દિલ્હીમાં 7 કરોડનો વ્હીકલ સ્ક્રેપનો કારોબાર, એક વર્ષમાં ત્રણ ગણો વધારો

10 વર્ષ જૂના ડીઝલ અને 15 વર્ષ જૂના પેટ્રોલ વાહનો પર કડકાઈથી દિલ્હી (Delhi)માં વાર્ષિક 7 કરોડથી વધુનો સ્ક્રેપ (Scrap) કારોબાર થાય છે. સમાપ્ત થઈ ગયેલા વાહનો (Vehicle)ને સ્ક્રેપ કરવા માટે સરકાર દ્વારા રોડ ટેક્સ અને રજિસ્ટ્રેશન ફીમાં પણ છૂટ આપવામાં આવી રહી છે. સમાપ્ત થઈ ગયેલા વાહનોને સ્ક્રેપ કરવા માટે સરકાર દ્વારા રોડ ટેક્સ અને રજિસ્ટ્રેશન ફીમાં પણ છૂટ આપવામાં આવી રહી છે. પ્રદૂષણને ડામવા માટે પરિવહન વિભાગની કાર્યવાહી હેઠળ આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં લગભગ 10,000 વાહનોને સ્ક્રેપ કરવામાં આવ્યા છે. 

પ્રદૂષણને ડામવા માટે પરિવહન વિભાગની કાર્યવાહી હેઠળ આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં લગભગ 10,000 વાહનોને સ્ક્રેપ કરવામાં આવ્યા છે. નેશનલ ગ્રીન ટ્રિબ્યુનલ (NGT) ના આદેશો હેઠળ, પરિવહન વિભાગ, ટ્રાફિક પોલીસ તેમજ MCD ટીમ સતત વાહનો પર કાર્યવાહી કરી રહી છે. હાલમાં દિલ્હીમાં આઠ અધિકૃત સ્ક્રેપ એજન્સીઓ છે. દર મહિને સરેરાશ 900 વાહનો સ્ક્રેપ થઈ રહ્યા છે. તેમાંથી 80 ટકાથી વધુ ટુ-વ્હીલર છે જ્યારે બાકીના લગભગ 20 ટકા ફોર-વ્હીલર છે. અધિકૃત એજન્સીઓ દ્વારા આ વાહનોને સ્ક્રેપ કરતી વખતે પર્યાવરણીય નુકસાનનું ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવે છે. 

દિલ્હીમાં દર વર્ષે સ્ક્રેપ થતા તમામ વાહનોમાંથી માત્ર 10-15% વાહનો જ અધિકૃત એજન્સીઓમાં સ્ક્રેપ થાય છે. ઘણા કાર અથવા ટુ વ્હીલર ડીલરો એક્સચેન્જ ઓફર હેઠળ જૂના વાહનોને ઊંચી કિંમતે ખરીદે છે, પરંતુ વાહનોને સ્ક્રેપ કરતી વખતે પર્યાવરણીય ધોરણોનું ધ્યાન રાખવામાં આવતું નથી.

દિલ્હીમાં ભંગાર વાહનોની પરિસ્થિતીમાં 80 ટકાથી વધુ વાહનો ટુ-વ્હીલર છે.  આ વર્ષે 8500 ટુ વ્હીલર છે અને બાકીના 1500 કાર છે. સરેરાશ, માલિકોને જૂના ટુ-વ્હીલરને સ્ક્રેપ કરવા માટે રૂ. 2,500 જ્યારે કાર માટે રૂ. 30,000 ચૂકવવામાં આવે છે. રૂ. 7 કરોડના વાહનોમાંથી ટુ-વ્હીલરનો આશરે રૂ. 2.5 કરોડનો ભંગાર છે.

હાલમાં દિલ્હીમાં વાહનો સ્ક્રેપ કર્યા બાદ વાહન માલિકોને સ્ક્રેપ ઇન્સેન્ટિવનો લાભ મળી રહ્યો નથી. નવી નીતિના અમલીકરણ સાથે, ગ્રાહકોને તેમની આયુષ્ય પૂર્ણ કરનારા વાહનોને સ્ક્રેપ કરવા માટે પ્રોત્સાહનનો લાભ પણ મળશે. નવા વાહનોની ખરીદી માટે તેનો ઉપયોગ કરી શકશે. આ યોજનાના અમલીકરણ સાથે દિલ્હીમાં ભંગારના વ્યવસાયમાં વધુ વધારો થવાની સંભાવના છે. જો ખાનગી સ્ક્રેપ ડીલરોને બદલે અધિકૃત દ્વારા વાહનોને સ્ક્રેપ કરવામાં આવે તો તે પર્યાવરણને નુકસાનથી બચાવશે અને ગ્રાહકોને ઘણા ફાયદા પણ આપશે.

આ વર્ષે, પરિવહન વિભાગે નવેમ્બરના અંત સુધી સ્ક્રેપિંગ માટે લગભગ 9899 વાહનો જપ્ત કર્યા હતા. 2021માં આ આંકડો 2931 હતો. એજન્સીઓનું કહેવું છે કે, વાહનવ્યવહાર વિભાગ, ટ્રાફિક પોલીસ તેમજ રસ્તાઓ અને રસ્તાઓ પર ભંગાર વાહનોને જપ્ત કરીને તેને સ્ક્રેપિંગ માટે મોકલવાની કામગીરીમાં વધારો થયો છે. જો અધિકૃત એજન્સીઓ પાસેથી વાહનો સ્ક્રેપ કરવામાં આવે તો વાહન માલિકો માટે સ્ક્રેપ પ્રમાણપત્ર તેમજ વાહનોના ડી-રજીસ્ટ્રેશન માટેનું પ્રમાણપત્ર મેળવવામાં સરળતા રહેશે.

આ પણ વાંચો--નાદારી કાયદામાં સુધારાની સરકારની તૈયારી: નાણાં પ્રધાન સીતારમણ