેપ બનાવી રહ્યા છીએ. નાણામંત્રીએ કહ્યું કે ઉત્પાદકતા, રોજગાર, શહેરી વિકાસ, ઉર્જા સંરક્ષણ, નવીનતા સંશોધન વિકાસ, આગામી પેઢીના સુધારા વગેરે સરકારની પ્રાથમિકતા છે. નાણામંત્રી સીતારમણે કહ્યું કે દેશના 1 કરોડ ખેડૂતોને કુદરતી ખેતીની તાલીમ આપવામાં આવશે. બજેટમાં પહેલી જાહેરાત નોકરીઓ માટેની છે. 5 યોજનાઓનું પેકેજ જાહેર કરવામાં આવ્યું છે. નવી રોજગારી માટે સરકાર 2 લાખ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરશે. યુવાનો માટે રોજગારી ઊભી કરવા માટે 1 લાખ કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવશે. બજેટ રજૂ કરતી વખતે નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું કે સરકાર મોંઘવારી દરને 4 ટકા સુધી લાવવાનો પ્રયાસ કરશે.
ખેડૂતો માટે ઊંચા લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ
નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું કે આખા વર્ષ અને તેના પછીના સમયગાળાને ધ્યાનમાં રાખીને, આ બજેટમાં અમે ખાસ કરીને રોજગાર, કૌશલ્ય પ્રશિક્ષણ, MSME અને મધ્યમ વર્ગ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છીએ. PM ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજનાનો 80 કરોડથી વધુ લોકોએ લાભ લીધો. આ યોજના વધુ 5 વર્ષ સુધી ચાલુ રહેશે. બજેટ રજૂ કરતાં નાણાંમંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું કે ખેડૂતો માટે, અમે ખર્ચ કરતાં ઓછામાં ઓછા 50% માર્જિનનું વચન પૂરું કરીને તમામ મુખ્ય પાકો માટે ઊંચા લઘુત્તમ ટેકાના ભાવની જાહેરાત કરી છે.
બજેટમાં 9 પ્રાથમિકતાઓ નક્કી કરવામાં આવી
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે આ વર્ષ અને આગામી વર્ષો માટે બજેટમાં 9 પ્રાથમિકતાઓ નક્કી કરી છે.
1. કૃષિ ક્ષેત્રમાં ઉત્પાદકતા અને સ્થિતિસ્થાપકતા
2. રોજગાર અને કૌશલ્ય વિકાસ
3. સમાવિષ્ટ માનવ સંસાધન વિકાસ અને સામાજિક ન્યાય
4. ઉત્પાદન અને સેવાઓ
5. શહેરી વિકાસ
6. ઊર્જા સુરક્ષા
7. ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર
8. નવીનતા, સંશોધન અને વિકાસ
9. નેક્સ્ટ જનરેશનના સુધારા
રોજગાર સંબંધિત પ્રોત્સાહનો માટેની ત્રણ યોજનાઓ
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું કે, અમારી સરકાર પ્રધાનમંત્રી પેકેજના ભાગ રૂપે રોજગાર સંબંધિત પ્રોત્સાહનો માટેની ત્રણ યોજનાઓ લાગુ કરશે. આ EPFO માં નોંધણી પર આધારિત હશે અને પ્રથમ વખતના કર્મચારીઓની ઓળખ અને કર્મચારીઓ અને નોકરીદાતાઓને સમર્થન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. રોજગાર અને કૌશલ્ય માટે પ્રધાનમંત્રી પેકેજ, રોજગાર સંબંધિત પ્રોત્સાહનો માટે 3 યોજનાઓની જાહેરાત કરવામાં આવી છે.
સ્કીમ A: પ્રથમ ટાઈમર
સ્કીમ B: ઉત્પાદન ક્ષેત્રે રોજગાર સર્જન
સ્કીમ C: નોકરીદાતાઓને સહાય
30 લાખ યુવાનોને નોકરી
નાણામંત્રીએ કહ્યું છે કે દેશમાં મેન્યુફેક્ચરિંગ સેક્ટરમાં નોકરીઓ વધશે. 30 લાખ યુવાનોને નોકરી મળશે. સરકાર કઠોળના ઉત્પાદન, સંગ્રહ અને માર્કેટિંગને મજબૂત બનાવશે. ગ્રામીણ અર્થતંત્રનો ઝડપી વિકાસ અને રોજગારીની તકો એ નીતિના ધ્યેયો હશે. સરકાર ઝીંગા ઉછેર અને માર્કેટિંગ માટે નાણાં પૂરા પાડશે. જનસમર્થ આધારિત કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ પાંચ રાજ્યોમાં રજૂ કરવામાં આવશે. કૌશલ્ય વિકાસ માટે નવી કેન્દ્ર પ્રાયોજિત યોજના રાજ્યો, ઉદ્યોગો સાથે મળીને શરૂ કરવામાં આવશે. આ સાથે 5 વર્ષમાં 20 લાખ યુવાનોને કૌશલ્યવાન બનાવવામાં આવશે.
ગામડાઓ અને શહેરોમાં 3 કરોડ ઘરો બનાવવામાં આવશે
બજેટ રજૂ કરતી વખતે નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું કે, પ્રધાનમંત્રી આવાસ યોજના હેઠળ ગામડાઓ અને શહેરોમાં 3 કરોડ ઘરો બનાવવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે, સરકાર વિદ્યાર્થીઓને ઘરેલુ સંસ્થાઓમાં ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવા માટે 10 લાખ રૂપિયા સુધીની લોન માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડશે. સરકાર દર વર્ષે 1 લાખ વિદ્યાર્થીઓને લોનની રકમના 3 ટકા વ્યાજ સબવેન્શન સાથે સીધા જ ઈ-વાઉચર્સ આપશે. બજેટમાં બિહારમાં બે નવા એક્સપ્રેસ વે બનાવવાની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. ગંગા નદી પર બે નવા પુલ બનાવવામાં આવશે. બિહારમાં રોડ માટે રૂ. 26 હજાર કરોડનો પ્રોજેક્ટ.
નાયડુની મોટી માંગને બજેટમાં ધ્યાનમાં લેવાઈ
આંધ્રપ્રદેશના સીએમ ચંદ્રબાબુ નાયડુની મોટી માંગને બજેટમાં ધ્યાનમાં લેવામાં આવી હતી. આંધ્રપ્રદેશ માટે વિશેષ પેકેજ. પુનર્ગઠન સમયે કરેલા તમામ વચનો પૂરા કરવામાં આવશે. આંધ્ર પ્રદેશમાં રોયલ સીમા પ્રકાશમ માટે વિશેષ પેકેજ. આંધ્રપ્રદેશની રાજધાનીના વિકાસ માટે સરકાર આ નાણાકીય વર્ષ અને ભવિષ્યના વર્ષોમાં રૂ. 15,000 કરોડની જોગવાઈ કરશે. સરકાર દ્વારા આદિવાસી ઉન્નત ગામ અભિયાન શરૂ કરવામાં આવશે તેવી જાહેરાત બજેટમાં કરવામાં આવી છે. આ અભિયાનથી 5 કરોડ આદિવાસીઓને સીધો ફાયદો થશે.
મજૂરો માટે નવી આવાસ યોજના બનાવવામાં આવશે
નાણામંત્રીએ બજેટમાં જાહેરાત કરી છે કે મજૂરો માટે નવી આવાસ યોજના બનાવવામાં આવશે. સરકાર મજૂરો માટે સસ્તા મકાનો બનાવશે. નાણાંમંત્રી નિર્મલા સીતારમણે જણાવ્યું હતું કે, "અમૃતસર-કોલકાતા ઇન્ડસ્ટ્રીયલ કોરિડોર પર, અમે બિહારના ગયામાં ઔદ્યોગિક વિકાસને સમર્થન આપીશું. આ પૂર્વીય ક્ષેત્રના વિકાસને વેગ આપશે. અમે પટના-પૂર્ણિયા એક્સપ્રેસવે, બક્સર- જેવા રોડ કનેક્ટિવિટી પ્રોજેક્ટને પણ સમર્થન આપીશું. ભાગલપુર હાઇવે, બોધ ગયા- રાજગીર-વૈશાલી-દરભંગાના વિકાસમાં પણ સહયોગ કરશે અને બક્સરમાં ગંગા નદી પર રૂ. 26,000 કરોડના ખર્ચે એક વધારાનો ટુ-લેન પુલ બનાવવામાં આવશે.
બિહાર માટે કરી આ જાહેરાત
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે જણાવ્યું હતું કે, બિહારમાં પીરપેંટી ખાતે 2400 મેગાવોટનો નવો પાવર પ્લાન્ટ સ્થાપવા સહિત પાવર પ્રોજેક્ટ્સ રૂ. 21,400 કરોડના ખર્ચે હાથ ધરવામાં આવશે. બિહારમાં નવા એરપોર્ટ, મેડિકલ કોલેજ અને સ્પોર્ટ્સ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવવામાં આવશે. બહુપક્ષીય વિકાસ બેંકો પાસેથી બાહ્ય સહાય માટેની બિહાર સરકારની વિનંતીઓ પર ઝડપથી પ્રક્રિયા કરવામાં આવશે. અમારી સરકારે આંધ્ર પ્રદેશ પુનર્ગઠન અધિનિયમમાં આપેલી પ્રતિબદ્ધતાઓને પરિપૂર્ણ કરવાના પ્રયાસો કર્યા છે. નાણામંત્રીએ કહ્યું છે કે બિહારમાં દર વર્ષે જે પૂર આવે છે તે મુખ્યત્વે નેપાળમાંથી આવે છે. આ પૂર માટે કંટ્રોલ સિસ્ટમ બનાવવામાં આવશે.
શહેરી આવાસ માટે રૂ. 2.2 લાખ કરોડની કેન્દ્રીય સહાયની દરખાસ્ત
નાણામંત્રીએ જાહેરાત કરી છે કે, સરકાર વધેલી ઉપલબ્ધતા સાથે એક કાર્યક્ષમ અને પારદર્શક રેન્ટલ હાઉસિંગ માર્કેટની સ્થાપના કરશે. સરકાર શહેરી આવાસ માટે પોસાય તેવા દરે લોનની સુવિધા આપવા વ્યાજ સબસિડી યોજના લાવશે. સરકાર 5 વર્ષમાં 100 સાપ્તાહિક હાટના વિકાસને સમર્થન આપવા યોજના શરૂ કરશે નાણામંત્રીએ આગામી 5 વર્ષમાં શહેરી આવાસ માટે રૂ. 2.2 લાખ કરોડની કેન્દ્રીય સહાયની દરખાસ્ત કરી છે. નાણામંત્રીએ એમ પણ કહ્યું કે, PM સૂર્ય ઘર મફત વીજળી યોજનાને નોંધપાત્ર પ્રતિસાદ મળ્યો છે અને 1.8 કરોડ લોકોએ તેના હેઠળ નોંધણી કરાવી છે.
બિહારના ગયામાં વિષ્ણુપદ અને મહાબોધિ મંદિર કોરિડોર બનાવવા માટે મદદ
નાણામંત્રી સીતારમણે બજેટમાં જાહેરાત કરી છે કે પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સરકાર બિહારના ગયામાં વિષ્ણુપદ અને મહાબોધિ મંદિર કોરિડોર બનાવવા માટે મદદ કરશે. આ કોરિડોર કાશી વિશ્વનાથની જેમ બનાવવામાં આવશે. નાલંદામાં પ્રવાસનને મદદ કરવામાં આવશે. સરકાર ઉર્જા સંક્રમણ માર્ગ પર એક દસ્તાવેજ લાવશે. 24 કલાક ઉર્જા પ્રદાન કરવા માટે પમ્પ્ડ સ્ટોરેજ પ્રોજેક્ટ્સને ટેકો આપવા માટે એક નીતિ રજૂ કરવામાં આવશે. NTPC અને BHEL સંયુક્ત સાહસમાં ઉચ્ચ કાર્યક્ષમતા સાથે 800 મેગાવોટની સુપરક્રિટિકલ થર્મલ પાવરની સ્થાપના કરશે. ન્યુક્લિયર એનર્જીના ક્ષેત્રમાં પણ નવી પદ્ધતિઓ અપનાવવામાં આવશે.
આ પણ વાંચો: Union Budget 2024 : બજેટથી મધ્યમ વર્ગ, ખેડૂતો, મહિલાઓ, વેપારીઓ સહિત દરેક વર્ગને અપેક્ષાઓ