દરિયાઈ સુરક્ષા સિવાય મોટી-મોટી હોનારતોમાં Indian Navy હંમેશા રહી છે ખડેપગે

દેશમાં ભારતીય નૌકાદળની સિદ્ધિઓ અને ભૂમિકાને ઓળખવા માટે દર વર્ષે 4 ડિસેમ્બરે ભારતમાં નેવી ડે ઉજવણી કરવામાં આવે છે. ભારતીય નેવી ન માત્ર દેશની દરિયાઈ સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવાનું કામ કરે છે તેની સાથે-સાથે અનેક જનજાગૃતિ અભિયાન અને મોટી હોનારતોમાં પણ ખડેપગે દેશના લોકોની સેવા કરી છે. જેનું તાજું ઉદાહરણ મોરબી દુર્ઘટના છે ત્યારે આજના નેવી દિવસે ભારતીય નેવી દ્વારા આવી હોનારતોમાં આપેલી સેવાઓ અને ચલાવવામાં આવતા જનજાગૃતિ અભિયાન વિશે જાણકારી આપીશું.

13 સપ્ટેમ્બર 21ના ​​રોજ મુખ્ય મથક ગુજરાત નેવલ એરિયા ખાતે સિવિલ એડમિનિસ્ટ્રેશન તરફથી રાજકોટ અને જામનગરમાં પૂરની પરિસ્થિતિને કારણે સતત વરસાદને કારણે બચાવ સહાય પૂરી પાડવા માટે વિનંતી કરવામાં આવી હતી. INS સરદાર પટેલ, પોરબંદર અને INS વાલસુરા, જામનગરના કર્મચારીઓની બનેલી છ પૂર રાહત ટીમો (FRTS) સહાય માટે તૈનાત કરવામાં આવી હતી. ઓપરેશન દરમિયાન 400થી વધુ નાગરિકોને બચાવી લેવામાં આવ્યા હતા અને સલામત વિસ્તારોમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા.

28 જૂન 22ના રોજ, મુંબઈની પશ્ચિમે 70nm (129.6 Km) પવન હંસ હેલિકોપ્ટર માટે શોધ અને બચાવ (SAR) સહાયતા માટે ભારતીય નૌકાદળના જહાજ તેગ અને મુંબઈના બે હેલિકોપ્ટર તૈનાત કરવામાં આવ્યા હતા. ખાડામાં પડેલા હેલિકોપ્ટરમાંથી તમામ નવ ક્રૂ મેમ્બરને બહાર કાઢવામાં આવ્યા હતા.

મોરબી ખાતેનો બ્રિટિશ યુગનો 760 મીટર લાંબો સસ્પેન્શન કેબલ બ્રિજ (ઝૂલતોપુલ) 30 ઓક્ટોબર 22ની સાંજે તૂટી પડ્યો હતો. આ અકસ્માતમાં લગભગ 140 નાગરિકો માર્યા ગયા અને ઘણા ઘાયલ થયા અને આઘાત લાગ્યો હોવાનો અંદાજ હતો. INS સરદાર પટેલ, પોરબંદરથી 05 ડાઇવર્સની ટીમ રાતોરાત અને

INS વાલસુરાના 50 કર્મચારીઓની સહાયક ટીમ બચાવ કામગીરી અને આપત્તિ પુનઃપ્રાપ્તિ માટે જરૂરી સહાય માટે મોરબી પહોંચી.

આંતર-એજન્સી ઓપરેશન્સ અને કોસ્ટલ સિક્યોરિટી, દરિયાઈ સુરક્ષાને મજબૂત બનાવવી, જેમાં ઓફશોર અને કોસ્ટલ સિક્યુરિટી એ બહુ-હિતધારક પ્રવૃત્તિ છે. અસ્કયામતોને સામેલ કરવા, માહિતી વિનિમય પદ્ધતિમાં સુધારો કરવા અને હાલની સિસ્ટમમાં રહેલી ખામીઓને દૂર કરવા સહિતના વિવિધ પગલાંઓ આગળ વધી રહ્યા છે. તમામ સ્તરે આંતર-એજન્સી સંચાર અને સંકલન માટે ભારતીય નૌકાદળના સતત પ્રયાસોને પરિણામે તમામ હિતધારકો વચ્ચે સફળ સહકાર વધ્યો છે.

ભારતીય નૌકાદળ અને કોસ્ટ ગાર્ડ વચ્ચે સામાન્ય ઓપરેશનલ ચિત્ર વિકસાવવા માટે 51 ભારતીય નૌકાદળ અને તટ રક્ષક સ્ટેશનોને એકબીજા સાથે જોડતું રાષ્ટ્રીય કમાન્ડ, કંટ્રોલ, કોમ્યુનિકેશન અને ઇન્ટેલિજન્સ (NC31) નેટવર્કની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. આ નેટવર્ક કોસ્ટલ સર્વેલન્સ નેટવર્ક, નેશનલ ઓટોમેટિક ઈન્ફોર્મેશન સિસ્ટમ અને વેસલ એન્ડ એર ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમની માહિતી ઉપરાંત ઓપન સોર્સની વિવિધ મહત્વની માહિતીને એકીકૃત કરે છે.

દરિયાઈ સુરક્ષા (નેશનલ મેરીટાઇમ ડોમેન અવેરનેસ). દરિયાઈ સુરક્ષાને મજબૂત કરવા, ભારતીય નૌકાદળ રાષ્ટ્રીય મેરીટાઇમ ડોમેનને વધુ જાગૃત કરવા માટે આગળ વધી રહી છે જેનો હેતુ ભારત સરકારના સાત મંત્રાલયો અને 15 થી વધુ એજન્સીઓ વચ્ચે માહિતીને એકીકૃત અને શેર કરવાનો છે. આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ હાલના IMAC ને NMDA કેન્દ્રમાં અપગ્રેડ કરવામાં આવશે જે બહુ-એજન્સી કેન્દ્ર હશે.

દરિયાઈ દળો અને નાગરિક વહીવટીતંત્ર દ્વારા દરિયામાંથી આવતા ખતરા અને સુરક્ષા દળોને ચેતવણી આપવા માટે હાથ ધરવામાં આવનાર પગલાં અંગે માછીમાર સમુદાયને મદદ કરવા અને સંવેદનશીલ બનાવવા માટે અનેક કાર્યક્રમો હાથ ધરવામાં આવી રહ્યા છે. ગુજરાતમાં સાગર સુરક્ષા દળ અને ગ્રામ રક્ષક દળની રચના જેવી પહેલો આવા અભિયાનોમાંના કેટલાક છે. સુરક્ષા અભિયાનો ઉપરાંત, ભારતીય નૌકાદળ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા વિવિધ અભિયાનો આ પ્રમાણે છેઃ

પુનીત સાગર અભિયાન નામના અભિયાન હેઠળ સ્વચ્છ સાગર સુરક્ષા સાગર અને સ્વચ્છ, શાંત અને નૈસર્ગિક દરિયાકિનારા તરફ..

અભિયાન જે ભારતીય જનતાને ફિટ અને સ્વસ્થ જીવનશૈલી તરફ શિક્ષિત અને પ્રોત્સાહિત કરે છે. ગુજરાત દમણ અને દીવ નેવલ એરિયામાં નૌકાદળના એકમો દ્વારા વોકાથોન, સ્પોર્ટ્સ ચેમ્પિયનશિપ, મેરેથોન અને ફ્રીડમ રન જેવી વિવિધ પ્રવૃત્તિઓનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.

ઇન્ડિયન નેવલ મેડિકલ સ્પેશિયાલિસ્ટની ટીમે પોરબંદરની વિવિધ શાળાઓમાં પાયાની સલામતી સ્વચ્છતા, તબીબી સંભાળ અને પ્રાથમિક ચેપી રોગો પ્રત્યે વિદ્યાર્થીઓની તબીબી તપાસની સુવિધા અંગે જ્ઞાન ટ્રાન્સફર કરવા માટે આઉટરીચ કર્યો છે.

આત્મનિર્ભર અને મેક ઇન ઇન્ડિયા ક્ષમતાઓના સંપાદન માટે માર્ગદર્શક સિદ્ધાંતો રહ્યા છે. ભારતીય નૌકાદળ આત્મનિર્ભર ભારતની તમામ પહેલોમાં મોખરે રહી છે અને આ રાષ્ટ્રીય ધ્યેય માટે પ્રતિબદ્ધ છે. ભારતીય શિપ યાર્ડ્સમાં હાલમાં 43 જહાજોનું નિર્માણ કરવામાં આવી રહ્યું છે, જેમાંથી એક INS સુરત છે જે 2024 માં કાર્યરત થશે.

આ પણ વાંચો - શા માટે નેવી દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે? શું છે ઓપરેશન ટ્રાઇટેંડ? જાણો