ચંદ્ર પર રાત્રે લેન્ડર અને રોવર શું કરશે? વાંચો આ અહેવાલ..!

ચંદ્ર (moon) પરનો એક દિવસ પૃથ્વી પરના 14 દિવસ બરાબર છે. આ સંદર્ભમાં, 23 ઓગસ્ટના રોજ ચંદ્રયાન 3 (Chandrayaan 3) દ્વારા ચંદ્રની સપાટી પર પહોંચેલા રોવર પ્રજ્ઞાન (Rover Pragyan) અને લેન્ડર વિક્રમ (Lander vikram) પાસે માત્ર થોડા જ દિવસો બાકી છે. જોકે, ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (Isro)ના વૈજ્ઞાનિકોએ પ્રજ્ઞાન અને વિક્રમ ફરી કામ કરવાનું શરૂ કરે તેવી શક્યતાને નકારી નથી, પરંતુ અત્યારે રોવર દ્વારા ઝડપથી ડેટા મેળવવો મહત્વપૂર્ણ બની ગયો છે.

ઈસરોએ કહ્યું છે કે ચંદ્રયાન 3 ચંદ્ર પર ત્રણ મોટા કામ કરવાના છે. તેમાં ચંદ્રની સપાટી પર સુરક્ષિત અને નરમ ઉતરાણ, ચંદ્રની સપાટી પર ચાલવું અને આ સ્થિતિમાં પ્રયોગોનો સમાવેશ થાય છે. હવે ISRO પ્રથમ બે બાબતોમાં સફળ રહ્યું છે, પરંતુ પ્રયોગનો તબક્કો હજુ ચાલુ છે. વિક્રમ અને પ્રજ્ઞાનમાં પેલોડ્સનો સમાવેશ થાય છે જેના દ્વારા ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવી રહ્યો છે.

 વૈજ્ઞાનિકો દક્ષિણ ધ્રુવનું મહત્તમ અંતર કાપવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે બાકીના દિવસોમાં વૈજ્ઞાનિકો 300 થી 400 મીટરનું અંતર કાપવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, જેથી આ સમય દરમિયાન વધુમાં વધુ પ્રયોગો કરી શકાય.

નિષ્ણાતો જણાવી રહ્યા છે કે રોવરની ગતિવિધિઓને લઈને સમસ્યાઓ છે કારણ કે પૃથ્વી પર કેટલીક સેવાઓ ઉપલબ્ધ નથી. તેમણે જણાવ્યું કે રોવરને દરરોજ 30 મીટરનું અંતર કાપવાનું હોય છે, પરંતુ અત્યાર સુધી તે લક્ષ્ય હાંસલ કરવામાં નિષ્ફળ રહ્યું છે. આ મિશન માટે અમારી પાસે માત્ર 14 દિવસ બાકી છે, જે ચંદ્ર પરના એક દિવસ બરાબર છે. બાકીના દિવસોમાં આપણે વધુ પ્રયોગો અને સંશોધન કરી શકીએ તે જરૂરી છે. આપણે સમય સામેની રેસમાં છીએ. આપણે વધુમાં વધુ કામ કરવાનું છે અને ઈસરોના તમામ વૈજ્ઞાનિકો આ કામમાં લાગેલા છે.

ISROના જણાવ્યા અનુસાર, રેડિયો એનાટોમી ઓફ મૂન બાઉન્ડ હાઇપરસેન્સિટિવ આયોનોસ્ફિયર એન્ડ એટમોસ્ફિયર (RAMBHA), ચંદ્રની સપાટી થર્મો ફિઝિકલ એક્સપેરિમેન્ટ (ChaSTE), ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ ફોર લુનર સિસ્મિક એક્ટિવિટી (ILSA), લેસર રેટ્રોરેફ્લેક્ટર એરે (LRA) પેલોડ્સ વિક્રમ લેન્ડ સાથે છે. જ્યારે, રોવર પર લેસર પ્રેરિત બ્રેકડાઉન સ્પેક્ટ્રોસ્કોપ (LIBS), આલ્ફા પાર્ટિકલ એક્સ-રે સ્પેક્ટ્રોમીટર (APXS) છે. પ્રજ્ઞાન રોવરનો ઉદ્દેશ્ય ચંદ્રની સપાટી વિશે મહત્તમ માહિતી ભેગી કરવાનો છે

14 દિવસ પછી, ચંદ્ર પર રાત પડશે અને વિક્રમ અને પ્રજ્ઞાન, સૌર ઉર્જાથી સંચાલિત હોવાથી શાંત થઈ જશે. આ સિવાય એક પડકાર એ પણ છે કે રાત્રે ચંદ્ર પર તાપમાન -133 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી જાય છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ઠંડીના કારણે વિક્રમ અને પ્રજ્ઞાનના સાધનોના કામમાં પણ અવરોધ આવી શકે છે. જો કે, ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકોને આશા છે કે વિક્રમ અને પ્રજ્ઞાન સૂર્યના આગમન બાદ ફરી ગતિ પકડી શકે છે.

આ લાંબી ચંદ્ર રાત્રિ દરમિયાન રોવર લેન્ડરના સંપર્કમાં રહેશે. આના દ્વારા જ ઇસરો પૃથ્વી પરનો ડેટા મેળવશે. રાત્રે રોવર સાથે સીધો સંપર્ક શક્ય બનશે નહીં.

આ પણ વાંચો---મણિપુરમાં ચાર મહિના બાદ આજે વિધાસભાનું એક દિવસીય સત્ર મળશે