શું તમારું બાળક પણ પોતાની જાત સાથે વાત કરે છે? જાણો શું હોય છે કાલ્પનિક મિત્રનું મનોવિજ્ઞાન
- ઘણી વખત ચાર થી સાત વર્ષની વયના બાળકો કોઈની સાથે એકલા વાત કરતા જોવા મળે છે
- એક બાળક તેના પુસ્તકમાં ચામાચીડિયાના ચિત્રને દૂધ પીવડાવી રહ્યું હતું
- ડોક્ટર કહે છે કે બાળકોની કલ્પનાશક્તિની દુનિયા અનોખી હોય છે
ઘણી વખત ચાર થી સાત વર્ષની વયના બાળકો કોઈની સાથે એકલા વાત કરતા જોવા મળે છે. આવા ઘણા ઉદાહરણો દુનિયાભરમાં જોવા મળ્યા છે. એક બાળક તેના પુસ્તકમાં ચામાચીડિયાના ચિત્રને દૂધ પીવડાવી રહ્યું હતું જ્યારે બીજું બાળક તેના અદ્રશ્ય મિત્ર સાથે વાત કરી રહ્યું હતું. તે વિચિત્ર લાગે છે, પરંતુ આ બાળક માટે તે ફક્ત એક ચિત્ર નહોતું પણ તેનો શ્રેષ્ઠ મિત્ર 'બિગ બેટ' હતો. ચાલો આ પાછળનું મનોવિજ્ઞાન સમજીએ, બાળકો માટે કાલ્પનિક મિત્રો રાખવા સારા છે કે ખરાબ.
Indian Premier League, 2025
Mar 31, 07:30 pm
T20 | Wankhede Stadium, Mumbai City
Apr 1, 07:30 pm
T20 | Bharat Ratna Shri Atal Bihari Vajpayee Ekana Cricket Stadium, Lucknow
Apr 2, 07:30 pm
T20 | M. Chinnaswamy Stadium, Bengaluru
Apr 3, 07:30 pm
T20 | Eden Gardens, Kolkata
Delhi Capitals won by 7 wickets | Mar 30, 03:30 pm
T20 | DC: 166/3(16.0), SRH: 163/10(18.4)
Gujarat Titans beat Mumbai Indians by 36 runs | Mar 29, 07:30 pm
T20 | GT: 196/8(20.0), MI: 160/6(20.0)
Scheduled to start at Mar 31, 07:30 pm IST
Wankhede Stadium, Mumbai City
Scheduled to start at Apr 1, 07:30 pm IST
Bharat Ratna Shri Atal Bihari Vajpayee Ekana Cricket Stadium, Lucknow
Scheduled to start at Apr 2, 07:30 pm IST
M. Chinnaswamy Stadium, Bengaluru
Scheduled to start at Apr 3, 07:30 pm IST
Eden Gardens, Kolkata
Delhi Capitals won by 7 wickets
Dr. Y.S.Rajashekar Reddy Cricket Stadium, Visakhapatnam
Gujarat Titans beat Mumbai Indians by 36 runs
Narendra Modi Stadium, Ahmedabad
બાળકો કાલ્પનિક મિત્રો કેમ બનાવે છે?
બાળ મનોવિજ્ઞાનનો અભ્યાસ કરતા ડોક્ટર કહે છે કે બાળકોની કલ્પનાશક્તિની દુનિયા અનોખી હોય છે. ક્યારેક તેમનો મિત્ર ટેડીબિયર હોય છે, ક્યારેક અદ્રશ્ય વ્યક્તિ હોય છે, અને ક્યારેક ટામેટાંનો ડબ્બો હોય છે. સંશોધન દર્શાવે છે કે 7 વર્ષની ઉંમર સુધીમાં, 65% બાળકોના જીવનમાં ઓછામાં ઓછો એક કાલ્પનિક મિત્ર હોય છે. આ મિત્રતા માત્ર એક રમત નથી, પરંતુ તેની પાછળ કોઈ ઊંડું કારણ છુપાયેલું છે. વેલેસ્લી કોલેજના મનોવિજ્ઞાની પ્રોફેસર ટ્રેસી ગ્લીસને તેમના એક અભ્યાસમાં જણાવ્યું હતું કે કાલ્પનિક મિત્રો બાળકો માટે સલામત સંબંધ છે. તેઓ પોતાના દિલની લાગણીઓ તે મિત્રો સાથે શેર કરી શકે છે, કોઈ પણ ડર વગર તેમની સાથે લડી શકે છે અને જો તેઓ ઇચ્છે તો તે મિત્રને ગાયબ પણ કરી શકે છે. આ તેમના કમ્ફર્ટ ઝોનમાં તેમનો સાથી છે, જેને તેઓ હંમેશા પોતાની સાથે રાખી શકે છે. તેમના અભ્યાસમાં, તેઓ વર્ણવે છે કે કેવી રીતે નવ વર્ષની છોકરીનો કાલ્પનિક મિત્ર એક અદ્રશ્ય સાઇબેરીયન વાઘ હતો, જે શક્તિનો ઉપયોગ કરી શકતો હતો પરંતુ વરસાદથી પણ ડરતો હતો. બીજા બાળકે તેના અદ્રશ્ય દૂધના ડબ્બાનો ઉપયોગ કરીને તેને પોતાનો શ્રેષ્ઠ મિત્ર માન્યો.
શું આ ચિંતાનો વિષય છે?
ડોક્ટર કહે છે કે જૂના સમયમાં એવું માનવામાં આવતું હતું કે જે બાળકો કાલ્પનિક મિત્રો સાથે વાત કરે છે તેઓ એકલતાનો ભોગ બને છે. પરંતુ હવે સંશોધન દર્શાવે છે કે આવું નથી. હકીકતમાં, જે બાળકોના કાલ્પનિક મિત્રો હોય છે તેઓ ભાવનાત્મક રીતે વધુ મજબૂત હોય છે. હા, જો કોઈ બાળક ઊંડા આઘાતમાંથી પસાર થયું હોય તો તે કાલ્પનિક મિત્ર દ્વારા સુરક્ષિત અનુભવી શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, બાળપણમાં દુર્વ્યવહારનો અનુભવ કરનારા બાળકો ઘણીવાર કાલ્પનિક પાત્રો બનાવે છે જે તેમનું રક્ષણ કરે છે.
શું પુખ્ત વયના લોકો પણ કાલ્પનિક મિત્રો બનાવે છે?
આપણે ઘણીવાર વિચારીએ છીએ કે કાલ્પનિક મિત્રો ફક્ત નાના બાળકો માટે જ હોય છે, પરંતુ ઘણા કિશોરો અને પુખ્ત વયના લોકો પણ તેમની કલ્પનામાં આવા પાત્રો બનાવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, 12 વર્ષની છોકરીનો હેમી નામનો મિત્ર હતો. તે એક ટેડી હેમ્સ્ટર હતો જે ફક્ત ગંદા જોક્સ જ કહેતો નહોતો પણ એક બિઝનેસ ટાયકૂન પણ હતો. તેની પાસે સંપત્તિની કોઈ કમી નહોતી, તે સ્કાય ડાઇવિંગ કરતો હતો. આ એ જ મિત્ર હતો જે છોકરીને ગેરમાર્ગે દોરતો હતો.
ડોક્ટર કહે છે કે આ ખૂબ જ સંવેદનશીલ બાબત
ડોક્ટર કહે છે કે આ ખૂબ જ સંવેદનશીલ બાબત છે. તમારે તમારા બાળક સાથે આ બાબતે વધુ ચર્ચા ન કરવી જોઈએ. જોકે, બાળકોની આ દુનિયાને ફક્ત એક રમત ગણીને અવગણી શકાય નહીં. આ મિત્રો તેમને તેમની લાગણીઓને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે, તેમને સમાજના નિયમો સમજાવે છે અને ક્યારેક જીવનના જટિલ પ્રશ્નોના જવાબ પણ આપે છે. તેથી, બાળકની ગતિવિધિઓ પર નજર રાખવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો તમને લાગે કે તમારા બાળકનો કાલ્પનિક મિત્ર તેની સાથે ખોટી રીતે વર્તી રહ્યો છે, તો તમારે બાળકને તે સમજાવવું જોઈએ. જો તમે તેને વધુ સમય આપો છો તો આવા કાલ્પનિક મિત્ર બાળકના જીવનમાંથી આપમેળે જ જતા રહેશે.
આ પણ વાંચો: Gujarati Top News : આજે 27 માર્ચ 2025 ના દિવસે શું થશે ગુજરાતમાં?