આજની તા.11 ઓકટોબરનો જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ, જાણો આજના દિવસનો શું છે ઈતિહાસ

આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસ (History)ના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ (Events) અને આજની તારીખે (Date) જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલાક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલો છે.

આ અલેપ્પો ભૂકંપ ઇતિહાસમાં સૌથી ભયંકર ભૂકંપ હતો. તેનું નામ ઉત્તર સીરિયાના એલેપ્પો શહેર પરથી લેવામાં આવ્યું હતું, જ્યાં સૌથી વધુ જાનહાનિ ટકી હતી. ઈ.સ.૧૧૩૮ ના આજ રોજ ભૂકંપ આવ્યો હતો અને ૧૦ મીએ નાના ભૂકંપ આવ્યા હતા. ચાઇનામાં શેનસી અને તાંગશાન ભૂકંપ બાદ તેને વારંવાર ઇતિહાસમાં ત્રીજા જીવલેણ ભૂકંપ તરીકે સૂચિબદ્ધ કરવામાં આવે છે. જો કે, પંદરમી સદીમાં ઇબ્ન તાગરીબર્દી દ્વારા નોંધાયેલા ૨,૩૦,૦૦૦ મૃત્યુનો આંકડો જાઝિરા મેદાનમાં નવેમ્બર ૧૧૩૭ માં આવેલા ભૂકંપ અને ૩૦ સપ્ટેમ્બર ૧૧૩૯ ના ગાંજાના મોટા ધરતીકંપ ઘટના સાથે આ ભૂકંપનો ઐતિહાસિક રીતે મળવા પર આધારિત છે.

થોમસ આલ્વા એડિસન  એક હાન અમેરિકન શોધક અને ક્રાંતિકારી હતા. ફોનોગ્રાફ અને ઇલેક્ટ્રિક બલ્બ સહિત સંખ્યાબંધ ઉપકરણો વિકસાવ્યા, જેણે વિશ્વભરના લોકોના જીવનમાં મોટો ફેરફાર કર્યો. "વિઝાર્ડ ઓફ મેનલો પાર્ક" તરીકે જાણીતા, તેઓ મોટા ટીમને કામે લગાવીને મોટા પાયે ઉત્પાદન અને સંશોધન કાર્યના સિદ્ધાંતને અજમાવનારા પ્રથમ સંશોધક હતા.

થોમસ એડિસને પેટન્ટ કરાવ્યાના ઘણા સમય પહેલા - પ્રથમ ૧૮૭૯ માં અને પછી એક વર્ષ પછી ૧૮૮૦ માં - અને તેના અગ્નિથી પ્રકાશિત બલ્બનું વ્યાપારીકરણ કરવાનું શરૂ કર્યું, બ્રિટિશ શોધકો દર્શાવતા હતા કે આર્ક લેમ્પથી ઇલેક્ટ્રિક લાઇટ શક્ય છે.

તે એક અમેરિકન શોધક અને ઉદ્યોગપતિ હતા, જે એલિવેટરના દરવાજાને આપમેળે ખોલવા અને બંધ કરવા માટે પેટન્ટ આપવા માટે જાણીતા છે. તેને  ૧૮૮૭માં આજરોજ યુએસ પેટન્ટ નં. ૩૭૧૨૦૭ એનાયત કરાયો હતો.

તેમના સમયમાં,  ઓપરેટરો દ્વારા લિફ્ટના દરવાજા જાતે બંધ કરવા પડતા હતા,  જો શાફ્ટ બંધ ન કરાઈ હોત તો લોકો તેના પરથી પડીને કેટલાક ભયાનક અકસ્માતો થતા હતા. એલિવેટર પાંજરામાં લવચીક બેલ્ટ જોડાણ ડિઝાઇન કરીને માઇલ્સ આ પદ્ધતિમાં સુધારો કરે છે, અને એલિવેટર ફ્લોર પર પહોંચ્યું છે કે કેમ તે દર્શાવવા માટે ડ્રમ્સ મૂકવામાં આવે છે. જ્યારે લિફ્ટ લિવર અને રોલર્સ દ્વારા સંબંધિત માળ પર ડ્રમ સુધી પહોંચે છે ત્યારે પટ્ટો આપોઆપ ખોલવા અને બંધ કરવા માટે પરવાનગી આપે છે. માઇલ્સને ૧૮૮૭ માં આ પદ્ધતિ માટે પેટન્ટ આપવામાં આવી હતી, આમ એલિવેટર્સની સલામતી અને કાર્યક્ષમતામાં મોટા પ્રમાણમાં સુધારો થયો હતો.

એપોલો-૭ નાસાના એપોલો પ્રોગ્રામમાં એક મિશન હતું. એપોલો કાર્યક્રમમાં તે પ્રથમ ક્રૂ મિશન હતું અને એપોલો ૧ દુર્ઘટના પછી યુએસ સ્પેસ ફ્લાઇટની પ્રથમ ક્રૂ હતી. આ મિશન સી પ્રકારનું મિશન હતું. એપોલો ૭ ૧૧ ઓક્ટોબર, ૧૯૬૮ ના રોજ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું અને ૧૦ દિવસ, ૨૦ કલાક, ૯ મિનિટ અને ત્રણ સેકન્ડ સુધી અવકાશમાં રહ્યું હતું. એપોલો ૭ એ શનિ આઇબી લોન્ચ વ્હીકલનું પ્રથમ ક્રૂ લોન્ચ અને યુએસ સ્પેસ મિશનનું પ્રથમ ત્રણ વ્યક્તિ હતું. ક્રૂ કમાન્ડર વોલ્ટર એમ. શિરા હતા, જેમાં કમાન્ડ મોડ્યુલ પાયલટ ડોન ઇસેલે અને ચંદ્ર મોડ્યુલ પાઇલટ આર. વોલ્ટર કનિંગહામ હતા. આ મિશનને ફરીથી બનાવેલ બ્લોક દ્વિતીય એપોલો કમાન્ડ/સર્વિસ મોડ્યુલનું પરીક્ષણ કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું. ક્રૂ પૃથ્વીની કક્ષામાં ભ્રમણ કરે છે જેથી તેઓ જીવન-સહાયક, પ્રોપલ્શન અને કંટ્રોલ સિસ્ટમને ચકાસી શકે. મિશન સફળ રહ્યું. તેણે નાસાને પછીથી એપોલો ૮ લોન્ચ કરવાનો વિશ્વાસ આપ્યો.

કેથરિન ડ્વાયર સુલિવાન એક અમેરિકન ભૂસ્તરશાસ્ત્રી અને નાસાના ભૂતપૂર્વ અવકાશયાત્રી છે. ત્રણ સ્પેસ શટલ મિશનમાં ક્રૂ મેમ્બર, તે ૧૧ ઓક્ટોબર, ૧૯૮૪ ના રોજ અવકાશમાં ચાલનાર પ્રથમ અમેરિકન મહિલા હતી. ૭ જૂન, ૨૦૨૦ ના રોજ, તે સૌથી ઉંડો ભાગ મરિયાના ટ્રેન્ચમાં ચેલેન્જર ડીપમાં ડૂબકી લગાવનારી પ્રથમ મહિલા બની. પૃથ્વીના મહાસાગરોમાંથી. ૬ માર્ચ, ૨૦૧૪ ના રોજ યુ.એસ. સેનેટ દ્વારા પુષ્ટિ થયા બાદ તે મહાસાગરો અને વાતાવરણ માટે વાણિજ્ય અંડર સેક્રેટરી અને નેશનલ ઓશનિક એન્ડ એટમોસ્ફેરિક એડમિનિસ્ટ્રેશનના સંચાલક હતા. રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના શપથ ગ્રહણ સાથે ૨૦ જાન્યુઆરી, ૨૦૧૭ ના રોજ સુલિવાનનો કાર્યકાળ સમાપ્ત થયો. NOAA માં તેની સેવા પૂર્ણ કર્યા પછી, તેણીને સ્મિથસોનિયન સંસ્થાના નેશનલ એર એન્ડ સ્પેસ મ્યુઝિયમમાં ૨૦૧૭ એરોસ્પેસ હિસ્ટ્રીના ચાર્લ્સ એ.

જયપ્રકાશ નારાયણ એક ભારતીય સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને રાજકારણી હતા. તેઓ ૧૯૭૦ માં ઇન્દિરા ગાંધી વિરુદ્ધ વિપક્ષનું નેતૃત્વ કરવા માટે જાણીતા છે. ઇન્દિરા ગાંધીને હટાવવા માટે તેમણે 'સંપૂર્ણ ક્રાંતિ' નામની ચળવળ શરૂ કરી. તેઓ એક સામાજિક કાર્યકર હતા, જેને 'લોક નાયક' તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ૧૯૯૮ માં તેમને મરણોપરાંત ભારત રત્નથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. આ સિવાય તેમને સામાજિક સેવા માટે ૧૯૬૫ માં મેગ્સેસે એવોર્ડથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. પટના એરપોર્ટનું નામ તેમના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે.દિલ્હી સરકારની સૌથી મોટી હોસ્પિટલ 'લોક નાયક જયપ્રકાશ હોસ્પિટલ' પણ તેમના નામે છે.

જયપ્રકાશ નારાયણનો જન્મ ૧૧ ઓક્ટોબર ૧૯૦૨ માં બિહારના સીતાબ ડાયરામાં કાયસ્થ પરિવારમાં થયો હતો. તેમણે ઓક્ટોબર ૧૯૨૦ માં બિહારના પ્રખ્યાત ગાંધીવાદી બ્રિજ કિશોર પ્રસાદની પુત્રી પ્રભાવતી સાથે લગ્ન કર્યા. અસરકારક લગ્ન પછી, કસ્તુરબા ગાંધી આશ્રમમાં ગાંધી સાથે રહ્યા. તેઓ ડો.રાજેન્દ્ર પ્રસાદ અને જાણીતા ગાંધીવાદી ડો.અનુગ્રહ નારાયણ સિંહા દ્વારા સ્થાપિત બિહાર વિદ્યાપીઠમાં જોડાયા હતા.

અમિતાભ બચ્ચન, તેમણે ૧૯૭૦ના દાયકામાં જબરજસ્ત લોકપ્રિયતા મેળવી હતી અને તેના પછી તેઓ ભારતીય સિનેમા ના ઐતિહાસિક કલાકારોમાં સ્થાન પામેલ છે.તેમનો જન્મ ૧૧ ઓક્ટોબર ૧૯૪૨ના રોજ અલ્હાબાદમાં અમિતાભ હરિવંશ બચ્ચન તરીકે થયો હતો.તેમના પિતા હરિવંશરાય બચ્ચન પ્રખ્યાત હિન્દી સાહિત્યકાર હતા.

બચ્ચને તેમની કારકિર્દી દરમિયાન ઘણા બધા પારિતોષિક જીત્યા છે, તેમાં ત્રણ રાષ્ટ્રિય પારિતોષિક અને બાર ફિલ્મફેર પારિતોષિકનો સમાવેશ થાય છે. તેઓ ફિલ્મફેર પુરસ્કારમાં શ્રેષ્ઠ અભિનેતા ના નામાંકનોમાં સૌથી વધુ વખત સ્થાન પામવાનો વિક્રમ ધરાવે છે. આ ઉપરાંત બચ્ચને પાર્શ્વગાયક , ફિલ્મ નિર્માતા અને ટેલીવિઝન પ્રેઝન્ટેટર તરીકેની ભૂમિકા ભજવી હતી અને તેઓ ૧૯૮૪થી ૧૯૮૭ દરમિયાન ભારતીય સંસદ ના ચૂંટાયેલા સભ્ય હતા.

એમનો જન્મ ૪થી માર્ચ ૧૯૨૩ના રોજ અમરેલીના કપોળ વૈષ્ણવ કુટુંબમાં થયો હતો. એમણે ૧૫૦ જેટલી હિન્દી ફિલ્મોમાં અને ૧૭ જેટલી ગુજરાતી ફિલ્મોમાં તથા ગુજરાતી નાટકો અને ટી વી સીરીઅલોમાં પણ કામ કર્યું હતું. જીવનના અંત સુધી સક્રિય રહ્યા હતા. એમની યાદગાર હિન્દી ફિલ્મોના યાદગાર અભિનયમાં 'ખુબસુરત' અને 'ગોલમાલ' ફિલ્મોનો ઉલ્લેખ અનિવાર્ય છે. તેમનું અવસાન ૧૧મી ઓક્ટોબર ૨૦૦૨માં ૮૦ વર્ષ ની વયે હ્રદય રોગ અને લાંબી બીમારીને કારણે થયું હતું. એમના પ્રથમ લગ્ન 'બલદેવ પાઠક' સાથે થયા હતા અને એમની બે પુત્રીઓ રત્ના પાઠક અને સુપ્રિયા પાઠક જેઓ પણ જાણીતી અભિનેત્રીઓ છે. અને અભિનેતા નસીરુદીન શાહ અને પકંજ કપૂર (શાહિદ કપૂરનાં પિતા) એમના જમાઈઓ થાય છે.

આ પણ વાંચો--વડાપ્રધાનશ્રીએ છારોડી સ્થિત મોદી શૈક્ષણિક સંકુલનું ઉદ્ધાટન કર્યું હતુ, જુઓ તસવીરો