પૂર્વી લદ્દાખના આ ક્ષેત્રોમાંથી ભારત-ચીને હટાવી સેના, જાણો આ વિસ્તારોમાં આગળ કેવી પરિસ્થિતિ?

ભારત અને ચીનની સેનાઓએ મંગળવારે પૂર્વી લદ્દાખ સેક્ટરમાં પેટ્રોલિંગ પોઈન્ટ-15 નજીક ગોગરા હાઈટ્સ-હોટ સ્પ્રિંગ્સ વિસ્તારમાં સેનાની ડિસઇંગેજમેન્ટની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરી છે. સરકારી સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે સૈનિકો સ્ટેન્ડઓફ સાઇટ પરથી પાછા હટી ગયા પછી બંને પક્ષોએ એકબીજાની સ્થિતિની ચકાસણી પણ પૂર્ણ કરી છે. 

સરકારના સુરક્ષા અધિકારીઓને લાગે છે કે અહીંથી સેનાને પાછી ખેંચતા પહેલા, તેમણે પૂર્વી લદ્દાખમાં એલએસી સાથે લાંબા સમયથી પડતર મુદ્દાઓને ઉકેલવા માટે પણ કામ કરવું જોઈએ. સૈનિકો સ્ટેન્ડઓફ સાઇટ પરથી પાછા ફર્યા બાદ બંને પક્ષોએ સર્ચ ઓપરેશન પણ પૂર્ણ કરી દીધું છે. જો કે, જો સૂત્રોનું માનીએ તો, સરકારના સુરક્ષા અધિકારીઓને લાગે છે કે અહીંથી સેનાને પાછી ખેંચતા પહેલા, પૂર્વી લદ્દાખમાં LAC મુદ્દે લાંબા સમયથી પડતર મુદ્દાઓને ઉકેલવા માટે કામ કરવું જોઈતું હતું.

તેમણે કહ્યું કે, રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજિત ડોભાલની આગેવાની હેઠળ બંને પક્ષો દ્વારા તેમના સમકક્ષ સાથે નિયમિતપણે યોજાતી સૈન્ય વાટાઘાટો સાથે લાંબી ચર્ચાઓ પછી પીપી-15 વિસ્તારમાંથી ચીનીઓની હટાવવાનું શક્ય બન્યું છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે NSAના સુરક્ષા દળોને સ્પષ્ટ સૂચનાઓ હતી કે જ્યારે તેના અમલીકરણની વાત આવે ત્યારે ભારતીય હિતોની સાથે સમાધાન ન કરવું જોઈએ.મે 2020 સુધીમાં ચીનના કોઈપણ સંભવિત હુમલાનો સામનો કરવા માટે ભારતે પૂર્વ લદ્દાખ સેક્ટરમાં 50,000 થી વધુ સૈનિકો તૈનાત કર્યા છે. 

જણાવી દઈએ કે 5 મે 2020ના રોજ પૂર્વી લદ્દાખ સરહદ પર પેંગોંગ લેક વિસ્તારોમાં હિંસક અથડામણ બાદ બંન્ને દેશો વચ્ચે મડાગાંઠ શરૂ થઈ હતી. બંને પક્ષોએ ધીરે ધીરે હજારો સૈનિકો અને મોટી સંખ્યામાં શસ્ત્રો આ વિસ્તારમાં મોકલ્યા હતા. લશ્કરી અને રાજદ્વારી વાટાઘાટો વચ્ચે, બંને દેશોએ ગયા વર્ષે જ પેંગોંગ તળાવના ઉત્તર અને દક્ષિણ કાંઠે અને ગોગરા વિસ્તારમાં ડિસ ઇંગેજમેન્ટની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરી છે. પેંગોંગ તળાવ વિસ્તારમાંથી ડિસઇંગ્ગેજમેન્ટ ગયા વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં થયો હતો, જ્યારે ગોગરા ખાતે પેટ્રોલિંગ પોઈન્ટ 17 (A) પર સૈનિકોની પાછા હટ્યાં હતાં વર્ષે ઓગસ્ટમાં થઈ હતી.

સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ભારત અને ચીન દ્વારા સમગ્ર સેક્ટરમાં એક લાખથી વધુ સૈનિકો તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે, ત્યારે ભારતે ડીબીઓ સેક્ટર અને ડેમચોક સેક્ટરનો ઉકેલ મેળવવા માટે આ સ્થિતિનો લાભ ઉઠાવવો જોઈએ, જ્યાં ચીની સૈનિકો ભારતીય પેટ્રોલિંગને રોકવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યાં છે. રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અધિકારીઓનું માનવું છે કે આ વિસ્તારમાંથી સેના પાછી ખેંચતા પહેલા પરિસ્થિતિનો કોઈક લાંબા ગાળાનો ઉકેલ હોવો જોઈએ.

PP 15 અને PP 17A એ વિસ્તારમાં સ્થિત છે જ્યાં LACસંરક્ષણ માટે ભારત અને ચીન વચ્ચે મોટાભાગે સંમતિ થઈ છે. 2020ની ઘટના બાદ ચીની સેનાએ હોટ સ્પ્રિંગ્સ-ગોગરા વિસ્તારમાં તેની સેના વધારી દીધી હતી. હોટ સ્પ્રિંગ્સ-ગોગરા વિસ્તારમાંથી દળોને પાછા ખેંચવાથી ચીન સાથેના ભારતના તણાવમાં ઘટાડો થશે કારણ કે તે 2020માં ચીની સૈન્ય દ્વારા બનાવવામાં આવેલા તમામ નવા ઘર્ષણ બિંદુઓ પર અધિકૃત રીતે  ધર્ષણ સમાપ્ત કરશે.

ગયા વર્ષે ઓગસ્ટમાં, ભારતીય સેના અને ચીની સેનાએ ગોગરા (PP17A) ખાતે ફોરવર્ડ તૈનાતી અટકાવી દીધી હતી અને બંને દેશોના સૈનિકો તેમના કાયમી બેઝ કેમ્પમાં પાછા ફર્યા હતા. આ વિકાસ વર્ષ 2021 માં પૂર્વી લદ્દાખમાં ચુશુલ મોલ્ડો મીટિંગ પોઈન્ટ પર ભારત અને ચીનના કોર્પ્સ કમાન્ડરો વચ્ચે 12મા રાઉન્ડની વાટાઘાટો પછી થયો હતો.

ફેબ્રુઆરી 2021માં બંને દેશોની સેનાઓએ પેંગોંગત્સો વિસ્તારમાંથી સૈન્યને સંપૂર્ણપણે પાછી ખેંચી લીધી હતી. પરંતુ બંને દેશોની સેના હજુ પણ LAC પર ડેપસાંગમાં સામસામે છે. જો કે, અહીં સ્ટેન્ડઓફ પહેલેથી જ 2020 ઇવેન્ટની પૂર્વે છે. ચીની સૈન્ય ડેપસાંગ અને ચાર્ડિંગ નાલા વિસ્તારમાં ભારતના પરંપરાગત પેટ્રોલિંગ વિસ્તારોમાં પ્રવેશ પર રોક લગાવી રહ્યું છે. તમને જણાવી દઈએ કે ડેપસાંગ ભારતના સબ સેક્ટર નોર્થ (SSN) હેઠળ આવે છે.