3 કાયદા ખતમ થયાનું ગૃહ મંત્રી અમિત શાહનું એલાન, CrPCમાં બદલાવ

કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહે (Amit Shah) આજે લોકસભામાં ભારતીય દંડ સંહિતા, CrPC અને ભારતીય પુરાવા અધિનિયમને બદલવા માટે ત્રણ બિલ રજૂ કર્યા છે. તે રજૂ કરતાં તેમણે કહ્યું કે આ ત્રણેય કાયદા અંગ્રેજોએ બનાવ્યા હતા. અમે તેને બદલી રહ્યા છીએ. તેને બદલીને નવા કાયદા લાવવામાં આવી રહ્યા છે. અમિત શાહ દ્વારા જાહેર કરાયેલા ત્રણ નવા કાયદાઓમાં ભારતીય ન્યાય સંહિતા, 2023, ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતા, 2023 અને ભારતીય પુરાવા બિલ, 2023નો સમાવેશ થાય છે.

અમિત શાહે લોકસભામાં કહ્યું કે આજે હું ત્રણ બિલ એકસાથે લઈને આવ્યો છું. આ બધા વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના પાંચ શપથમાંથી એકને પૂર્ણ કરવા જઈ રહ્યા છે. આ ત્રણ બિલમાં, એક ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC), એક ક્રિમિનલ પ્રોસિજર કોડ (CrPC) છે, ત્રીજું ભારતીય પુરાવા સંહિતા છે.

લોકસભામાં ત્રણેય બિલો પર બોલતા અમિત શાહે કહ્યું હતું કે, આ કાયદા હેઠળ અમે રાજદ્રોહ જેવા કાયદાને ખતમ કરી રહ્યા છીએ. જો કે, આ બિલમાં દેશ વિરુદ્ધ અપરાધની જોગવાઈ છે. વિધેયકની કલમ 150 ભારતની સાર્વભૌમત્વ, એકતા અને અખંડિતતાને જોખમમાં મૂકતા કૃત્યો સંબંધિત સજાની જોગવાઈ કરે છે.

તેમણે કહ્યું, 1860 થી 2023 સુધી, દેશની ફોજદારી ન્યાય પ્રણાલીએ અંગ્રેજો દ્વારા બનાવેલા કાયદા અનુસાર કામ કર્યું. આ ત્રણ કાયદાઓથી દેશમાં ક્રિમિનલ જસ્ટિસ સિસ્ટમમાં મોટો ફેરફાર થશે. અમિત શાહે કહ્યું કે, આ બિલ હેઠળ અમે ટાર્ગેટ રાખ્યો છે કે દોષિત ઠરવાનો રેશિયો 90 ટકાથી ઉપર લઈ જવો. એટલા માટે અમે એક મહત્વની જોગવાઈ લઈને આવ્યા છીએ કે સાત વર્ષ કે તેથી વધુ કેદની સજાની જોગવાઈ હોય તેવી તમામ કલમો હેઠળના કેસોમાં ફોરેન્સિક ટીમ માટે ગુનાના સ્થળની મુલાકાત લેવી ફરજિયાત રહેશે.

આ બિલમાં મુખ્યત્વે મોબ લિંચિંગ સામે નવી દંડ સંહિતા, સગીરો પર બળાત્કાર માટે મૃત્યુદંડ અને સરકારી કર્મચારીઓ સામે કાર્યવાહી કરવા માટે સમયબદ્ધ મંજૂરીનો સમાવેશ થાય છે. અલગતાવાદ અને દેશ સામે યુદ્ધ કરવા જેવા અપરાધોને અલગ અપરાધો તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવ્યા છે. તેની ગેરહાજરીમાં દાઉદ ઈબ્રાહિમ જેવા ફરાર ગુનેગારો સામે પણ કાર્યવાહી કરવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. રાજદ્રોહનો ગુનો ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC)ની કલમ 124A હેઠળ આવરી લેવામાં આવ્યો છે.