વિશ્વમાં મ્યુઝિક કોન્સર્ટથી થતી કમાણી જોઈને PM મોદીએ ભારતમાં મ્યુઝિક કોન્સર્ટને પ્રોત્સાહન આપવા અપીલ કરી
વૈશ્વિક કોન્સર્ટને જોતાં, ભારત હાલમાં આ ક્ષેત્રમાં ચોક્કસપણે એક નવો ખેલાડી છે પરંતુ તેનું ભવિષ્ય ઉજ્જવળ દેખાય છે. છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં ઘણા સંગીત સમારોહની જાહેરાત કરવામાં આવી છે અને કેટલાક વૈશ્વિક સ્ટાર્સ પહેલીવાર આવી રહ્યા છે. આનાથી દેશના અર્થતંત્રને ચોક્કસ વેગ મળશે.
06:35 PM Jan 28, 2025 IST
|
PIYUSHSINH SOLANKI
- ‘મ્યુઝિક કોન્સર્ટમાં ભારતનું ભવિષ્ય ઉજ્જવળ’
- ઘણા સંગીત સમારોહની જાહેરાત કરવામાં આવી છે
- કેટલાક વૈશ્વિક સ્ટાર્સ પહેલીવાર આવી રહ્યા છે
વૈશ્વિક કોન્સર્ટને જોતાં, ભારત હાલમાં આ ક્ષેત્રમાં ચોક્કસપણે એક નવો ખેલાડી છે પરંતુ તેનું ભવિષ્ય ઉજ્જવળ દેખાય છે. છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં ઘણા સંગીત સમારોહની જાહેરાત કરવામાં આવી છે અને કેટલાક વૈશ્વિક સ્ટાર્સ પહેલીવાર આવી રહ્યા છે. આનાથી દેશના અર્થતંત્રને ચોક્કસ વેગ મળશે.
છેલ્લા એક વર્ષ દરમિયાન દેશમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સ્ટાર્સના સંગીત સમારોહ એક મોટો ટ્રેન્ડ બની ગયો છે. તાજેતરમાં, 25-26 જાન્યુઆરીના રોજ અમદાવાદમાં યોજાયેલા કોલ્ડપ્લે કોન્સર્ટે અગાઉના તમામ રેકોર્ડ તોડી નાખ્યા હતા અને આ બે દિવસીય કાર્યક્રમમાં, લગભગ 2.5 લાખ લોકો નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમમાં લાઇવ પર્ફોર્મન્સ જોવા માટે એકઠા થયા હતા. આ કાર્યક્રમે ટેક્સાસમાં અમેરિકન ગાયક જ્યોર્જ સ્ટ્રેટ દ્વારા આયોજિત શોમાં 1.10 લાખ લોકોના એકઠા થવાનો રેકોર્ડ તોડી નાખ્યો. મંગળવારે પીએમ નરેન્દ્ર મોદીએ પણ અમદાવાદનું ઉદાહરણ આપીને દેશમાં કોન્સર્ટ અર્થતંત્રને પ્રોત્સાહન આપવાની અપીલ કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે આજકાલ દુનિયાભરના મોટા સ્ટાર્સ ભારત આવવા માંગે છે અને આવી સ્થિતિમાં ખાનગી ક્ષેત્રની સાથે રાજ્ય સરકારોએ પણ આ માટે જરૂરી માળખાગત સુવિધાઓ પૂરી પાડવી જોઈએ.
કોન્સર્ટનો વ્યવસાય કેટલો મોટો છે?
વિશ્વના ઘણા દેશોની અર્થવ્યવસ્થામાં લાઈવ મ્યુઝિક કોન્સર્ટ મોટી ભૂમિકા ભજવે છે અને તેમાં સિંગાપોર, અમેરિકા અને દક્ષિણ કોરિયા મહત્વપૂર્ણ છે. વૈશ્વિક સ્તરે, ફક્ત 2023 માં, લાઇવ કોન્સર્ટથી વિશ્વભરમાં લગભગ $31 બિલિયનની આવક થઈ છે અને આગામી વર્ષોમાં તેમાં મોટો ઉછાળો જોવા મળશે. ઉદાહરણ તરીકે, પોપ સ્ટાર ટેલર સ્વિફ્ટના તાજેતરના કોન્સર્ટ ટૂરે ઉત્તર અમેરિકાના અર્થતંત્રને $4.6 બિલિયન અને બ્રિટિશ અર્થતંત્રને $1 બિલિયનનો વધારો કર્યો.
ભારતમાં આ ક્ષેત્રનો સારો અવકાશ છે અને કોન્સર્ટમાં ભીડ ઉમટી પડે છે તે આ વાતનો પુરાવો છે. તાજેતરમાં બેંક ઓફ બરોડા દ્વારા એક અહેવાલ તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે જેમાં કોન્સર્ટ અર્થતંત્રના ભવિષ્યને વિગતવાર સમજાવવામાં આવ્યું છે. રિપોર્ટ અનુસાર, લોકોએ છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં ફક્ત સંગીત સમારોહની ટિકિટ મેળવવા માટે 700-900 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ્યા છે. આ કોન્સર્ટમાં સ્ટાર્સ માત્ર ફી દ્વારા જ કમાણી કરતા નથી, પરંતુ તેઓ પર્યટનને પ્રોત્સાહન આપવા અને રોજગારની તકો ઉભી કરવામાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. જો આપણે છેલ્લા ત્રણ મહિનાની વાત કરીએ તો, આવા લાઈવ કોન્સર્ટ પર 1600 થી 2000 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ થયા હોવાનો અંદાજ છે.
ટિકિટ ઉપરાંત, આ ક્ષેત્રોમાં પણ થાય છે કમાણી
બેંક ઓફ બરોડાના અહેવાલમાં એ પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે કોન્સર્ટ દ્વારા હોસ્પિટાલિટી ક્ષેત્ર, પરિવહન અને છૂટક વ્યવસાયોને પણ નવો વેગ મળવાની અપેક્ષા છે. આ ઉપરાંત, આ કોન્સર્ટમાં જતા લોકો ફક્ત ટિકિટ ખરીદીને ટેક્સ ચૂકવી રહ્યા નથી, પરંતુ આનાથી હોટલ અને રેસ્ટોરન્ટના GST કલેક્શનમાં પણ વધારો થયો છે. રિપોર્ટ અનુસાર, આ કોન્સર્ટ દ્વારા વિશ્વને માત્ર ભારતના સાંસ્કૃતિક વારસાને જાણવાની તક મળશે નહીં, પરંતુ વિદેશી પ્રવાસીઓ દેશની અર્થવ્યવસ્થાને મજબૂત બનાવવામાં પણ યોગદાન આપશે.
વૈશ્વિક કોન્સર્ટને જોતાં, ભારત હાલમાં આ ક્ષેત્રમાં ચોક્કસપણે એક નવો ખેલાડી છે પરંતુ તેનું ભવિષ્ય ઉજ્જવળ દેખાય છે. રિપોર્ટ અનુસાર, છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં ઘણા મ્યુઝિક કોન્સર્ટની જાહેરાત કરવામાં આવી છે અને કેટલાક વૈશ્વિક સ્ટાર્સ પહેલીવાર આવી રહ્યા છે. આમાં મરૂન 5, ગ્રીન ડે, શોન મેન્ડેસ, લુઇસ ટોમલિન્સન જેવા નામોનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, કોલ્ડપ્લે, દુઆ લિપા, એડ શીરન જેવા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્ટાર્સ ફરીથી ભારતમાં પરફોર્મ કરી રહ્યા છે. દિલજીત દોસાંઝ, મોનાલી ઠાકુર અને કરણ આહુજા જેવા સ્થાનિક કલાકારોએ દેશમાં આ વલણને આગળ ધપાવ્યું છે.
છેલ્લા વર્ષોમાં વૈશ્વિક અને સ્થાનિક સ્ટાર્સ સાથે આટલા મોટા પાયે સંગીત સમારોહ જોવા મળ્યો ન હતો, જે હવે ઝડપથી વધ્યો છે. ટિકિટિંગ પ્લેટફોર્મના તાજેતરના અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે લાઇવ ઇવેન્ટ્સ અથવા કોન્સર્ટમાંથી થતી આવકમાં 9.5 ગણો વધારો થયો છે અને ખાસ કરીને કોરોના રોગચાળા પછી તેમાં વધારો જોવા મળ્યો છે. હવે લોકો લાઈવ પર્ફોર્મન્સ જોવા માટે ઘરની બહાર નીકળવા માંગે છે અને આ માટે મોંઘી ટિકિટ ખરીદવા માટે પણ તૈયાર છે. લાઇવ ઇવેન્ટ્સમાંથી થતી આવકની દ્રષ્ટિએ, ભારત દક્ષિણ કોરિયા, ફ્રાન્સ અને ઓસ્ટ્રેલિયાથી આગળ 7મા ક્રમે છે. મોટી વસ્તી, સ્થિર ચલણ અને પર્યટન માટે અનુકૂળ વાતાવરણને કારણે, ભારત કોન્સર્ટ માટેનું પ્રિય કેન્દ્ર બની ગયું છે. દક્ષિણ કોરિયાના અર્થતંત્રને ત્યાં યોજાતા કોન્સર્ટ દ્વારા મોટો વેગ મળ્યો છે.
6-8 હજાર કરોડનું અર્થતંત્ર
આ વર્ષે એડ શીરન, શોન મેન્ડેસ, ગ્રીન ડે અને બ્લેકપિંક સહિત ઘણા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્ટાર્સ ભારતમાં પરફોર્મ કરવાના છે. પરિણામે, દેશની કોન્સર્ટ અર્થવ્યવસ્થા 6,000-8,000 કરોડ રૂપિયા સુધી પહોંચવાનો અંદાજ છે. એક અહેવાલ મુજબ, 2028 સુધીમાં સંગીત બજાર $245 મિલિયન સુધી પહોંચવાની ધારણા છે. આ અંતર્ગત, વર્ષ 2024 માં, દેશના 300 થી વધુ શહેરોમાં 30 હજારથી વધુ નાના-મોટા શો યોજાયા હતા. આ શો ફક્ત મેટ્રો શહેરોમાં જ નહીં પરંતુ કાનપુર, શિલોંગ અને ગાંધીનગર જેવા બે-સ્તરીય શહેરોમાં પણ થયા છે.
કોન્સર્ટ માટે જરૂરી વ્યવસ્થાઓ
ભારતમાં યોજાનારા કોન્સર્ટ માટે જરૂરી માળખાગત સુવિધાઓનું નિર્માણ પણ આ ક્ષેત્રને પ્રોત્સાહન આપવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે, જેનો ઉલ્લેખ પીએમ મોદીએ પણ કર્યો છે. ભારતમાં દિલજીત અને કોલ્ડપ્લેના તાજેતરના કોન્સર્ટમાં પણ વિવાદો ઉભા થયા હતા. દિલ્હીમાં આયોજિત દિલજીતના કોન્સર્ટમાં ટિકિટના કાળાબજારનો મામલો સામે આવ્યો હતો. ખુલ્લેઆમ દારૂ પીરસવા અંગે પણ ફરિયાદ નોંધાઈ હતી. આ ઉપરાંત, ચાહકોએ જેએલએન સ્ટેડિયમમાં જ્યાં શો યોજાયો હતો ત્યાં મિલકતને પણ ઘણું નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું. તેમના ચંદીગઢ કોન્સર્ટ દરમિયાન પણ આવો જ વિવાદ સામે આવ્યો હતો.
આ પણ વાંચો: શ્રીલંકાના નૌકાદળે 5 ભારતીય માછીમારો પર ગોળીબાર કર્યો, બે માછીમારોની હાલત ગંભીર