આવતીકાલે આંશિક સૂર્ય ગ્રહણ, જાણો ભારતમાં કેવો નજારો હશે

દિવાળી (Diwali)ના તહેવારની આજે 24 ઓક્ટોબરે ઉજવણી થઇ રહી છે. આવતીકાલે  25 ઓક્ટોબરે વિશ્વના કેટલાક ભાગોમાં આંશિક સૂર્યગ્રહણ અથવા સૂર્યગ્રહણ (solar eclipse) થવાનું છે. તે યુરોપ, મધ્ય પૂર્વ, આફ્રિકાના ઉત્તર-પૂર્વીય ભાગો, પશ્ચિમ એશિયા, ઉત્તર એટલાન્ટિક મહાસાગર અને ઉત્તર હિંદ મહાસાગરને આવરી લેતા વિસ્તારમાં જોઇ શકાશે. પૂર્વોત્તરના કેટલાક રાજ્યો સિવાય ભારતના મોટાભાગના ભાગોમાં તમે સૂર્યગ્રહણ જોઈ શકશો.

આંશિક સૂર્યગ્રહણના ત્રણ તબક્કા છે - શરૂઆત, શિખર અને અંત.  ગ્રહણ આઇસલેન્ડમાં લગભગ 02:29 વાગ્યે શરૂ થશે અને અરબી સમુદ્ર પર લગભગ 06:32 વાગ્યે (IST) સમાપ્ત થશે. તે રશિયામાં 04:30 PM (IST) પર સૌથી વધુ દેખાશે. ભારતમાં સૂર્યગ્રહણ 04:29 PM થી દેખાશે અને 05:42 PM પર સૂર્યાસ્ત સાથે સમાપ્ત થશે. ગ્રહણનો મહત્તમ સમય સાંજે 05.30 કલાકે જોવા મળશે.

 25 ઓક્ટોબરે આંશિક સૂર્યગ્રહણ ભારતમાં 1 કલાક 45 મિનિટ સુધી ચાલશે. તે ગુજરાતના દ્વારકામાં સૌથી લાંબા સમય માટે માત્ર 12 મિનિટ અને પશ્ચિમ બંગાળના કોલકાતામાં સૌથી ઓછા સમય માટે દેખાશે. કેટલાક શહેરોમાં સૂર્યગ્રહણ એક કલાકથી વધુ સમય માટે જોવા મળશે. તે શહેરો છે નવી દિલ્હી, મુંબઈ, અમદાવાદ, સુરત, પુણે, જયપુર, ઈન્દોર, થાણે, ભોપાલ, લુધિયાણા, આગ્રા, ચંદીગઢ, ઉજ્જૈન, મથુરા, પોરબંદર, ગાંધીનગર, સિલવાસા, સુરત અને પણજી.

હૈદરાબાદ, બેંગલુરુ, ચેન્નઈ, લખનૌ, કાનપુર, નાગપુર, વિશાખાપટ્ટનમ, પટના, મેંગલુરુ, કોઈમ્બતુર, ઉટી, વારાણસી અને તિરુવનંતપુરમ એવા રાજ્યોમાં જ્યાં ગ્રહણ એક કલાકથી ઓછા સમય માટે દેખાશે. જો કે, ગ્રહણ આઈઝોલ, ડિબ્રુગઢ, ઈમ્ફાલ, ઈટાનગર, કોહિમા, સિલચર અને આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓમાં દેખાશે નહીં.

 પંચાંગ અનુસાર, સૂતક સવારે 03:16 વાગ્યે શરૂ થશે અને સાંજે 05:42 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. સામાન્ય રીતે સુતકનો સમયગાળો સૂર્યગ્રહણના લગભગ 12 કલાક પહેલા શરૂ થાય છે. પંચાંગમાં બાળકો, વૃદ્ધો અને માંદાઓ માટેનો સુતક સમયગાળો - બપોરે 12:05 થી 05:42 સુધ છે. હિંદુ પરંપરા અનુસાર સુતક કાળ  અશુભ માનવામાં આવે છે. ચંદ્ર પૃથ્વીની આસપાસ ફરે છે અને પૃથ્વી સૂર્યની આસપાસ ફરે છે. પરંતુ જ્યારે ચંદ્ર સૂર્ય અને પૃથ્વીની વચ્ચે આવે છે ત્યારે તેને સૂર્યગ્રહણ કહેવામાં આવે છે. જેના કારણે સૂર્યનો પ્રકાશ પૃથ્વી સુધી પહોંચતો નથી. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે ચંદ્ર સૂર્યથી થોડો પ્રકાશ પૃથ્વી સુધી પહોંચવા દે છે, ત્યારે તેને આંશિક સૂર્યગ્રહણ કહેવામાં આવે છે.

સૂર્યગ્રહણ અને ચંદ્રગ્રહણ વખતે જ્યારે સૂતક લગાવવામાં આવે ત્યારે તમામ ખાણી-પીણીમાં તુલસીના પાન નાખવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તુલસીના પાન નાખવાથી  ગ્રહણના તમામ પ્રકારના નકારાત્મક કિરણો ખાવા-પીવા પર નથી પડતા. ગ્રહણ દરમિયાન વાતાવરણમાં નકારાત્મક અને દૂષિત કિરણો ફેલાય છે જે સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક માનવામાં આવે છે. આયુર્વેદમાં તુલસીના પાનનું ઘણું મહત્વ છે. તુલસીના પાન જીવનરક્ષક છે. તુલસીમાં ભરપૂર માત્રામાં એન્ટિ-બેક્ટેરિયલ અને આયર્ન તત્વો હોય છે. તેનું સેવન કરવાથી વ્યક્તિની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, સૂર્યગ્રહણ દરમિયાન તમામ પ્રકારના ખાણી-પીણી અશુદ્ધ થઈ જાય છે. આ કારણથી તુલસીના પાનને ખાવાની વસ્તુઓમાં નાખવામાં આવે છે જેથી સૂર્યગ્રહણની નકારાત્મક અસર ન થાય.

 ધ્યાન રાખો કે જ્યારે પણ ગ્રહણ હોય તો તે દરમિયાન તુલસીના પાન ન તોડવા જોઈએ. ગ્રહણના એક દિવસ પહેલા તુલસીના પાન તોડીને રાખવા જોઈએ. ગ્રહણ સિવાય રવિવાર અને અમાવાસ્યાના દિવસોમાં પણ તુલસીના પાન ન તોડવા જોઈએ. તુલસીના ખરી પડેલા પાનનો જ ઉપયોગ કરવો જોઈએ.

બધા પ્રાણીઓ, મનુષ્યો અને છોડને તેમની ઊર્જા સૂર્યમાંથી મળે છે. સૂર્ય ઊર્જાનો સૌથી મોટો સ્ત્રોત છે. જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં સૂર્યને પ્રકાશ અને જીવનનો કારક માનવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, સૂર્યગ્રહણ દરમિયાન, સૂર્યની શક્તિ થોડા સમય માટે નબળી પડી જાય છે, જે ચોક્કસપણે દરેકને અસર કરે છે. 

ધાર્મિક દૃષ્ટિકોણથી ગ્રહણની ઘટનાને ખૂબ જ અશુભ માનવામાં આવે છે. ગ્રહણ દરમિયાન કોઈ પણ પ્રકારનું શુભ કાર્ય કે પૂજા કરવામાં આવતી નથી. પરંતુ સૂર્ય અને ચંદ્રગ્રહણને અવકાશી ઘટના માનવામાં આવે છે. સૂર્યગ્રહણ ત્યારે થાય છે જ્યારે ચંદ્ર સંપૂર્ણપણે સૂર્યને આવરી લે છે, આ સ્થિતિમાં સૂર્યના કિરણો પૃથ્વી સુધી પહોંચતા નથી. આ ઘટનાને સૂર્યગ્રહણ અથવા સંપૂર્ણ સૂર્યગ્રહણ કહેવામાં આવે છે. બીજી તરફ, જ્યારે ચંદ્ર સૂર્યના અમુક ભાગોને આવરી લે છે, ત્યારે તેને આંશિક સૂર્યગ્રહણ કહેવામાં આવે છે. આ સ્થિતિમાં સૂર્યના કેટલાક કિરણો પૃથ્વી સુધી પહોંચે છે કે નહીં. અને જ્યારે ચંદ્ર સૂર્યના કેન્દ્રને આવરી લે છે, ત્યારે સૂર્ય એક વીંટી જેવો દેખાય છે. આને વલયાકાર સૂર્યગ્રહણ કહેવામાં આવે છે.

વર્ષનું છેલ્લું સૂર્યગ્રહણ 25 ઓક્ટોબરે થશે. આ આંશિક સૂર્યગ્રહણ હશે. સૂર્યગ્રહણ ત્રણ પ્રકારના હોય છે. સંપૂર્ણ સૂર્યગ્રહણ,વલયાકાર સૂર્યગ્રહણ અને આંશિક સૂર્યગ્રહણ.

આ પણ વાંચો--સતત 9 વર્ષથી દિવાળીના દિવસે PM MODI શું કરે છે?