SPની મંજૂરી વગર રાજદ્રોહના કેસમાં FIR નહીં કરી શકાય : સુપ્રીમ કોર્ટ

સુપ્રીમ કોર્ટ આજે રાજદ્રોહ કાયદાના કેસની સુનાવણી કરી રહી છે. મંગળવારે થયેલી સુનાવણીમાં ચીફ જસ્ટિસની આગેવાની હેઠળની ત્રણ જજોની બેંચે કહ્યું હતું કે તે રાજદ્રોહ કાયદાની સમીક્ષા કરવા માટે કેન્દ્રને સમય આપશે. પરંતુ સોલિસિટર જનરલે સરકાર પાસેથી સૂચનાઓ લેવી જોઈએ અને જણાવવું જોઈએ કે પેન્ડિંગ કેસ અને ભવિષ્યમાં નોંધાયેલા કેસ પર તેની શું અસર થશે? તેમણે એ પણ જણાવવું જોઈએ કે શું 124Aના પેન્ડિંગ કેસોને મુલતવી રાખી શકાય છે.

આ ઐતિહાસિક ચુકાદામાં  સર્વોચ્ચ અદાલતે તમામ પડતર રાજદ્રોહના કેસો પર સ્ટે મૂકવાનો આદેશ આપ્યો હતો અને પોલીસ અને વહીવટીતંત્રને સલાહ આપી હતી કે જ્યાં સુધી કેન્દ્ર તેની સમીક્ષા પૂર્ણ ન કરે ત્યાં સુધી કાયદાની આ કલમનો ઉપયોગ ન કરે

આજે યોજાયેલી સુનાવણી દરમિયાન કેન્દ્રએ સુપ્રીમ કોર્ટને કહ્યું હતું કે રાજદ્રોહનો ગુનો નોંધાતા અટકાવી શકાય નહીં. સુનાવણી દરમિયાન કેન્દ્ર સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટમાં ચાલી રહેલી સુનાવણી ચાલુ રાખવાની વાત કરી હતી. કેન્દ્રએ કોર્ટને કહ્યું કે 124 (A) કેસમાં એસપી સંતુષ્ટ થયા પછી જ રાજદ્રોહનો કેસ નોંધવામાં આવશે.  ન્યાયાધીશ કેન્દ્રની દલીલ પર ચર્ચા કરવા માટે ઉભા થયા. આ મામલાની સુનાવણી ચીફ જસ્ટિસ એનવી રમના અને જસ્ટિસ સૂર્યકાંત, જસ્ટિસ હિમા કોહલીની બેંચ કરી રહી છે.

અરજીકર્તાના વકીલ કપિલ સિબ્બલે સુનાવણી દરમિયાન કહ્યું કે અમારી માંગ રાજદ્રોહના કાયદાને રોકવાની નથી. જેના પર જસ્ટિસ સૂર્યકાંતે કહ્યું- આ આગળની પ્રક્રિયા છે. અમે અહીં આ મુદ્દાના યોગ્ય ઉકેલ વિશે વાત કરવા આવ્યા છીએ. કેન્દ્ર સરકાર વતી એસજી તુષાર મહેતાએ કહ્યું કે રાજદ્રોહના કેસમાં એસપીના કેસને જોયા પછી જ કેસ નોંધવામાં આવશે.

સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે અમે કોઈ રસ્તો કાઢવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ. હવે ફરીથી બેંચ બેઠી છે. CJIએ કહ્યું કે અમે આશા રાખીએ છીએ કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય બિનજરૂરી રીતે રાજદ્રોહનો કેસ નોંધવાનું ટાળશે. કોર્ટ વતી કહેવામાં આવ્યું કે અમે કેન્દ્રનું એફિડેવિટ જોયું છે. સરકાર એ પણ સંમત છે કે વર્તમાન સંજોગોમાં 124A એટલે કે રાજદ્રોહ પર ફરી વિચાર કરવાની જરૂરિયાત છે

લગભગ 150 વર્ષ જૂનો રાજદ્રોહ કાયદો તાજેતરના સમયમાં તેના દુરુપયોગને કારણે સતત ચર્ચામાં છે. દેશદ્રોહના કેસમાં લાગુ થતી IPCની કલમ 124Aને 10થી વધુ અરજીઓ દ્વારા સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવી છે. અરજદારોએ અભિવ્યક્તિના મૂળભૂત અધિકારના ઉલ્લંઘન તરીકે કાયદાને રદ કરવાની માગ કરી છે. અગાઉની સુનાવણીમાં સરકારે કહ્યું હતું કે 1962માં સુપ્રીમ કોર્ટની પાંચ જજોની બેન્ચે આ કાયદાને માન્ય ગણાવ્યો હતો. 'કેદારનાથ સિંહ વિરુદ્ધ બિહાર સરકાર' કેસમાં આપવામાં આવેલા આ નિર્ણયમાં કોર્ટે કાયદાની મર્યાદા નક્કી કરી હતી. સરકાર સામે હિંસા ભડકાવવાની કોશિશ કરવા બદલ આ કલમ લગાવવી જોઈએ તેવું કહેવામાં આવ્યું હતું. તાજેતરમાં ઘણા રાજ્યોમાં આ કલમ બિન-જરૂરી કેસોમાં પણ લાગુ કરવામાં આવી છે.