Arun Goel Resigns : ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક પર વિવાદ અને હવે રાજીનામું... શું CEC એકલા લોકસભાની ચૂંટણી કરાવી શકે?

ચૂંટણી કમિશનર અરુણ ગોયલે (Arun Goel) અચાનક પોતાના પદ પરથી રાજીનામું આપીને સૌને ચોંકાવી દીધા છે. લોકસભાની ચૂંટણી નજીક આવી રહી છે અને ચૂંટણી પંચે આ મહિને ચૂંટણી કાર્યક્રમો જાહેર કરવાના છે ત્યારે આ ઘટના પ્રકાશમાં આવી છે. અરુણ ગોયલ (Arun Goel)ના રાજીનામા બાદ ત્રણ સભ્યોના આ પંચમાં મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર રાજીવ કુમાર જ બાકી છે. હકીકતમાં, અરુણ ગોયલ સિવાય બીજા ચૂંટણી કમિશનર અનૂપ ચંદ્ર પાંડે આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં નિવૃત્ત થઈ ગયા છે અને તેમના સ્થાને હજુ સુધી કોઈ નિમણૂક કરવામાં આવી નથી.

આવી સ્થિતિમાં લોકસભા ચૂંટણી કરાવવાની સમગ્ર જવાબદારી મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર એટલે કે રાજીવ કુમારના ખભા પર આવી ગઈ છે. હવે સવાલ એ છે કે શું મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર લોકસભાની ચૂંટણી એકલા હાથે કરાવશે? શું તેમને આમ કરવાનો અધિકાર છે? સરકાર પાસે હવે શું વિકલ્પ છે? ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક અંગેના નિયમો શું છે? ચાલો વિગતવાર બધું જાણીએ...

પહેલા અરુણ ગોયલની વાત કરીએ જેમની નિમણૂક પર વિવાદ થયો હતો...

અરુણ ગોયલ (Arun Goel), 1985 બેચના પંજાબ કેડરના અધિકારી, ડિસેમ્બર 2022માં નિવૃત્ત થવાના હતા. જોકે, તેમણે 18 નવેમ્બર, 2022ના રોજ નિવૃત્તિ પહેલા VRS લીધું હતું. બીજા જ દિવસે એટલે કે 19મી નવેમ્બરે ભારત સરકારે તેમને ચૂંટણી કમિશનર તરીકે નિયુક્ત કર્યા અને 21મી નવેમ્બરે તેમણે ચૂંટણી કમિશનરનો ચાર્જ પણ સંભાળ્યો. આ બધું એટલું ઝડપથી થયું કે અરુણ ગોયલની નિમણૂક પ્રક્રિયા પર અનેક સવાલો ઉભા થયા અને મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચ્યો. સુપ્રીમ કોર્ટે આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું કે અરુણ ગોયલ (Arun Goel)ની નિમણૂકમાં આટલી ઉતાવળ કેમ કરવામાં આવી? જે દિવસે તેમણે સેવામાંથી સ્વૈચ્છિક નિવૃત્તિ લીધી તે જ દિવસે કાયદા મંત્રાલયે તેમની ફાઈલને મંજૂરી આપી, ચાર નામોની યાદી વડાપ્રધાન સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી અને ગોયલના નામને 24 કલાકમાં રાષ્ટ્રપતિ પાસેથી પણ મંજૂરી મળી ગઈ. આ કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે નિમણૂક પ્રક્રિયાની કલમ 6નું ઉલ્લંઘન થયું છે.

રાજીનામું કેમ આપ્યું?

અરુણ ગોયલના અચાનક રાજીનામાથી પણ અનેક સવાલો ઉભા થયા છે? જો કે, તેણે શા માટે રાજીનામું આપ્યું તે તાત્કાલિક જાણી શકાયું નથી. કેટલાક મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તેઓ વિવિધ મુદ્દાઓ પર મતભેદ ધરાવે છે કે પછી અરુણ ગોયલે (Arun Goel) રાજીનામું આપતી વખતે અંગત કારણો દર્શાવ્યા છે. શનિવારે જારી કરાયેલા ગેઝેટમાં જણાવાયું છે કે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને અન્ય ચૂંટણી કમિશનર (નિમણૂક, સેવાની શરતો અને કાર્યાલયની મુદત) અધિનિયમ 2023ની કલમ 11ની કલમ (1) હેઠળ, અરુણ ગોયલ (Arun Goel) વતી 9 માર્ચ, 2024થી પ્રભાવિત થશે. , ચૂંટણી કમિશનરનું રાજીનામું રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા સ્વીકારવામાં આવ્યું છે.

હવે સરકાર પાસે શું વિકલ્પ છે અને નિયમો શું કહે છે?

• નવા મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને અન્ય ચૂંટણી કમિશનરો (નિમણૂક, સેવાની શરતો અને કાર્યાલયની શરતો) અધિનિયમ, 2023 હેઠળ કેન્દ્ર સરકાર હવે લોકસભા ચૂંટણી પહેલા બે નવા ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક કરી શકે છે.
• ચૂંટણી કમિશનરો માટેની પસંદગી પ્રક્રિયામાં બે સમિતિઓનો સમાવેશ થાય છે - કાયદા પ્રધાનની અધ્યક્ષતામાં ત્રણ સભ્યોની સર્ચ કમિટી, બીજી વડા પ્રધાનની અધ્યક્ષતામાં ત્રણ સભ્યોની પસંદગી સમિતિ. તેમાં વડા પ્રધાન અને વિપક્ષના નેતા દ્વારા ભલામણ કરાયેલા કેન્દ્રીય પ્રધાનનો સમાવેશ થાય છે.
• આમ, સમગ્ર પ્રક્રિયામાં સમાવેશ થયેલા છ વ્યક્તિઓમાંથી ત્રણ સરકારના સભ્યો છે અને બે સરકાર દ્વારા નોકરી કરે છે.
• સર્ચ કમિટી પસંદગી સમિતિને પાંચ નામોની ભલામણ કરશે, પરંતુ પસંદગી સમિતિને આ યાદીની બહારના કમિશનરોને પણ પસંદ કરવાનો અધિકાર છે.
• મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અથવા ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા કરવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો : Arun Goyal: ચૂંટણી કમિશનર અરૂણ ગોયલે આપ્યું રાજીનામું, સર્જાઈ રહ્યા છે અનેક તર્ક વીતર્ક

આ પણ વાંચો : Arun Goyal: જાણો કોણ છે અરૂણ ગોયલ? કેન્દ્ર સરકારના મહત્વના હોદ્દાઓ પર પણ કર્યું છે કામ

આ પણ વાંચો : NCSC Chief Kishor Makwana: જાણીતા લેખક કિશોર મકવાણાની NCSC ના ચેરપર્સન તરીકે નિમણૂક

ગુજરાત ફર્સ્ટ તમને સમાચારોથી હંમેશા અવગત રાખશે

ગુજરાતની નંબર 1 ગુજરાતી ન્યૂઝ ચેનલ એટલે ગુજરાત ફર્સ્ટ (Gujarat First) – જે ગુજરાતીઓને દરેક સમાચારમાં રાખે છે આગળ. ગુજરાત, રાષ્ટ્રીય, આંતરરાષ્ટ્રીય, ઇલેક્શન, બિઝનેસ, સ્પોર્ટ્સ, મનોરંજન સહિતના દરેક સમાચાર વાંચો ગુજરાત ફર્સ્ટ પર. હવે દરેક સમાચાર આંગળીના ટેરવે આપના મોબાઈલમા, ડાઉનલોડ કરો અમારી લેટેસ્ટ Android અને iOS એપ. લેટેસ્ટ ન્યૂઝથી અપડેટ રહેવા માટે સોશ્યિલ મીડિયામાં અમારી સાથે જોડાઓ