ભારતનો વિરોધ કે આપણા જ દેશમાં પડકારનો સામનો... જાણો શા માટે શી જિનપિંગ G20માં નથી આવી રહ્યા?

ભારત આ વર્ષે જી-20નું આયોજન કરી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં, આ જી-20 સમિટ માટે 9-10 સપ્ટેમ્બરના રોજ વિશ્વના તમામ દેશો દિલ્હીમાં એકઠા થશે. આ સમિટમાં ભાગ લેવા માટે અમેરિકાથી જો બિડેન, યુકેથી ઋષિ સુનક અને ફ્રાન્સથી ઈમેન્યુઅલ મેક્રોન પણ ભારત આવી રહ્યા છે. પરંતુ આ દરમિયાન ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ આ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપશે નહીં. તેમના સ્થાને ચીનના વડાપ્રધાન લી કિઆંગ જી-20માં હાજરી આપશે.

ચીનના સત્તાવાર અખબાર ગ્લોબલ ટાઈમ્સ ઉપરાંત વિદેશ મંત્રાલયે પણ આ અંગે માહિતી આપી છે. ચીનના વડાપ્રધાન 9 સપ્ટેમ્બર અને 10 સપ્ટેમ્બરે દિલ્હીમાં હશે અને તેઓ G20 સમિટમાં ભાગ લેશે. આવી સ્થિતિમાં, એક પ્રશ્ન છે કે આખરે જી-20માં જિનપિંગ હાજરી નહીં આપે.

નિષ્ણાતો શું કહે છે?

આ પ્રશ્નનો જવાબ વિશ્વભરના નિષ્ણાતોના દૃષ્ટિકોણથી સમજવાની જરૂર છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે G20માં તેની ગેરહાજરી અસાધારણ છે. અહીંનો હેતુ માત્ર ભારતને નુકસાન પહોંચાડવાનો નથી. વાસ્તવમાં વાત એ છે કે જિનપિંગ ભારતના વધતા વર્ચસ્વને સ્વીકારવા માંગતા નથી. તેનો અર્થ એ છે કે ચીન ભારતના મહાસત્તા તરીકેના ઉદયથી ડરી રહ્યું છે. તમને જણાવી દઈએ કે ચીન આ દિવસોમાં અસંતુલન બનાવવાના ઇરાદે છે. તે દેશ પહેલાથી જ G20 દસ્તાવેજોમાં સંસ્કૃત ભાષાના ઉપયોગ સામે વાંધો ઉઠાવી ચૂક્યો છે. ચીન પહેલાથી જ 'વસુધૈવ કુટુંબકમ' શ્લોકના ઉપયોગનો વિરોધ કરી રહ્યું છે. રશિયાએ પણ આ મુદ્દે ચીનને સમર્થન આપ્યું નથી.

ચીનની નારાજગીનું કારણ શું છે?

જ્યાં ભારત હવે વિશ્વનું ગ્રોથ એન્જિન છે અને ભારતનો વિકાસ દર સૌથી ઝડપી છે. તો આવી સ્થિતિમાં ચીન સૌથી મોટા આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહ્યું છે અને ભારતના ઉદયને જોખમ માની રહ્યું છે. આ દિવસોમાં ચીન વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલામાં પોતાનો હિસ્સો ગુમાવવાનો ડર અનુભવે છે.

જિનપિંગના ઇનકારથી બિડેન નિરાશ

હવે સવાલ એ છે કે શું આ જ કારણ છે કે જિનપિંગે G20 માટે ભારત આવવાની ના પાડી? આ પ્રશ્નનો જવાબ શોધતા પહેલા, ચાલો અહીં એક આકૃતિ પણ જોઈએ. 2012 થી ચીનના પ્રભારી રહેલા શી જિનપિંગ દરેક G20 મીટિંગમાં ભાગ લેતા હતા, પરંતુ ભારતથી દૂર રહ્યા હતા, હવે તેમના સ્થાને વડાપ્રધાન લી કિઆંગ આવશે. આ કેટલું આશ્ચર્યજનક છે, તે જો બિડેનની પ્રતિક્રિયા પરથી નક્કી કરો, જે તેને મળવાની અપેક્ષા રાખતા હતા. આજે બિડેનનો એક વીડિયો પણ સામે આવ્યો છે જેમાં તે કહે છે કે તે નિરાશ છે. બિડેને કહ્યું, 'હું નિરાશ છું, પણ હું તેને મળીશ'.

એટલે કે, અમેરિકા પણ માને છે કે જી-20માં જિનપિંગની ગેરહાજરી એક અસાધારણ બાબત છે અને તેનું સૌથી મોટું કારણ ભારતને નુકસાન પહોંચાડવા માટે સમિટમાં ભાગ ન લેવા કરતાં વધુ ઊંડું છે. નિષ્ણાતો જિનપિંગની ગેરહાજરીને ભારતના વધતા પ્રભાવ અને વિશ્વમાં તેની કેન્દ્રીય ભૂમિકા સામે અનિચ્છા તરીકે વાંચી રહ્યા છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો ચીન ભારતના મહાસત્તા તરીકેના ઉદયથી ડરી ગયું છે. આ જ કારણ છે કે તે ભારતના નેતૃત્વમાં જી-20ની સફળતામાં અવરોધો ઉભી કરી રહ્યું છે.

ચીનનું વલણ હવે સહકારભર્યું નથી!

છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં યોજાયેલી G20 બેઠકોમાં ચીનનું વલણ સહકારભર્યું રહ્યું નથી, એવા મુદ્દાઓ સાથે સંબંધિત પ્રસ્તાવો કે જેના પર દરેકની સહમતિ જરૂરી છે, ચીનના વિરોધને કારણે તેમના મુકામ સુધી પહોંચી શક્યા નથી. આ રીતે, ચીન જી-20માં ક્યાંય પણ અવરોધો ઉભા કરવાથી બચી રહ્યું નથી. ચીન કેટલી હદ સુધી રંગને ખલેલ પહોંચાડવા માટે મક્કમ છે, તમે તેને વસુધૈવ કુટુમ્બકમના ઉપયોગ સામે વાંધો છે તે હકીકત પરથી સમજી શકો છો.

આ પણ વાંચો : G-20 summit : ચીનની આડોડાઇ,  શી જિનપિંગ નહીં આવે મહત્વના સંમેલનમાં