Sunita Williams : સુનિતાની નહીં પણ નારીશક્તિની અવકાશ જીત
Sunita Williams : ભારતીય-અમેરિકન અવકાશયાત્રીઓ સુનીતા વિલિયમ્સ (Sunita Williams) અને બૂચ વિલ્મોર (Butch Wilmore) અવકાશમાં કુલ 286 દિવસ ગાળ્યા બાદ આખરે પૃથ્વી પર પાછા ફર્યા છે.
અવકાશમાં કુલ 286 દિવસ વિતાવ્યા બાદ ભારતીય મૂળના અમેરિકન અવકાશયાત્રી-Indian-American astronaut સુનીતા વિલિયમ્સ (Sunita Williams) અને બુચ વિલમોર (Butch Wilmore) આખરે પૃથ્વી પર પાછા ફર્યા છે. જોકે સુનીતા અને બૂચ 16 માર્ચે પાછા ફરવાના હતા, પરંતુ ફ્લાઇટની થોડી મિનિટો પહેલાં 12 માર્ચે ડ્રેગન વાહનના રોકેટમાં ખામી સર્જાતાં નાસાએ છેલ્લી ક્ષણે ફ્લાઇટ મોકૂફ રાખવી પડી હતી. તે સમયે, નાસાએ કહ્યું હતું કે અવકાશયાનમાં સ્થાપિત રોકેટના ગ્રાઉન્ડ સપોર્ટ ક્લેમ્પ આર્મની હાઇડ્રોલિક સિસ્ટમમાં ખામી છે.
14 માર્ચે ડ્રેગન લોન્ચ
આખરે, NASA એ 14 માર્ચે ડ્રેગન લોન્ચ કર્યું, જે ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (ISS) સાથે સફળતાપૂર્વક ડોક કર્યું અને પછી 18 માર્ચે, સવારે 10:35 વાગ્યે, સ્પેસએક્સ ડ્રેગન અવકાશયાન સફળતાપૂર્વક ISS પરથી અનડૉક કર્યું, સુનિતા અને બૂચની પૃથ્વી પર 17 કલાકની મુસાફરી શરૂ કરી. આખરે, ખૂબ લાંબી રાહ જોયા પછી, બંને અવકાશયાત્રીઓ સુનીતા અને બૂચ ભારતીય સમય અનુસાર 19 માર્ચની સવારે પૃથ્વી પર પાછા ફર્યા. આ સાથે સુનીતા વિલિયમ્સ એક જ અવકાશ સફરમાં ISS પર સૌથી વધુ દિવસો પસાર કરનાર ત્રીજી મહિલા વૈજ્ઞાનિક બની ગઈ છે. તેના પહેલા ક્રિસ્ટીના કોચે 328 દિવસ અને પિગી વ્હીટસને 289 દિવસ ISS પર વિતાવ્યા હતા. જો કે, પુરૂષ અવકાશયાત્રી ફ્રેન્ક રુબિયોએ એક સમયે ISSમાં સૌથી વધુ 371 દિવસ વિતાવ્યા છે.
ક્રૂ સ્પેસક્રાફ્ટનું સંચાલન અને પરીક્ષણ કરનાર પ્રથમ મહિલા
સુનિતા વિલિયમ્સ, તેના સહ-અવકાશયાત્રી બૂચ વિલ્મોર સાથે, 5 જૂન, 2024 ના રોજ, ફ્લોરિડાના કેપ કેનાવેરલ સ્પેસ ફોર્સ સ્ટેશનથી, બોઇંગ-નિર્મિત 'સ્ટારલાઇનર' સ્પેસ ક્રાફ્ટમાં સવાર થઈને ISS માટે રવાના થઈ, જે લોન્ચ થયાના લગભગ 26 કલાક પછી 6 જૂને ISS સાથે જોડાયેલ. તે સાથે Sunita Williams નવા ક્રૂ સ્પેસક્રાફ્ટનું સંચાલન અને પરીક્ષણ કરનાર પ્રથમ મહિલા બની હતી. તેમનું મિશન NASA દ્વારા માત્ર આઠ દિવસ માટે નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું, એટલે કે, બંને અવકાશયાત્રીઓએ ISS પર 8 દિવસ રોકાયા બાદ પૃથ્વી પર પાછા ફરવું પડ્યું હતું, પરંતુ સ્ટારલાઈનરમાં ખામી સર્જાવાને કારણે તેમનું પરત ફરવું એ રીતે અટવાઈ ગયું કે તેને 9 મહિનાથી વધુ સમય લાગ્યો. સ્ટારલાઇનર, જેણે 5 જૂને પૃથ્વી છોડી દીધી હતી, જ્યારે તે તેની ફ્લાઇટ દરમિયાન ISSનો સંપર્ક કર્યો ત્યારે સમસ્યાઓ વધી હતી. અવકાશમાં શૂન્યાવકાશ હોવાથી, થ્રસ્ટર્સ અવકાશયાનને માર્ગદર્શન આપવાનું કામ કરે છે અને સ્ટારલાઈનરના પાંચ થ્રસ્ટર્સ બંધ થઈ ગયા હતા.
સ્ટારલાઈનરમાં ખામીઓની શ્રેણી સતત વધતી રહી
આ સિવાય વાહનમાંથી હિલિયમ પણ સતત લીક થઈ રહ્યું હતું. સ્ટારલાઈનરમાં ખામીઓની શ્રેણી સતત વધતી રહી અને પછીના કેટલાક મહિનામાં તેની ટેકનિકલ ખામીઓ એટલી વધી ગઈ હતી કે તે ખામીઓને કારણે અવકાશયાત્રીઓને તેમાંથી પાછા લાવવાનું અશક્ય બની ગયું હતું. વાસ્તવમાં, સ્ટારલાઇનરમાંથી સતત લીક થતા હિલિયમ ઉપરાંત, આવી તકનીકી સમસ્યાઓ પણ ઉભી થઈ હતી જેના કારણે વાતાવરણમાં તેનો પ્રવેશ અત્યંત જોખમી બની શકે છે. આ જ કારણ હતું કે તે દરમિયાન બંને અવકાશયાત્રીઓની વાપસીની યોજના અટવાઈ ગઈ હતી અને ઘણો સમય વીતી ગયા પછી, નાસાએ સુનીતા Sunita Williams અને બૂચની વાપસી માટે સ્ટાયરોલિનરના વિકલ્પ પર કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. આખરે નાસા દ્વારા આખરી નિર્ણય લેવામાં આવ્યો કે નાસા સુનિતા અને બૂચને પરત લાવવા માટે એલોન મસ્કની કંપની સ્પેસએક્સનો ઉપયોગ કરશે.
પ્રથમ અવકાશ યાત્રા પણ પરત થતાં અટકી ગઈ હતી
જો કે, સુનિતા માટે આ પહેલીવાર નથી કે તે આટલા લાંબા સમય સુધી ISS પર અટવાઈ ગઈ હોય, પરંતુ તેની નિર્ધારિત પરત યાત્રા તેની પ્રથમ અવકાશ યાત્રા દરમિયાન પણ અટકી ગઈ હતી, તે પછી પણ તે છ મહિનાથી વધુ સમય સુધી ISS પર રહી હતી. નોંધનીય છે કે તે સમયે નાસા ISS પર જવા માટે 'એટલાન્ટિસ' Atlantis નામના અવકાશયાનનો ઉપયોગ કરી રહ્યું હતું અને કેનેડી સ્પેસ સેન્ટરથી ઉડાન ભર્યા બાદ 'એટલાન્ટિસ'ના બાહ્ય રક્ષણાત્મક શેલમાં તિરાડ પડી ગઈ હતી. આટલું જ નહીં તે પછી સ્પેસ સેન્ટરના કોમ્પ્યુટરમાં પણ ખરાબી આવી ગઈ. તે દરમિયાન ચાર વખત ISS પર સોલાર પેનલ રિપેર કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો. તે તમામ ટેકનિકલ ખામીઓને દૂર કર્યા બાદ જ નાસા એટલાન્ટિસ દ્વારા સુનિતા વિલિયમ્સને પરત લાવવામાં સફળ રહ્યું હતું અને હવે ફરી એકવાર 9 મહિનાથી વધુના લાંબા ગાળા બાદ સુનિતાના પૃથ્વી પર પાછા ફરતા સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવણીનો માહોલ છે.
અંતરિક્ષમાં રહેતા સુનીતાએ ઘણા મહત્વપૂર્ણ રેકોર્ડ બનાવ્યા .
આ વખતે સુનીતાની ISSની આ ત્રીજી મુલાકાત હતી અને આ પ્રવાસ દરમિયાન Sunita Williams એ 11 કલાક 26 મિનિટ, 16 જાન્યુઆરી 2025ના રોજ 6 કલાક અને 30 જાન્યુઆરી 2025ના રોજ 5 કલાક 26 મિનિટનું કુલ સ્પેસ વોક પણ કર્યું હતું. તેણીએ અગાઉ 2006-2007 અને 2012 માં ISS પર તેના મિશન દરમિયાન સાત અવકાશમાં ચાલવાનો અને 50 કલાક 40 મિનિટનો સ્પેસ વોક સમયનો રેકોર્ડ રાખ્યો હતો, જે એક મહિલા દ્વારા સૌથી વધુ છે. 2006-07માં, સુનિતાએ કુલ 29 કલાક 17 મિનિટ ચાર વખત સ્પેસ વોક કર્યું હતું અને 2012માં તેણે કુલ 21 કલાક 23 મિનિટ માટે ત્રણ વખત સ્પેસ વોક કર્યું હતું.
*16 ડિસેમ્બર 2006ના રોજ 7 કલાક 31 મિનિટ,
*31 જાન્યુઆરી 2007ના રોજ 7 કલાક 55 મિનિટ,
*4 ફેબ્રુઆરી 2007ના રોજ 7 કલાક 11 મિનિટ,
*8 ફેબ્રુઆરી 2007ના રોજ 6 કલાક 40 મિનિટ,
*30 ઓગસ્ટ 2012ના રોજ 8 કલાક 17 મિનિટ,
*નવેમ્બર 6 કલાક 2120 મિનિટ
*સપ્ટેમ્બર 2012ના રોજ 6 કલાક 212 મિનિટ અને 6 કલાક 2120 મિનિટનો સમય કર્યો. સ્પેસ વોક 38 મિનિટ સુધી ચાલી હતી.
2012 માં, તેણી ISS ની બીજી સફર દરમિયાન અવકાશમાં ટ્રાયથલોન પૂર્ણ કરનાર પ્રથમ મહિલા બની હતી. તે સમય દરમિયાન, તેણીએ વેઇટ લિફ્ટિંગ મશીનનો ઉપયોગ કરીને સ્વિમિંગનું અનુકરણ કર્યું અને હાર્નેસ સાથે બાંધીને ટ્રેડમિલ પર પણ દોડ્યું. તેના અગાઉના મિશન દરમિયાન, તે ભગવાન ગણેશની મૂર્તિ અને ભગવદ ગીતાને પણ અવકાશમાં લઈ ગઈ હતી.
સુનિતાનું પ્રથમ અવકાશ મિશન 9 ડિસેમ્બર 2006ના રોજ શરૂ થયું
સુનિતા-Sunita Williamsનું પ્રથમ અવકાશ મિશન 9 ડિસેમ્બર 2006ના રોજ શરૂ થયું, જ્યારે નાસાએ તેનું અવકાશયાન STS-116 ના ક્રૂ સાથે લોન્ચ કર્યું, જે 11 ડિસેમ્બર 2006ના રોજ ISS સાથે ડોક કર્યું. સુનિતાએ તે મિશનમાં ક્રૂ મેમ્બર તરીકે ફ્લાઇટ એન્જિનિયર તરીકે સેવા આપી હતી. સ્પેસ શટલમાં મુસાફરી કરતી વખતે, Sunita Williams એ કુલ 29 કલાક અને 17 મિનિટના સક્રિય સમય સાથે ચાર સ્પેસવૉક પૂર્ણ કરીને મહિલાઓ માટે વિશ્વ વિક્રમ સ્થાપ્યો હતો, જેને અવકાશયાત્રી પેગી વ્હિટસન દ્વારા 2008માં તોડવામાં આવ્યો હતો જેણે કુલ પાંચ સ્પેસવૉક પૂર્ણ કર્યા હતા. તેણીના પ્રથમ અવકાશ મિશન પર ક્રૂ મેમ્બર તરીકે તેણીની ફરજો પૂર્ણ કરીને, તેણી 22 જૂન, 2007 ના રોજ કેલિફોર્નિયાના એડવર્ડ્સ એર ફોર્સ બેઝ પર ઉતરાણ કરીને STS-117 ક્રૂ સાથે પૃથ્વી પર પાછી આવી.
બીજું સ્પેસ મિશન 14 જુલાઈ 2012ના રોજ શરૂ થયું
સુનિતાનું બીજું સ્પેસ મિશન 14 જુલાઈ 2012ના રોજ શરૂ થયું અને તેનું અવકાશયાન 17 જુલાઈ 2012ના રોજ ISS સાથે જોડાયેલું હતું. બીજા અવકાશ મિશન દરમિયાન, તેણીએ ભ્રમણકક્ષાની પ્રયોગશાળામાં સંશોધન અને સંશોધનમાં લગભગ ચાર મહિના ગાળ્યા અને કુલ 127 દિવસ અવકાશમાં રહ્યા પછી 18 નવેમ્બર 2012ના રોજ કઝાકિસ્તાનમાં પાછા આવી. તેની બીજી ઇનિંગમાં, તે 195 દિવસ સુધી ISSમાં રહી અને તેની સાથે તેણે આટલા લાંબા સમય સુધી ISS પર રહેવાનો રેકોર્ડ બનાવ્યો. તેમના પહેલા, તે રેકોર્ડ શેનન લ્યુસિડના નામે હતો, જેણે ISSમાં 188 દિવસ અને 4 કલાક વિતાવ્યા હતા. તેના પ્રથમ અને બીજા અવકાશ મિશનમાં, સુનીતા કુલ 321 દિવસ, 17 કલાક અને 15 મિનિટ સુધી અવકાશમાં રહી. તેણે સૌથી વધુ સમય અંતરિક્ષમાં રહેવાનો રેકોર્ડ તો બનાવ્યો જ પરંતુ 50 કલાકથી વધુ સમય સુધી અંતરિક્ષમાં ચાલવાનો રેકોર્ડ પણ બનાવ્યો.
જો કે, સુનિતા-Sunita Williamsના ત્રીજા અવકાશ મિશન દરમિયાન પૃથ્વી પર પાછા ફરવા અંગે સતત અનિશ્ચિતતાઓ હતી, તેમ છતાં આ પ્રવાસ દરમિયાન પણ તેના નામે ઘણી નવી સિદ્ધિઓ નોંધાઈ છે.
આ પણ વાંચો- Welcome Back Crew9! ધરતીએ તમને યાદ કર્યા : PM મોદી