આગામી વર્ષ સૌથી ગરમ હોઈ શકે છે, કાર્બન ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો જરૂરી

બ્રિટનના હવામાન (Weather) વિભાગ અનુસાર, 2023માં પૃથ્વીનું સરેરાશ તાપમાન (Temperature)સામાન્ય કરતા 1.2 ડિગ્રી વધશે. સામાન્ય એટલે કે અહીં પૂર્વ-ઔદ્યોગિક સ્તર (1850-1900) નો ઉલ્લેખ કરે છે. આ સાથે, તે વિશ્વનું અત્યાર સુધીનું સૌથી ગરમ વર્ષ બની શકે છે. જો બ્રિટનના હવામાન વિભાગની આ આગાહી સાચી પડશે તો 2023 સતત દસમું વર્ષ હશે જ્યારે પૃથ્વીનું તાપમાન એક ડિગ્રીથી વધુ વધી રહ્યું છે.

હકીકતમાં, આબોહવા પરિવર્તનને કારણે વધતા તાપમાનમાં વધારો પૂર્વ-ઔદ્યોગિક સ્તર (1850-1900) થી માપવામાં આવે છે, કારણ કે 1850-1900 થી વિકાસના ઝડપી રથમાં માનવ પ્રવૃત્તિઓએ ગ્રીનહાઉસ વાયુઓના ઉત્સર્જનમાં વધારો કર્યો હતો. જેમાંથી ક્લાઈમેટ ચેન્જના રૂપમાં આપણી સામે છે. ગ્રીનહાઉસ ગેસના ઉત્સર્જનને કારણે પૃથ્વીના ઈતિહાસના છેલ્લા 2,000 વર્ષોની સરખામણીએ છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓમાં પૃથ્વીનું તાપમાન ખૂબ જ ઝડપથી વધી રહ્યું છે. હાલમાં, 1850 પછી 2016 માનવ ઇતિહાસનું સૌથી ગરમ વર્ષ રહ્યું છે, પરંતુ હવે આવનારું નવું વર્ષ 2023 તેને પાછળ છોડી દે તેવું લાગે છે. તે દેશો માટે ગ્રીનહાઉસ ગેસના ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો કરવાની જરૂરિયાતને પણ પ્રકાશિત કરે છે, જે ગ્લોબલ વોર્મિંગ માટે મુખ્યત્વે જવાબદાર છે.

ઘણી વૈજ્ઞાનિક સંસ્થાઓ દ્વારા વૈશ્વિક તાપમાનનું નિયમિત વિશ્લેષણ કરવામાં આવે છે. કોપરનિકસ ઉપરાંત, નાસા, NOAA, બર્કલે અર્થ અને હેડલી વેધશાળાઓ સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન વૈશ્વિક તાપમાન પર નજર રાખે છે. તેઓ વિવિધ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરે છે, તેથી ડેટાસેટ્સ વચ્ચે નાના તફાવતો છે. આ નાના તફાવતો હોવા છતાં, તમામ વિશ્લેષણો એકંદર વલણની પુષ્ટિ કરે છે કે તાજેતરના વર્ષો રેકોર્ડ પર સતત ગરમ રહ્યા છે. બીજી તરફ, વર્લ્ડ મીટીરોલોજીકલ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએમઓ) ના નવા અહેવાલ મુજબ, વર્ષ 2021 માં, ત્રણ મુખ્ય ગ્રીનહાઉસ વાયુઓ- કાર્બન ડાયોક્સાઇડ, મિથેન અને નાઈટ્રસ ઓક્સાઇડનું વાતાવરણીય સ્તર રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગયું હતું. WMOના ગ્રીનહાઉસ ગેસ બુલેટિને વર્ષ 2021માં મિથેનની સાંદ્રતામાં વર્ષ-ટુ-ડેટનો સૌથી મોટો ઉછાળો નોંધ્યો હતો. વાયુઓની વાતાવરણીય સાંદ્રતા છેલ્લા ચાલીસ વર્ષથી માપવામાં આવે છે અને છેલ્લા 40 વર્ષમાં આ ઉછાળો સૌથી મોટો છે. આ અસાધારણ વધારાનું કારણ સ્પષ્ટ નથી, પરંતુ તે જૈવિક અને માનવ-પ્રેરિત બંને પ્રક્રિયાઓનું પરિણામ હોવાનું જણાય છે.

વર્ષ 2022 પૂરુ થવા આવ્યું છે, પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે કાર્બન ઉત્સર્જન હજુ પણ રેકોર્ડ સ્તરે છે. આ માહિતી ગ્લોબલ કાર્બન પ્રોજેક્ટ સાયન્સ ટીમ તરફથી મળી છે, જે કહે છે કે વર્ષ 2022માં વૈશ્વિક સ્તરે કાર્બન ઉત્સર્જન રેકોર્ડ ઊંચા સ્તરે રહ્યું હતું. તે ઘટવાના કોઈ ચિહ્નો દેખાતું નથી, જ્યારે ગ્લોબલ વોર્મિંગને 1.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી નીચે રાખવા માટે કાર્બન ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો જરૂરી છે. ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો કર્યા વિના, ગ્લોબલ વોર્મિંગને 1.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી મર્યાદિત કરવું પહોંચની બહાર છે. યુનાઈટેડ નેશન્સ ભલામણ કરે છે કે આ કામ કરવા માટે, આપણે 2030 સુધીમાં ઉત્સર્જન અડધુ કરવું જોઈએ. આ ધ્યેયને હાંસલ કરવા માટે ઉર્જા ક્ષેત્રમાં પરિવર્તન અને અશ્મિભૂત ઇંધણના ઉપયોગમાં ધરખમ ઘટાડો જરૂરી છે. પેરિસ કરારના લક્ષ્યોને પહોંચી વળવા માટે હવે માત્ર નીતિઓના ઝડપી અમલીકરણની જરૂર છે અને દાયકાના અંત સુધીમાં ઉત્સર્જનમાં ઓછામાં ઓછો અડધો ઘટાડો કરવાનાં પગલાંની જરૂર છે.

જો આમ કરવામાં નહીં આવે તો યુએનનું અનુમાન છે કે આબોહવા પરિવર્તનથી હીટવેવનું જોખમ 30 ગણું વધી જશે. જો તે માનવીય આબોહવા પરિવર્તન માટે ન હોત, તો તીવ્ર હીટવેવ્સનો સમયગાળો અત્યંત દુર્લભ હોત. જો વૈશ્વિક તાપમાનમાં વધારો બે ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચે છે, અને આવો હીટવેવ દર પાંચ વર્ષે એક વખત આવશે.

આ પણ વાંચો--અમેરિકા બાદ હવે જાપાનમાં હિમવર્ષા, 17 લોકોના મોત, 90થી વધુ ઈજાગ્રસ્ત