દેશના સંસદીય ઈતિહાસમાં સૌથી મોટી કાર્યવાહી, પહેલીવાર બંને ગૃહોના 92 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરાયા

અહેવાલ - રવિ પટેલ, અમદાવાદ

સંસદના શિયાળુ સત્ર દરમિયાન 13 ડિસેમ્બરે લોકસભાની કાર્યવાહી દરમિયાન સુરક્ષામાં ખામીની ગંભીર ઘટના બની હતી. આ ઘટના બાદ વિપક્ષી સાંસદો કેન્દ્ર સરકાર વિરુદ્ધ એકઠા થયા હતા. વિપક્ષ સરકાર પાસેથી સંસદની સુરક્ષામાં થયેલા ભંગ પર ચર્ચા અને કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહના જવાબની માંગ કરી રહ્યો છે. આ માંગને લઈને વિપક્ષી સાંસદોએ બંને ગૃહમાં હોબાળો મચાવ્યો હતો.

લોકસભા અને રાજ્યસભામાં ભારે સૂત્રોચ્ચાર અને નિયમોના ઉલ્લંઘનને પગલે 'કાર્યવાહી વિક્ષેપિત કરવાના' આરોપમાં વિપક્ષના કેટલાક સાંસદોને શિયાળુ સત્રમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. ચાલુ શિયાળુ સત્રમાં અત્યાર સુધીમાં વિપક્ષના 92 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા છે. ગયા અઠવાડિયે ગુરુવારે લોકસભાના 13 અને રાજ્યસભાના એક સાંસદને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. તે જ સમયે, સોમવારે, લોકસભાના 33 અને રાજ્યસભાના 45 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. કોઈપણ સત્રમાં સસ્પેન્ડ કરાયેલા સાંસદોની આ સૌથી મોટી સંખ્યા છે.

1989માં 63 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા

ઉપલબ્ધ માહિતી અનુસાર, સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવાનો પહેલો કિસ્સો 1963માં બન્યો હતો. જ્યારે રાષ્ટ્રપતિ સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણન સંસદના સંયુક્ત સત્રને સંબોધિત કરી રહ્યા હતા. આ દરમિયાન કેટલાક સાંસદોએ હંગામો મચાવ્યો અને ગૃહમાંથી વોકઆઉટ કર્યો. બાદમાં આ સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. આ પછી, 1966 માં, રાજ્યસભાના બે સાંસદોને દિવસની કાર્યવાહીમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. રાજીવ ગાંધીની સરકાર દરમિયાન 1989માં સાંસદોના સસ્પેન્શનની સૌથી વધુ કાર્યવાહી થઈ હતી. જ્યારે 63 સાંસદોને એક સાથે ત્રણ દિવસ માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. તે સમયે ઈન્દિરા ગાંધીની હત્યા અંગેના ઠક્કર કમિશનના અહેવાલને લઈને હોબાળો થયો હતો.

2010 પછી સસ્પેન્શનની કાર્યવાહી વધી

2010માં મહિલા અનામત બિલ દરમિયાન ગૃહમાં ભારે હોબાળો થયો હતો. સાંસદોએ સૂત્રોચ્ચાર કર્યા, બિલની નકલો ફેંકી, પ્લેકાર્ડ લહેરાવ્યા અને મરીના સ્પ્રેનો ઉપયોગ કર્યો. તેના પર કાર્યવાહી કરતા સાત સાંસદોને રાજ્યસભામાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. આ કાર્યવાહી માર્ચ 2010માં બજેટ સત્ર દરમિયાન થઈ હતી.

2012માં બજેટ સત્ર દરમિયાન તેલંગાણાના આઠ કોંગ્રેસી સાંસદોને ચાર દિવસ માટે ગૃહમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. આ સાંસદો અલગ તેલંગાણા રાજ્યની માંગ સાથે હંગામો મચાવી રહ્યા હતા. ઓગસ્ટ 2013માં ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન 12 સાંસદોને પાંચ દિવસ માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. એક મહિના પહેલા આ જ સત્રમાં આંધ્રપ્રદેશના નવ સાંસદોને પણ આ જ મુદ્દે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. નવા રાજ્ય તેલંગાણાની રચના માટેનું બિલ રજૂ કરવામાં આવ્યું ત્યારે ગૃહમાં ભારે હોબાળો થયો હતો. દરમિયાન, ફેબ્રુઆરી 2014માં, તેલંગાણાની રચનાનો વિરોધ કરી રહેલા 16 સાંસદોને સમગ્ર સત્રમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા.

મોદી શાસનમાં સાંસદોનું સસ્પેન્શન ઝડપથી વધ્યું

છેલ્લા નવ વર્ષમાં આ પહેલીવાર નથી જ્યારે મોટી સંખ્યામાં સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હોય. અગાઉ 2018માં પણ મોદી શાસન દરમિયાન મોટા પાયે સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. જાન્યુઆરી 2019માં શિયાળુ સત્ર દરમિયાન લોકસભા સ્પીકર સુમિત્રા મહાજને તેલુગુ દેશમ પાર્ટી અને AIADMKના કુલ 45 સાંસદોને બે દિવસ માટે સસ્પેન્ડ કરી દીધા હતા. ટીડીપીના સાંસદો આંધ્ર પ્રદેશને વિશેષ દરજ્જાની માગણી કરીને હંગામો મચાવી રહ્યા હતા. તે જ સમયે, તમિલનાડુના AIADMK સાંસદો કાવેરી નદી પર પ્રસ્તાવિત બંધનો વિરોધ કરી રહ્યા હતા.

જુલાઈ 2018ના ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન કોંગ્રેસના છ સાંસદોને પાંચ દિવસ માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. આ સમય દરમિયાન, વિપક્ષે મોબ લિંચિંગની ઘટનાઓ પર ચર્ચાની માંગણી સાથે હંગામો મચાવ્યો હતો. 2020ના ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન આઠ સાંસદોને સમગ્ર સત્ર માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. આ સાંસદો કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા લાવવામાં આવેલા ત્રણ કૃષિ કાયદા સામે હંગામો મચાવી રહ્યા હતા. સસ્પેન્શન બાદ આ સાંસદોએ સંસદ સંકુલમાં ગાંધી પ્રતિમા સામે રાતભર ધરણા પણ કર્યા હતા.

2020ના બજેટ સત્રમાં જ કોંગ્રેસના સાત સાંસદોને સમગ્ર સત્રમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. આ સાંસદો પર લોકસભા અધ્યક્ષના ટેબલ પરથી કાગળો છીનવી લેવાનો આરોપ હતો. તે સમયે વિપક્ષી સાંસદો દિલ્હીમાં રમખાણો પર ચર્ચાની માંગણી સાથે હંગામો મચાવી રહ્યા હતા. સસ્પેન્ડેડ સાંસદો પરનું સસ્પેન્શન એક સપ્તાહ બાદ પાછું ખેંચી લેવામાં આવ્યું હતું.

2021માં ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન પેગાસસ જાસૂસી કૌભાંડ, ખેડૂતોના આંદોલન, પેટ્રોલ અને ડીઝલની વધતી કિંમતોને લઈને ઘણો હોબાળો થયો હતો. હંગામાને કારણે ગૃહની કાર્યવાહી નિર્ધારિત સમયના બે દિવસ પહેલા અનિશ્ચિત સમય માટે સ્થગિત કરવામાં આવી હતી. આ દરમિયાન ભારે હંગામો પણ થયો હતો. હંગામાને કારણે ટીએમસીના છ સાંસદોને ગૃહમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. એ જ રીતે, 2021ના શિયાળુ સત્રના પહેલા જ દિવસે રાજ્યસભાના 12 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા.

આ પણ વાંચો -- 138 વર્ષ પછી થશે બદલાવ, રાષ્ટ્રીય હિતમાં સરકાર ટેલિકોમ નેટવર્ક પર લગાવી શકશે પ્રતિબંધ