વિશ્વના દેશોથી ડર્યા વગર ભારતે રશિયા પાસેથી કૃડ ઓઇલ ખરીદી કેટલી બચત કરી, જાણો

વિશ્વના ઘણા દેશોની નારાજગી છતાં ભારતે રશિયા પાસેથી સસ્તામાં કૃડ ઓઇલ ખરીદીને 35 હજાર કરોડ રુપિયા બચાવ્યા છે. યુક્રેન યુદ્ધ બાદ અમેરિકા સહિત ઘણાં દેશોના આકરા પ્રતિબંધો હોવા છતાં ભારતે ડર્યા વગર રશિયા સાથે કૃડ ઓઇલ ખરીદવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું.  

તાજેતરમાં ઉઝબેકિસ્તાનના સમરકંદમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનની મુલાકાત ચર્ચામાં રહી હતી. આ દરમિયાન મોદીએ પુતિનને યુક્રેન યુદ્ધને લઈને સલાહ પણ આપી હતી. આ સલાહની વિશ્વભરમાંથી પ્રશંસા થઈ રહી છે. બંને નેતાઓની મુલાકાત એવા સમયે થઈ જ્યારે પશ્ચિમના કેટલાક દેશોએ રશિયા પાસેથી સસ્તા તેલની આયાત કરવા બદલ ભારતની ટીકા કરી હતી. યુક્રેન યુદ્ધ પછી, યુએસ સહિત ઘણા દેશો દ્વારા રશિયા પર લાદવામાં આવેલા કડક પ્રતિબંધો છતાં ભારતે રશિયા પાસેથી કૃ઼ડ ઓઇલ ખરીદવાનું ચાલુ રાખ્યું. રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદી કરીને ભારતે 35 હજાર કરોડ રૂપિયાની જંગી બચત કરી છે.

 ભારતે પશ્ચિમી દેશોના વિરોધ છતાં તેલની આયાત કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. આ નિર્ણયના ફાયદા અને ગેરફાયદા વિશે ઘણી ચર્ચા થઈ હતી. એક રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે  ભારતે આ વર્ષના પ્રથમ ક્વાર્ટરમાં રશિયાથી 6.6 મિલિયન ટન ક્રૂડ ઓઇલની આયાત કરી છે. બીજા ક્વાર્ટરમાં વધીને 84.2 મિલિયન ટન થઈ ગયું. આ દરમિયાન રશિયાએ પણ પ્રતિ બેરલ 30 ડોલરનું ડિસ્કાઉન્ટ આપ્યું હતું. તેના કારણે પ્રથમ ક્વાર્ટરમાં એક ટન ક્રૂડ ઓઈલની આયાતનો ખર્ચ લગભગ $790 થયો હતો.

બીજા ક્વાર્ટરમાં તે ઘટીને $740 થઈ ગયો. આ રીતે ભારતને કુલ 35,000 કરોડ રૂપિયાનો ફાયદો થયો છે. સમાન સમયગાળા દરમિયાન અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી આયાતની કિંમતમાં વધારો થયો હતો. 2022માં રશિયામાંથી સસ્તા તેલની આયાતમાં 10 ગણો વધારો થયો છે. ટર્નઓવર 11.5 અબજ ડોલર સુધી પહોંચી ગયું છે. વર્ષના અંત સુધીમાં તે રેકોર્ડ $13.6 બિલિયન સુધી પહોંચે તેવી શક્યતા છે. ભારત ચીન પછી રશિયન ક્રૂડ ઓઈલના બીજા સૌથી મોટા ખરીદદાર તરીકે બહાર આવ્યું છે.

જુલાઈમાં સાઉદી અરેબિયાને પછાડીને ત્રીજા સ્થાને રશિયા ભારતનું બીજું સૌથી મોટું તેલ સપ્લાયર બન્યું હતું. જો કે, સાઉદી અરેબિયાએ પાછળથી ઓગસ્ટ સુધીમાં તેનું સ્થાન પાછું મેળવ્યું અને હવે રશિયા ભારતને ત્રીજું સૌથી મોટું તેલ સપ્લાયર રહ્યું છે. ડેટા દર્શાવે છે કે એપ્રિલ-જુલાઈ દરમિયાન ભારતની રશિયામાંથી ખનિજ તેલની આયાત આઠ ગણી વધીને $11.2 બિલિયન થઈ હતી, જે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળામાં $1.3 બિલિયન હતી.

માર્ચથી, જ્યારે ભારતે રશિયા પાસેથી આયાતમાં વધારો કર્યો છે, તે વધીને $12 બિલિયન થઈ ગયો છે, જે ગયા વર્ષે $1.5 બિલિયન કરતાં થોડો વધારે છે. તેમાંથી જૂન અને જુલાઈમાં લગભગ $7 બિલિયનની આયાત કરવામાં આવી હતી. ભારત માટે તેલની કિંમતો મહત્વની છે કારણ કે આ આયાત 83 ટકા માંગ પૂરી કરે છે. ભારત સરકાર તેમાં ઘણો ખર્ચ કરે છે.

 એક અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે 2021-22માં દેશનું તેલ આયાત બિલ બમણું થઈને $119 બિલિયન થઈ ગયું છે. તાજેતરમાં નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે એક સેમિનારમાં કહ્યું હતું કે રશિયાથી તેલની આયાત એ ફુગાવા વ્યવસ્થાપન વ્યૂહરચનાનો એક ભાગ છે અને અન્ય દેશો પણ તે જ કરી રહ્યા છે.