નવા સંસદ ભવનના ઉદ્ઘાટનમાં ભારતનો રાજદંડ સામે આવશે, જાણો આઝાદીના પ્રતિક 'સેંગોલ'નું શું છે રહસ્ય
ગૃહમંત્રી અમિત શાહે બુધવારે પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં જણાવ્યું હતું કે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી 28 મેના રોજ નવા સંસદ ભવનનું ઉદ્ઘાટન કરશે. આ અવસર પર પીએમ મોદી સંસદભવનના નિર્માણમાં યોગદાન આપનારા 60 હજાર શ્રમ યોગીઓને પણ સન્માનિત કરશે.
અમિત શાહે કહ્યું કે નવી સંસદના ઉદ્ઘાટન પ્રસંગે ઐતિહાસિક પરંપરાને પુનર્જીવિત કરવામાં આવશે. આની પાછળ યુગોથી જોડાયેલી પરંપરા છે. તેને તમિલમાં સેંગોલ પણ કહેવામાં આવે છે અને તેનો અર્થ સંપત્તિથી સંપન્ન થાય છે.
સંસદમાં સેંગોલની સ્થાપના થશે
અમિત શાહે કહ્યું, નવી સંસદમાં સેંગોલ સ્થાપિત કરવામાં આવશે. જે દિવસે સંસદ રાષ્ટ્રને સમર્પિત થશે, તે જ દિવસે તમિલનાડુના વિદ્વાનો દ્વારા પીએમને સેંગોલ આપવામાં આવશે, ત્યારબાદ સંસદમાં આ કાયમી સ્થાપિત થશે. શાહે જણાવ્યું કે, સેંગોલ પહેલા અલ્હાબાદ મ્યુઝિયમમાં રાખવામાં આવ્યું હતું.
અમિત શાહે સેંગોલનો ઈતિહાસ જણાવ્યો
અમિત શાહે કહ્યું કે આઝાદીના સમયે જ્યારે પંડિત નેહરુને પૂછવામાં આવ્યું હતું કે, સત્તાના હસ્તાંતરણ વખતે શું આયોજન કરવું જોઈએ? નેહરુજીએ તેમના સાથીદારો સાથે ચર્ચા કરી. સી ગોપાલાચારીને પૂછવામાં આવ્યું હતું. સેંગોલની પ્રક્રિયાને ચિહ્નિત કરવામાં આવી હતી. પંડિત નેહરુએ તમિલનાડુ પાસેથી પવિત્ર સેંગોલ મેળવ્યું અને અંગ્રેજો પાસેથી સેંગોલ સ્વીકાર્યું. તેનો અર્થ એ થયો કે આ શક્તિ પરંપરાગત રીતે આપણી પાસે આવી છે.
ચોલા સામ્રાજ્ય સાથે જોડાયેલું છે 'સેંગોલ'
શાહે વધુમાં કહ્યું કે, જે સેંગોલ મેળવે છે તેની પાસે ન્યાયી અને ન્યાયી શાસનની અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે. તે ચોલ સામ્રાજ્ય સાથે સંકળાયેલ છે. તમિલનાડુના પૂજારીઓ દ્વારા ધાર્મિક વિધિઓ કરવામાં આવી હતી. આઝાદી સમયે, જ્યારે તે નેહરુજીને સોંપવામાં આવ્યું હતું, ત્યારે મીડિયાએ તેને કવરેજ આપ્યું હતું.
સેન્ગોલ શબ્દ સંસ્કૃત સાંકુ પરથી આવ્યો છે
સંસ્કૃત શબ્દ "સંકુ" પરથી ઉતરી આવ્યો છે, જેનો અર્થ થાય છે "શંખ". હિંદુ ધર્મમાં શંખ એક પવિત્ર વસ્તુ હતી અને તેનો વારંવાર સાર્વભૌમત્વના પ્રતીક તરીકે ઉપયોગ થતો હતો. સેંગોલ રાજદંડ એ ભારતીય સમ્રાટની શક્તિ અને સત્તાનું પ્રતીક હતું. તે સોના અથવા ચાંદીથી બનેલું હતું, અને ઘણીવાર કિંમતી પથ્થરોથી શણગારવામાં આવતું હતું. સેંગોલ રાજદંડ ઔપચારિક પ્રસંગોએ સમ્રાટ દ્વારા વહન કરવામાં આવતો હતો અને તેનો ઉપયોગ તેની સત્તાનું પ્રતિનિધિત્વ કરવા માટે થતો હતો.
ભારતમાં સેંગોલ રાજદંડનો ઇતિહાસ પ્રાચીન સમયથી શોધી શકાય છે. સેંગોલ રાજદંડનો પ્રથમ જાણીતો ઉપયોગ મૌર્ય સામ્રાજ્ય (322-185 બીસીઇ) દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો. મૌર્ય સમ્રાટોએ તેમના વિશાળ સામ્રાજ્ય પર તેમની સત્તા દર્શાવવા માટે સેંગોલ રાજદંડનો ઉપયોગ કર્યો હતો. સેન્ગોલ રાજદંડનો ઉપયોગ ગુપ્ત સામ્રાજ્ય (320-550 એડી), ચોલા સામ્રાજ્ય (907-1310 એડી) અને વિજયનગર સામ્રાજ્ય (1336-1646 એડી) દ્વારા પણ કરવામાં આવ્યો હતો.
સેંગોલ રાજદંડનો ઉપયોગ છેલ્લે મુઘલ સામ્રાજ્ય (1526-1857) દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો. મુઘલ સમ્રાટો તેમના વિશાળ સામ્રાજ્ય પર તેમની સત્તા દર્શાવવા માટે સેંગોલ રાજદંડનો ઉપયોગ કરતા હતા. સેંગોલ રાજદંડનો ઉપયોગ બ્રિટિશ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપની (1600-1858) દ્વારા પણ ભારત પર તેની સત્તાના પ્રતીક તરીકે કરવામાં આવ્યો હતો.
Briefing the press on a very important and historical event celebrating Azadi Ka Amrit Mahotsav. Watch Live! https://t.co/Xl0J8H9r5R
— Amit Shah (@AmitShah) May 24, 2023
1947 પછી ઉપયોગ થતો નથી
1947 માં ભારતની આઝાદી પછી, ભારત સરકાર દ્વારા સેંગોલ રાજદંડનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો ન હતો. જો કે, સેંગોલ રાજદંડ હજુ પણ ભારતીય રાજાની શક્તિ અને સત્તાનું પ્રતીક છે. તે ભારતના સમૃદ્ધ ઇતિહાસની યાદ અપાવે છે, અને તે દેશની સ્વતંત્રતાનું પ્રતીક છે.
આ પણ વાંચો : જમ્મુ-કાશ્મીરના કિશ્તવાડમાં કાર રોડ અકસ્માતનો ભોગ બની, 7 લોકોના મોત