આજની તા.13 ઓકટોબરનો જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ, જાણો આજના દિવસનો શું છે ઈતિહાસ
આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસ (History)ના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ (Events) અને આજની તારીખે (Date) જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલાક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલો છે.૧૮૯૨ - એડવર્ડ ઇમર્સન બર્નાર્ડે પ્રથમ ફોટોગ્રાફિક માધ્યમથ
01:59 AM Oct 13, 2022 IST
|
Vipul Pandya
આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસ (History)ના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ (Events) અને આજની તારીખે (Date) જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલાક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલો છે.
૧૮૯૨ - એડવર્ડ ઇમર્સન બર્નાર્ડે પ્રથમ ફોટોગ્રાફિક માધ્યમથી શોધાયેલો ધૂમકેતુ શોધ્યો.
206P/Barnard-Boattini એ ફોટોગ્રાફિક માધ્યમ દ્વારા શોધાયેલો પ્રથમ ધૂમકેતુ હતો. અમેરિકન ખગોળશાસ્ત્રી એડવર્ડ ઇમર્સન બર્નાર્ડે ૧૩ ઓક્ટોબર,૧૮૯૨ની રાત્રે આવું કર્યું હતું.
આ દેખાવ પછી આ ધૂમકેતુ ખોવાઈ ગયો હતો અને આમ તેને D/1892 T1 નામ આપવામાં આવ્યું હતું.
લુબોસ નેસ્લુસન (સ્લોવાક એકેડેમી ઓફ સાયન્સની ખગોળશાસ્ત્રીય સંસ્થા) સૂચવે છે કે 14P/વુલ્ફ અને આ ધૂમકેતુ ભાઈ-બહેનો છે જે સામાન્ય પિતૃ ધૂમકેતુમાંથી ઉદ્દભવે છે.
આ ધૂમકેતુને ઑક્ટોબર 7, 2008ના રોજ માઉન્ટ લેમોન સર્વે દરમિયાન એન્ડ્રીયા બોટ્ટિની દ્વારા ફરીથી શોધવામાં આવ્યો હતો. ધૂમકેતુ બર્નાર્ડ 3 તરીકે ઓળખાય તે પહેલા તેને શરૂઆતમાં બોટિનીને શ્રેય આપવામાં આવ્યું હતું. ધૂમકેતુ 21 ઓક્ટોબર, 2008ના રોજ પૃથ્વીથી 0.1904 એયુ (28,480,000 કિમી; 17,700,000 માઇલ) પસાર થયું હતું. ધૂમકેતુએ 1892 થી અત્યાર સુધીમાં 20 ક્રાંતિ કરી છે અને 40-40 એયુની અંદર પસાર થયુ છે.
૧૯૩૫- ડૉ.બાબાસાહેબ આંબેડકરે નાસિક નજીક યેઓલામાં ધર્માતરની જાહેરાત કરી હતી.
ડૉ. ભીમરાવ રામજી આંબેડકર નો જન્મ ૧૪મી એપ્રિલ ૧૮૯૧માં મહુ, મધ્ય પ્રદેશ (તે સમયના સેન્ટ્રલ પ્રોવિન્સ) મુકામે એક સામાન્ય અછૂત ગણાતા મહાર કુટુંબમાં થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ રામજી માલોજી સક્પાલ અને માતાનું નામ ભીમાબાઈ હતું. ભીમરાવના પિતા મિલિટરીમાં સુબેદારના હોદા પર હતા. લશ્કરની શાળામાં તેઓ હેડ માસ્ટર હતા. નાનપણથી જ બાળક ભીમરાવમાં માતાપિતાના સંસ્કારો ઉતર્યા. જયારે ભીમરાવ ૬ વર્ષની ઉમરના થયા ત્યારે તેમની માતા ભીમાબાઈનું અવસાન થયું.
શરૂઆતની પ્રાથમિક કેળવણી ભીમરાવે મુશ્કેલીઓ વચ્ચે પૂરી કરી. અસ્પૃશ્યતાના કારણે તેઓએ ઘણું જ સહન કરવું પડ્યું હતું.
વડોદરાના મહારાજા સયાજીરાવ ગાયકવાડે ભીમરાવની નિમણુક રાજ્યના લશ્કરમાં એક લશ્કરી અધિકારી તરીકે કરી. વડોદરામાં યુવાન ભીમરાવે આભડછેટનાં લીધે ખુબ જ હેરાન થવું પડ્યું હતું.
આ સમયે વડોદરાના મહારાજા શ્રી સયાજીરાવ ગાયકવાડ કેટલાક તેજસ્વી અછૂત વિદ્યાર્થીઓને પોતાના ખર્ચે, ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે, અમેરિકા મોકલવા માંગતા હતા. ભીમરાવની એ માટે પસંદગી થઈ. ૧૯૧૩ના જુલાઈનાં ત્રીજા અઠવાડિયામાં તેઓ ન્યુયોર્ક જવા રવાના થયા. અમેરિકાની પ્રખ્યાત કોલમ્બિયા યુનિવર્સિટીમાં ભીમરાવે ખંતપૂર્વક અભ્યાસ શરુ કર્યો.
૧૯૧૬ માં એમણે પીએચ.ડી. માટે 'બ્રિટીશ ભારતમાં મુલ્કી અર્થવ્યવસ્થાનો વિકાસ' વિષય ઉપરનો મહાનિબંધ કોલમ્બિયા યુનિવર્સીટીને રજુ કરી પીએચ.ડી.ની પદવી મેળવી.
વિદેશથી પાછા આવ્યા પછી તેઓ વડોદરા નોકરી માટે ગયા. મહારાજા ગાયકવાડે આંબેડકરની નિમણુક વડોદરા રાજ્યના મીલીટરી સેક્રેટરી તરીકે કરી. પરંતુ મુશ્કેલીઓ, આભડછેટ અને અપમાનોના લીધે તેઓ વડોદરામાં સ્થિર થઇ શક્યા નહિ, ફરીવાર વડોદરાને તેમણે છેલ્લી સલામ કરી વિદાઈ લીધી.
ડૉ. આંબેડકરે વિશ્વના મહાન ધર્મો નો ઊંડો અભ્યાસ કર્યો હતો. ત્યાર બાદ તેમને બુદ્ધ અને તેમનો ધમ્મ પુસ્તક લખી પ્રસિદ્ધ કર્યું. તેઓની ભૂતકાળની પ્રતિજ્ઞા 'હું હિંદુ ધર્મમાં જનમ્યો એ મારા હાથ ની વાત નહોતી પણ હું હિંદુ ધર્મમાં રહી ને મરીશ નહિ. તે પ્રમાણે ૧૪ ઓક્ટોબર ૧૯૫૬ ના રોજ ડૉ. આંબેડકરે નાગપુર દીક્ષાભૂમિ માં પ૦૦,૦૦૦ દલિતો સાથે નવયાન બૌદ્ધ ધર્મનો અંગીકાર કર્યો.
૧૯૭૬- ઇબોલા વાયરસનો પ્રથમ ઇલેક્ટ્રોન 'માઇક્રોગ્રાફ' ડો.એફ.એ. મર્ફી દ્વારા રોગ નિયંત્રણ અને નિવારણ કેન્દ્રો પર લેવામાં આવ્યો.
ઇબોલા, જેને ઇબોલા વાયરસ ડિસીઝ (ઇવીડી) અને ઇબોલા હેમોરહેજિક ફિવર (ઇએચએફ) તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે ઇબોલાવાયરસને કારણે થતા માનવો અને અન્ય પ્રાઇમેટ્સમાં વાયરલ હેમોરહેજિક તાવ છે. લક્ષણો સામાન્ય રીતે વાયરસથી ચેપ લાગ્યા પછી બે દિવસથી ત્રણ અઠવાડિયા વચ્ચે ગમે ત્યાં શરૂ થાય છે. પ્રથમ લક્ષણો સામાન્ય રીતે તાવ, ગળામાં દુખાવો, સ્નાયુઓમાં દુખાવો અને માથાનો દુખાવો છે. આ પછી સામાન્ય રીતે ઉલટી, ઝાડા, ફોલ્લીઓ અને યકૃત અને કિડનીના કાર્યમાં ઘટાડો થાય છે, તે સમયે, કેટલાક લોકો આંતરિક અને બાહ્ય બંને રક્તસ્રાવ કરવાનું શરૂ કરે છે. આ રોગ ચેપગ્રસ્ત લોકોમાંથી ૨૫% અને ૯૦% વચ્ચે મૃત્યુ પામે છે - સરેરાશ ૫૦%. મોટેભાગે પ્રવાહીની ખોટથી આઘાતને કારણે મૃત્યુ થાય છે, અને સામાન્ય રીતે પ્રથમ લક્ષણો દેખાય તે પછી છથી સોળ દિવસની વચ્ચે થાય છે.
ફ્રેડરિક એ. મર્ફી એક નિવૃત્ત અમેરિકન વાઈરોલોજિસ્ટ છે. તે વૈજ્ઞાનિકોની ટીમના સભ્ય હતા જેમણે રોગ નિયંત્રણ અને નિવારણ કેન્દ્રો (સીડીસી) માં ઇબોલા વાયરસ શોધી કા્યો હતો, જ્યાં તેમણે ૧૯૭૬માં એટલાન્ટા, જ્યોર્જિયામાં ઇમોરી યુનિવર્સિટીની નજીક વિરોપેથોલોજીના વડા તરીકે સેવા આપી હતી અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે જાણીતા છે. હડકવા, એન્સેફાલીટીસ અને હેમોરહેજિક તાવ પર તેમનું કાર્ય, ૨૫૦ થી વધુ પીઅર-રિવ્યૂ જર્નલ લેખો સાથે. મર્ફી વાઇરોલોજીના ક્ષેત્રમાં ઇલેક્ટ્રોન માઇક્રોસ્કોપી પાયોનિયર તરીકે હતા, જે ૧૯૭૬ માં સીડીસીમાં ઇબોલા વાયરલ કણનું પ્રથમ ઇલેક્ટ્રોન માઇક્રોગ્રાફ મેળવવા માટે શ્રેષ્ઠ રીતે ઓળખાય છે.
૧૯૮૩- અમેરિકાટેક મોબાઇલ કોમ્યુનિકેશન્સ (હવે એટી એન્ડ ટી) એ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં પ્રથમ સેલફોન સિસ્ટમ શરૂ કરી.
એડવાન્સ્ડ મોબાઈલ ફોન સિસ્ટમ (એએમપીએસ) નામનું આ નેટવર્ક 13 ઓક્ટોબર, ૧૯૮૩ ના રોજ ઓનલાઈન થયું, જેનાથી શિકાગો વિસ્તારના લોકોને પ્રથમ વખત મોબાઈલ કોલ કરવા અને પ્રાપ્ત કરવાની પરવાનગી મળી. એમેરીટેકના પ્રમુખ બોબ બાર્નેટે, જેમણે પ્રથમ કોલ કર્યો હતો, એલેક્ઝાન્ડર ગ્રેહામ બેલના પૌત્રને રિંગ કરીને ઐતિહાસિક ક્ષણની ગણતરી કરવાનું નક્કી કર્યું. એક વર્ષ કરતાં થોડો વધુ સમય પછી, યુકેની વોડાફોને નવા વર્ષના દિવસે તેના પ્રથમ વ્યાવસાયિક કૉલનું આયોજન કર્યું.આ કંપની હવે એટી એન્ડ ટી બની છે.
એટી એન્ડ ટી ઇન્ક. એક અમેરિકન બહુરાષ્ટ્રીય સંગઠન હોલ્ડિંગ કંપની છે જે ડેલવેર-રજિસ્ટર્ડ છે પરંતુ તેનું મુખ્ય મથક ટેક્સાસના ડાઉનટાઉન ડલ્લાસમાં વ્હાઇટક્રે ટાવર ખાતે છે. તે વિશ્વની સૌથી મોટી ટેલિકોમ્યુનિકેશન કંપની છે અને યુ.એસ. માં મોબાઇલ ટેલિફોન સેવાઓનો સૌથી મોટો પ્રદાતા છે, ૨૦૨૦સુધીમાં, એટી એન્ડ ટી ૧૮૧ અબજ ડોલરની આવક સાથે સૌથી મોટા યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ કોર્પોરેશનોના ફોર્ચ્યુન ૫૦૦ રેન્કિંગમાં ૯ મા ક્રમે છે.
૧૯૯૯-અટલ બિહારી બાજપેયી ભારતના વડાપ્રધાન બન્યા.
અટલ બિહારી વાજપેયી ભારતના રાજનેતા અને કવિ હતા.પ્રજાસત્તાક ભારતના ૧૦મા વડાપ્રધાન તરીકે અલગ અલગ કુલ ત્રણ ગાળાઓ (૧૯૯૬માં ૧૩ દિવસ, ૧૯૯૮-૧૯૯૯માં ૧૩ મહિના અને ૧૯૯૯-૨૦૦૪માં ૫ વર્ષ) દરમ્યાન સેવા આપી હતી.
૨૦૦૫-ભારતીય સુપ્રીમ કોર્ટે ૨૦૦૫ ના સપ્ટેમ્બર હિન્દુ પરિવારોના વારસાના વારસામાં કુટુંબના પુરુષ સભ્યની સ્ત્રી અથવા છોકરીનો સમાન હિસ્સો માન્ય કરી નિર્ણય આપ્યો હતો.
૨૦૧૩ - મધ્યપ્રદેશના દાતિયા જિલ્લામાં રતનગઢ મંદિર પાસેના પુલ પર ભાગદોડમાં ૧૧૦ ના મોત, ૧૦૦ થી વધુ ઘાયલ
મધ્યપ્રદેશના દતિયા જિલ્લાથી લગભગ ૬૦ કિલોમીટર દૂર રતનગઢ સ્થિત મંદિરમાં નવરાત્રિના અંતિમ દિવસે હજારો ભક્તો દેવીના દર્શન કરવા આવ્યા હતા ..મંદિર પાસેના પુલ પર ભાગદોડમાં ૧૧૦ ના મોત, ૧૦૦ થી વધુ ઘાયલ થયા હતાં.
અવતરણ:-
૧૯૧૧-અશોક કુમાર (મુળ નામ.કુમુદ કુમાર ગાંગુલી ) એક ભારતીય ફિલ્મ અભિનેતા હતા. ૧૯૯૯ માં, ભારત સરકારે કલામાં તેમના યોગદાન માટે તેમને પદ્મ ભૂષણથી સન્માનિત કર્યા.
હિન્દી ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં દાદા મુનિ તરીકે જાણીતા કુમારનો જન્મ મધ્યમ વર્ગના બંગાળી પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતા કુંજલાલ ગાંગુલી વ્યવસાયે વકીલ હતા.
૧૯૩૪ માં, નવા થિયેટરમાં લેબોરેટરી આસિસ્ટન્ટ તરીકે કામ કરતા અશોક કુમારને તેના સગા શશીધર મુખર્જીએ બોમ્બે ટોકીઝમાં બોલાવ્યા.
૧૯૩૬ માં બોમ્બે ટોકીઝની ફિલ્મ (જીવન નૈયા) ના નિર્માણ દરમિયાન, ફિલ્મના અભિનેતા નજમ-ઉલ-હસને કેટલાક કારણોસર ફિલ્મમાં કામ કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. આ વિકટ પરિસ્થિતિમાં બોમ્બે ટોકીઝના માલિક હિમાંશુ રાયે અશોક કુમારને જોયો અને તેમને ફિલ્મમાં અભિનેતા તરીકે કામ કરવાની ઓફર કરી. આ સાથે, અભિનેતા તરીકે અશોક કુમારની ફિલ્મી સફર 'જીવન નૈયા' થી શરૂ થઈ.
સફળ ફિલ્મી કેરિયરના માલિક દાદા મુનિનુ તા.૧૦ ડિસેમ્બર ૨૦૦૧ ના મુંબઈ ખાતે તેમનું નિધન થયુ.
પૂણ્યતિથી:-
૧૯૮૭-પાશ્વ ગાયક કિશોરકુમાર
કિશોર કુમાર ભારતીય સિનેમાના પ્રખ્યાત પાર્શ્વ ગાયકોમાંથી એક રહ્યા છે. તે એક સારા અભિનેતા તરીકે પણ ઓળખાય છે. હિન્દી ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં, તેણીએ બંગાળી, હિન્દી, મરાઠી, આસામી, ગુજરાતી, કન્નડ, ભોજપુરી, મલયાલમ, ઉડિયા અને ઉર્દૂ સહિત અનેક ભારતીય ભાષાઓમાં ગાયું હતું. તેણે બેસ્ટ પ્લેબેક સિંગર માટે ૮ ફિલ્મફેર એવોર્ડ જીત્યા અને તે કેટેગરીમાં સૌથી વધુ ફિલ્મફેર એવોર્ડ જીતવાનો રેકોર્ડ ધરાવે છે.તે જ વર્ષે તેમને મધ્યપ્રદેશ સરકાર દ્વારા લતા મંગેશકર એવોર્ડથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. તે વર્ષથી, મધ્યપ્રદેશ સરકારે હિન્દી સિનેમામાં યોગદાન માટે "કિશોર કુમાર એવોર્ડ" (નવો એવોર્ડ) શરૂ કર્યો હતો.
કિશોર કુમારનો જન્મ ૪ ઓગસ્ટ ૧૯૨૯ ના રોજ મધ્યપ્રદેશના ખંડવા શહેરમાં ત્યાંના જાણીતા વકીલ કુજીલાલના ઘરે થયો હતો. કિશોર કુમારનું સાચું નામ આભાસ કુમાર ગાંગુલી હતું.
કિશોર કુમારે ફિલ્મ "શિકારી" (1946) થી અભિનેતા તરીકેની શરૂઆત કરી હતી. આ ફિલ્મમાં તેમના મોટા ભાઈ અશોક કુમારે મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી. તેણીને સૌપ્રથમ 1948 માં આવેલી ફિલ્મ ઝીદ્દીમાં ગાવાની તક મળી, જેમાં તેણે દેવ આનંદ માટે ગાયું હતું. કિશોર કુમાર કે એલ સેહગલના ભારે ચાહક હતા, તેથી તેમણે આ ગીત તેમની શૈલીમાં ગાયું. જીદ્દીની સફળતા છતાં તેને ન તો ઓળખ મળી કે ન તો કોઈ ખાસ કામ મળ્યું.
૧૯૫૪ માં, તેમણે બિમલ રાયની 'નૌકરી' ફિલ્મમાં બેરોજગાર યુવાનોની સંવેદનશીલ ભૂમિકા ભજવીને તેમની જબરદસ્ત અભિનય પ્રતિભા રજૂ કરી હતી. આ પછી ૧૯૫૫ માં "બાપ રે બાપ", ૧૯૫૬ માં "નવી દિલ્હી", ૧૯૫૭ માં "મિસ્ટર મેરી" અને "આશા" અને ૧૯૫૮ માં "ચલતી કા નામ ગાડી" જેમાં કિશોર કુમારે તેના બે ભાઈઓ અશોક કુમાર અને અનૂપ કુમાર અને તેમની અભિનેત્રી મધુબાલા હતી.પછી તેમની ફિલ્મીગાડી પણ ચાલવા લાગી હતી.
Next Article