Ayodhya Ram Mandir-ગુરુ વશિષ્ઠે દશરથપુત્રનું નામ રામ કેમ રાખ્યું?

Ayodhya Ram Mandir  ચાલો,આજે એક રસપ્રદ વાત જાણીએ. રઘુવંશભુષણ રાજા દશરથના પુત્રનું નામ ગુરુ ગુરુ વશિષ્ઠે  રામ કેમ રાખ્યું?

રામ એક એવું નામ છે જેને દરેક વ્યક્તિ ઈચ્છે ત્યાં લઈ શકે છે.

Ayodhya Ram Mandir ભગવાનનું આ એક જ નામ છે જે ઉલટામાં ઉચ્ચારવામાં આવે તો પણ ફળદાયી છે. હિંસક ડાકુ રત્નાકરે 'મરા મરા' કહીને મહર્ષિ વાલ્મીકિનું બિરુદ મેળવ્યું હતું. Ayodhya Ram Mandir રામ નામ માત્ર એક શબ્દ નથી, તે અનંત પ્રેમાળ ભગવાનનું નામ છે. આ નામ તેની મધુરતા, સરળતા અને લોકપ્રિયતાના સંદર્ભમાં અનન્ય છે.

રામલલા ગુરુ વશિષ્ઠે દશરથના પુત્રનું નામ કેમ રાખ્યું?

બ્રહ્મઋષિ વશિષ્ઠને શ્રી વિષ્ણુના અવતારનું નામ આપવાની અદ્ભુત સમસ્યા હતી. શાસ્ત્રો કહે છે કે નામકરણ ગુણ પ્રમાણે કરવું જોઈએ, પરંતુ જે વસ્તુ નિર્ગુણ છે તેના નામનો આધાર શું હોવો જોઈએ?નિર્ગુણ સગુણ થઈ ગયું હોય તો સમસ્યા વધુ જટિલ બની જાય છે.

જેમાં અનંત ગુણો છે અને દરેક ગુણ સંપૂર્ણ છે તે નામ આપવા માટે કયા ગુણને આધાર તરીકે લેવો જોઈએ? નામ એ જગતના તમામ વ્યવહારનો આધાર છે. ભક્તોની પ્રાર્થનાથી ભગવાન વિષ્ણુએ નિરાકાર રૂપ ધારણ કર્યું.

ગુરુ વશિષ્ઠે રાજા દશરથને કહ્યું- મહારાજ, આ કાળો બાળક આનંદનો સાગર છે. બધી ખુશીઓ કેન્દ્રિય બની જાય છે અને તેમાં રહે છે. તે તેના આનંદી સિંધુના એક બિંદુથી સમગ્ર વિશ્વમાં ખુશીઓનું વિતરણ કરે છે. જે બાળક આ સુખનું ધામ છે તેનું નામ રામ છે. આ નામ બધા જગતને આરામ આપે છે.

Ayodhya Ram Mandir  હરિ કથા હરિ નામ અનંતા

जो आनंद सिंधु सुखरासी।

सीकर तें त्रैलोक सुपासी।।

सो सुख धाम राम अस नामा।

अखिल लोक दायक विश्रामा।।

નારદ મુનિએ ભગવાન રામ પાસે વરદાન માંગ્યું હતું કે ભગવાન, તમારા ઘણા અનન્ય નામો છે અને તે બધાનો ઉલ્લેખ શાસ્ત્રોમાં એક બીજા કરતા વધારે છે. પણ એ બધા નામોમાં રામનું નામ શ્રેષ્ઠ હોવું જોઈએ.ભક્તિની પૂર્ણિમામાં આ નામ ચંદ્ર જેવું સુંદર હોવું જોઈએ અને અન્ય નામો તારા જેવા હોવા જોઈએ. આકાશમાં તારાઓ અને ચંદ્રનું આ અનોખું દૃશ્ય ભક્તના હૃદયમાં કૃપા કરે ---

जद्धपि प्रभु के नाम अनेका।

श्रुति कह अधिक एक ते एका।।

राम सकल नामन्ह ते अधिका।

होउ नाथ अघ खग गन बधिका।।

ભગવાન રામે ઋષિ નારદને વરદાન આપ્યું હતું કે તેમના રામ નામનો સૌથી વધુ મહિમા થશે. બધા નામોમાં રામ નામ સૌથી સરળ લાગે છે અને અક્ષરોની સંખ્યાની દ્રષ્ટિએ ટૂંકું છે. ભગવાન વિષ્ણુએ અનેક અવતાર લીધા છે અને દરેક અવતારમાં તેમનું નામ અલગ-અલગ છે. દરેક નામનો પોતાનો મહિમા હોય છે, સૌથી નાનું નામ છે- રામ.

પ્રણવ અક્ષર ઓમ સિવાય બીજું કોઈ નામ એટલું ટૂંકું નથી. પ્રણવને મોનોસિલેબિક બ્રહ્મ કહેવામાં આવે છે, પરંતુ ઓમનો ઉચ્ચાર પણ રામ જેટલો સરળ નથી. પોતાની સાદગી અને લઘુતા દ્વારા સતત બીજાને મહિમા આપવો એ ભગવાન અને તેમના નામ રામની વિશેષતા છે. રામના નામ જેટલી સરળતાથી ભગવાનનું કોઈ નામ ઉચ્ચારી શકાતું નથી. મોટાભાગના અવતારોના નામ સંયુક્ત અક્ષરો અથવા સ્વર અક્ષરોથી બનેલા છે. ખુદ ભગવાન રામના અનેક નામોમાં રામ નામ સરળ અને સુલભ છે. ગોસ્વામી તુલસીદાસજીએ શ્રી રામચરિત માનસમાં રામના નામને વધુ મહત્વ આપ્યું છે. તુલસીદાસજી કહે છે-

बंदऊं नाम राम रघुबर को।

हेतु कृसानु भानु हिमकर को।।

आखर मधुर मनोहर दोऊ।

बरन विलोचन जन जिय जोऊ।।

ગોસ્વામી તુલસીદાસજી રામ નામને મધુર અને સુખદ ગણાવે છે. રકાર અને મકર મધુરતાના સ્વયંસ્પષ્ટ પુરાવા છે. રા અને મા એ મૂળાક્ષરોની બે દિવ્ય આંખો માનવામાં આવે છે. તેની સંપૂર્ણતાને લીધે, રામ નામ નિર્ગુણ અને સગુણ બંનેને દર્શાવે છે. સગુણ સાકાર પરંપરાના ભક્તોની જેમ નિર્ગુણ નિરાકાર સંત પરંપરામાં પણ રામ નામનો મહિમા છે. ગોસ્વામી તુલસીદાસ રામના નામની પૂજા કરે છે, જ્યારે નિર્ગુણ સંત કબીર પણ રામ નામના મહિમાની સ્તુતિ કરે છે. કૃષ્ણ ભગવાનના પ્રખર ઉપાસક એવા મીરાબાઈ, સૂરદાસ પણ રામનામનો મહિમા કર્યા વિના શ્યામનો મહિમા ગાતા નથી.

સુરદાસજી કહે છે-

जो तू राम नाम चित धरतौ।

अबको जन्म आगिलौ तेरो दोऊ जन्म सुधरतो।।

जम को त्रास सभी मिट जातो भक्त नाम तेरो परतो।

મીરાં રામના નામને સર્વ પાપોમાંથી મુક્તિ આપનાર માને છે, તેથી જ તેણે ગાયું-

पायो जी मैंने राम  रतन धन पायो।

वस्तु अमोलक दी मेरे सतगुरु किरपा कर

मेरो मन रामहि राम रटै रे।

राम नाम जप लीजै प्राणी, कोटिक पाप कटे रे।।

राम नाम रस पीजै मनुआ राम नाम रस पीजै।

तज कुसंग सत्संग बैठ नित हरि चर्चा सुनि लीजै।।

રામ એક એવું નામ છે જેને દરેક વ્યક્તિ ઈચ્છે ત્યાં લઈ શકે છે. ભગવાનનું આ એક જ નામ છે જે ઉલટામાં ઉચ્ચારવામાં આવે તો પણ ફળદાયી છે. હિંસક ડાકુ રત્નાકરે 'મારા મારા' કહીને મહર્ષિ વાલ્મીકિનું બિરુદ મેળવ્યું હતું. રામ નામ માત્ર એક શબ્દ નથી, તે અનંત પ્રેમાળ ભગવાનનું નામ છે. આ નામ તેની મધુરતા, સરળતા અને લોકપ્રિયતાના સંદર્ભમાં અનન્ય છે.

આપણે અગાઉ કહ્યું તેમ, ગુરુ વશિષ્ઠે રામ નામ માટે ત્રણ વિશેષણોનો ઉપયોગ કર્યો - આનંદ, સુખ અને સુપાસ. આનંદ એ નિરપેક્ષતાનું પ્રતીક છે, જે સ્વયંસ્ફુરિત આનંદની સ્થિતિ દર્શાવે છે. પરંતુ સુખ એ સાપેક્ષ પરિસ્થિતિનું સૂચક છે. સુખની વિરુદ્ધ દુઃખ છે. જીવનમાં સુખ અને દુ:ખ આવતા જ રહે છે. સુખનો સંબંધ આંતરિક હૃદય સાથે છે અને સુખ ભૌતિક છે, જે બાહ્ય વસ્તુઓમાંથી પ્રાપ્ત થાય છે. આનંદ સિંધુ નિર્ગુણ સ્વરૂપનું પ્રતીક છે અને સુખ સગુણ સાકાર મયનાથ સ્વરૂપનું પ્રતીક છે. જેના કારણે ભક્તોમાં ભારે આનંદની લાગણી જોવા મળી રહી છે.

સગુણ સાકાર સ્વરૂપમાં રામ એટલે દશરથાનંદન રામ. આ નામ સાથે તેમના સ્વરૂપ અને તેમના મનોરંજનની યાદ આવે છે. નિર્ગુણ નિરાકાર સંતોનું રામ નામ આનંદ સ્વરૂપ છે. રામના નામથી ભક્તોને સુખ અને આનંદ બંને મળે છે.

આવો અયોધ્યામાં ((Ayodhya Ram Mandir) જ્યારે રામલલ્લા બિરાજમાન થવાના ચ્હે ત્યારે હોંશે હોંશે ગાઈએ

રાજ, મારે દિનદીન દિવાળી રે...

આ પણ વાંચો: Arjuna ઉવાચ : કોંગ્રેસે આવા રાજનીતિક નિર્ણયથી દુર રહેવું જોઇતું હતું