મોદી સરકાર 2.0નું આજે છેલ્લુ પૂર્ણ બજેટ, જાણો શું છે લોકોની અપેક્ષા

નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ (Nirmala Sitaraman) આજે વર્ષ 2023-24નું બજેટ (Budget) રજૂ કરશે. મંગળવારે રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મૂના ભાષણ સાથે બજેટ સત્રની શરૂઆત થઈ છે. રાષ્ટ્રપતિ મુર્મૂએ મોદી સરકારના 8 વર્ષ સુધીના કામની વિગતો રાખી અને ભારતના અમૃતકાલને મજબૂત, સમૃદ્ધ અને આત્મનિર્ભર બનવાની પ્રશંસા કરી. ત્યારબાદ રજૂ કરાયેલા આર્થિક સર્વેમાં ભારતને વિશ્વમાં સૌથી ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા ગણાવવામાં આવી છે અને 6.5 ટકાના વિકાસ દરનો અંદાજ લગાવવામાં આવ્યો છે.

હવે તમામની નજર આજે રજૂ થનારા કેન્દ્રીય બજેટ પર છે.  આ બજેટ કેન્દ્ર સરકારનું છેલ્લું પૂર્ણ બજેટ છે. આ સરકાર શું નવું લાવે છે તેના પર લોકોની નજર ટકેલી છે.

જ્યારે સરકારે સંસદમાં આર્થિક સર્વેનો રિપોર્ટ રજૂ કર્યો ત્યારે જાણવા મળ્યું કે આગામી નાણાકીય વર્ષમાં જીડીપી વૃદ્ધિ દર 6.5 ટકા રહી શકે છે. નાણાકીય વર્ષ 22-23માં વિકાસ દર 7 ટકા હતો, ભારતની અર્થવ્યવસ્થા વિશ્વમાં સૌથી ઝડપી વિકાસ કરવાનું ચાલુ રાખશે. પરંતુ ચાલુ ખાતાની ખાધ વધી શકે છે. રૂપિયાની કિંમતમાં ઘટાડો થવાનો ભય છે.

1. આગામી વર્ષની સામાન્ય ચૂંટણી પહેલા સરકારનું આ છેલ્લું પૂર્ણ બજેટ છે. આવી સ્થિતિમાં મધ્યમવર્ગીય પરિવારને આશા છે કે આ વખતે નાણામંત્રીની પેટીમાં ટેક્સ મુક્તિની ભેટ આવશે. અગાઉ, સરકારે વર્ષ 2020માં નવો ટેક્સ સ્લેબ રજૂ કર્યો હતો. મોંઘવારીથી પરેશાન મધ્યમ વર્ગને આવકવેરામાં મુક્તિ મળવાની આશા છે. લોકોની માંગ છે કે 80cનો વ્યાપ વધારીને 2 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવે.

2. આ બજેટમાં સરકાર આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ઘણી મોટી જાહેરાતો કરી શકે છે. આ જાહેરાતોનો હેતુ દેશ અને દેશના લોકોને આત્મનિર્ભર બનાવવાનો છે. આ માટે સરકાર 'મેક ઇન ઇન્ડિયા' અને 'વોકલ ફોર લોકલ' પર પોતાનું ફોકસ વધારી શકે છે. તેનો હેતુ સામાન્ય માણસ અને અર્થવ્યવસ્થાને રાહત આપવાનો છે. એવો અંદાજ છે કે 'વોકલ ફોર લોકલ'ને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સરકાર બજેટમાં જિલ્લા સ્તરે એક્સપોર્ટ હબ બનાવવાની જાહેરાત કરી શકે છે. આ માટે રૂ. 4,500 થી રૂ. 5,000 કરોડ સુધીના ફંડની જાહેરાત કરી શકાય છે.

3. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે જે રીતે ભારતમાં આગામી 10 વર્ષમાં વિશ્વની સૌથી મોટી આર્થિક શક્તિ બનવાની ક્ષમતા છે, સરકારે અર્થતંત્રને આગળ વધારવા માટે દરેક ક્ષેત્ર પર ધ્યાન આપવું પડશે. આ સાથે સરકાર આ બજેટમાં 'મેક ઈન ઈન્ડિયા' પર પણ ફોકસ કરવા જઈ રહી છે. આ માટે વન ડિસ્ટ્રિક્ટ વન પ્રોડક્ટ એટલે કે ODOP અંતર્ગત દરેક જિલ્લામાં નિકાસ હબ બનાવવાની તૈયારીઓ કરવામાં આવી રહી છે. તેની તૈયારી 50 જિલ્લામાં પાયલોટ પ્રોજેક્ટ સાથે શરૂ થશે. આગળ જતાં આવા 750 ક્લસ્ટર બનાવવામાં આવશે. આ માટે સરકાર લોજિસ્ટિક્સ અને મલ્ટી મોડલ કનેક્ટિવિટી બનાવશે.

4 નિષ્ણાતો પણ માને છે કે ભારતમાં સ્વાસ્થ્ય વીમાનો પ્રવેશ વધારવા માટે સરકારે આ બજેટમાં કેટલાક પ્રોત્સાહનોની જાહેરાત કરવી જોઈએ. જો કે, એ પણ રાહતની વાત છે કે છેલ્લા 5 વર્ષમાં સ્વાસ્થ્ય વીમો મેળવનારા લોકોની સંખ્યામાં 12 ટકાનો વધારો થયો છે. પરંતુ તેનું સૌથી મોટું કારણ એ છે કે આ વધારો સરકારી યોજનાઓ દ્વારા મળતો મફત આરોગ્ય વીમો છે.

5 ઓટો સેક્ટર હજુ સુધી કોવિડ દરમિયાન પડેલા ફટકામાંથી સંપૂર્ણપણે બહાર આવ્યું નથી. તાજેતરમાં, માંગમાં વધારાને કારણે, આઉટલુકમાં થોડો સુધારો થયો છે. આ સાથે સરકારે ઇલેક્ટ્રિક વાહનો પર ભાર મૂક્યો છે. સરકાર લોકોમાં ઈલેક્ટ્રિક વાહનોની સ્વીકૃતિ બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. પરંતુ વધતી જતી ઈનપુટ કોસ્ટને કારણે ઈલેક્ટ્રીક વાહનો લોકો માટે મોંઘા સાબિત થઈ રહ્યા છે.આવી સ્થિતિમાં તમામની નજર બજેટમાં EVને લગતી જાહેરાતો પર રહેશે.

6. સમાજ સેવા સાથે જોડાયેલા લોકોનું માનવું છે કે, આ બજેટમાં વીમાની સાથે સાથે સરકારે મહિલાઓ અને બાળકોના શિક્ષણ અને સ્વાસ્થ્ય માટે પણ કંઈક પહેલ કરવી જોઈએ. કોઈપણ રીતે, કોરોનાના સમયગાળા દરમિયાન જે રીતે લોકોમાં આરોગ્ય પ્રત્યે જાગૃતિ વધી છે અને આરોગ્ય વીમો એ સમયની સૌથી મોટી જરૂરિયાત બની ગઈ છે, તે જરૂરી છે કે વધુને વધુ લોકોને સરકારી યોજનાઓ અને પ્રોત્સાહનો દ્વારા આરોગ્ય વીમો લેવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે. .

7. દેશની અર્થવ્યવસ્થાને 5 ટ્રિલિયન બનાવવા માટે સરકારનું ધ્યાન રાજકોષીય ખાધ ઘટાડવા પર રહેશે. કારણ કે આ વિના 5 ટ્રિલિયન અર્થતંત્રની રાહત નક્કી નહીં થાય. ગયા બજેટમાં નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે રાજકોષીય ખાધ જીડીપીના 6.4 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો હતો. સબસિડી અને વિવિધ કલ્યાણકારી યોજનાઓને કારણે સરકારની તિજોરી પર બોજ વધ્યો છે.

8. હાલમાં વૈશ્વિક અર્થતંત્રમાં મંદી નોંધાઈ રહી છે. યુએસ ફેડરલ રિઝર્વ ફુગાવાના દરને અંકુશમાં લેવા માટે વ્યાજદર અંગે આક્રમક છે. રિઝર્વ બેંકે પણ આ નાણાકીય વર્ષમાં રેપો રેટમાં સતત વધારો કર્યો છે. એટલા માટે સરકારનું ધ્યાન ઘટતા વપરાશને વધારવા પર રહેશે. આ સાથે જ મંદીના અવાજને કારણે કંપનીઓમાં છટણી જોવા મળશે. વધતી જતી મોંઘવારીને કારણે લોકોનું જીવનધોરણ નીચે જઈ રહ્યું છે.

આ પણ વાંચો--આંધ્રપ્રદેશની નવી રાજધાની હવે વિશાખાપટ્ટનમ, CMએ કહ્યું - હું પણ શીફ્ટ થઇશ