બિહારના જમુઇમાં દેશનો સૌથી મોટો સ્વર્ણ ભંડાર, ખોદકામની તૈયારીમાં રાજ્ય સરકાર

બિહારના સુવર્ણના ભંડારમાં ખોદકામનું કામ શરૂ થશે. જમુઈ સ્થિત દેશના સૌથી મોટા સોનાના ભંડારની શોધ માટે બિહાર ટૂંક સમયમાં કેન્દ્રીય એજન્સીની મદદ લેશે અને તેમની સાથે એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કરશે. 

જીઓલોજિકલ સર્વે ઓફ ઈન્ડિયા (GIS) અનુસાર, બિહારમાં 223 મિલિયન ટન ગોલ્ડ મેટલ ઉપલબ્ધ છે જેમાં 37.6 ટન ધાતુનો સમાવેશ થાય છે. તે 44 ટકા છે. 1 એપ્રિલ 2015ના રોજ દેશમાં પ્રાથમિક સંસાધન 501.83 મિલિયન ટન હોવાનો અંદાજ છે. તેમાં 654.74 ટન ગોલ્ડ મેટલ છે. બિહારમાં ગોલ્ડનો આખો સ્ટોક જમુઈના સોનો વિસ્તારમાં છે.

રાજ્ય સરકાર જમુઈ ખાતે સોનાના ભંડારનું ઉત્ખનન કરવાની યોજના પર કામ કરી રહી છે. આ માટે કેન્દ્રીય એજન્સીની મદદ લેવામાં આવશે. બિહારે GIS અને નેશનલ મિનરલ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન (NMDC)નો પણ સંપર્ક કર્યો છે. અહીં G-3 (પ્રારંભિક) ખોદકામ માટેની યોજનાઓ છે. જો કે, કેટલાક વિસ્તારોમાં જી-ટુ (સામાન્ય) ખોદકામનું પણ આયોજન છે.  વર્ષ 1981-82માં બિહારમાં સોનાના ભંડારનું પ્રારંભિક ખાણકામ કરવામાં આવ્યું હતું. આ પછી 1991-92માં પણ આ દિશામાં પહેલ કરવામાં આવી હતી. પરંતુ  સોનાનું પ્રમાણ ઓછું હોવાથી આગળની કાર્યવાહી થઈ શકી નથી.

હાલમાં જ કેન્દ્રીય ખાણ, કોલસા અને સંસદીય બાબતોના મંત્રી પ્રહલાદ જોશીએ લોકસભામાં જણાવ્યું હતું કે બિહારમાં દેશમાં સૌથી વધુ સોનાનો ભંડાર છે. તેના સંસાધનો યુનાઈટેડ નેશન્સ ફ્રેમ ક્લાસિફિકેશન (UNFC) કોડ્સ-333 (128.88 મિલિયન ટન જેમાં 21.6 ટન ધાતુ હોય છે) અને કોડ્સ-334 (94 મિલિયન ટન જેમાં 16 ટન ધાતુ હોય છે) હેઠળ વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે.

તાજેતરમાં, કેન્દ્ર સરકારે સોના સહિત અન્ય ધાતુઓના ખાણકામ સંબંધિત નિયમોમાં સુધારો કર્યો છે, જેથી ડીપ-બરી સોના સહિત અન્ય ધાતુઓ માટે જી-4 સ્તરનું લાઇસન્સ આપવા માટે હરાજી કરી શકાય. આ સાથે, ખનિજોના સંશોધન અને ખાણકામના ક્ષેત્રમાં અદ્યતન ટેકનોલોજી સાથે ખાનગી ક્ષેત્રની વધુ ભાગીદારીની સંભાવના છે. તેનાથી સોનાના નિષ્કર્ષણની કિંમતમાં ઘટાડો થવાની ધારણા છે.

નેશનલ મિનરલ ઈન્વેન્ટરીના ડેટા અનુસાર, 1 એપ્રિલ 2015ના રોજ દેશમાં સોનાના અયસ્કનો કુલ ભંડાર 50183 મિલિયન ટન છે. તેમાંથી 172.22 મિલિયન ટન સુરક્ષિત કેટેગરીમાં અને બાકીનાને રિસોર્સ કેટેગરીમાં રાખવામાં આવ્યા છે. રિસોર્સ કેટેગરીમાં ગોલ્ડ ઓરનો સૌથી મોટો હિસ્સો એટલે કે 44 ટકા બિહારમાં છે, ત્યારબાદ રાજસ્થાનમાં 25 ટકા અને કર્ણાટકમાં 21 ટકા છે. તે પછી પશ્ચિમ બંગાળ અને આંધ્રપ્રદેશ 3-3 ટકા અને ઝારખંડ 2 ટકા પર છે. બાકીનો 2 ટકા જથ્થો છત્તીસગઢ, મધ્યપ્રદેશ, કેરળ, મહારાષ્ટ્ર અને તમિલનાડુમાં આવેલો છે. ખોદકામની કિંમત ખાણની પ્રકૃતિ પર આધારિત છે.