તમે ખરીદેલી દવા અસલી છે કે નકલી? હવે આ રીતે જાણી શકાશે

તમે જે દવા (Medicine) લો છો તે અસલી છે કે નકલી? શું તે તમારા શરીર માટે હાનિકારક છે? મેડિકલ સ્ટોરમાંથી દવાઓ લેતી વખતે ઘણીવાર આ પ્રશ્નો આપણા મગજમાં આવે છે, પરંતુ હવે આ સમસ્યાઓનું નિરાકરણ થવા જઈ રહ્યું છે. કેન્દ્ર સરકાર (Center Government) નકલી અને ગૌણ દવાઓના ઉપયોગને રોકવા અને ગુણવત્તા સુનિશ્ચિત કરવા માટે સૌથી વધુ વેચાતી દવાઓ માટે 'ટ્રેક એન્ડ ટ્રેસ' (Track and Trace)સિસ્ટમ દાખલ કરવાની યોજના ધરાવે છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, પ્રથમ તબક્કામાં 300 સૌથી વધુ વેચાતી દવાઓ તેમના પેકેજિંગ લેબલ પર બારકોડ અથવા QR કોડ પ્રિન્ટ કરશે.

કેન્દ્ર સરકાર ટૂંક સમયમાં દવાને લઈને મોટું પગલું ભરવા જઈ રહી છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર નકલી દવાઓની ઓળખ અને તેના ઉપયોગને રોકવા માટે ટ્રેક એન્ડ ટ્રેસ સિસ્ટમ શરૂ થવાની છે. પ્રથમ તબક્કામાં 300 થી વધુ સૌથી વધુ વેચાતી દવા ઉત્પાદકો તેમના પેકેજિંગ પર બારકોડ પ્રિન્ટ કરશે. આ પછી તેને અન્ય દવાઓમાં પ્રાથમિકતા પર લાગુ કરવામાં આવશે.

એવા અહેવાલો છે કે દવાઓનું ઉત્પાદન પેકેજિંગનું પ્રાથમિક સ્તર છે. જેમ કે બોટલ, ડબ્બો, જાર અથવા ટ્યુબમાં વેચાણ થાય છે.   100 રૂપિયાથી વધુની MRP સાથે વ્યાપકપણે વેચાતી એન્ટિબાયોટિક્સ, કાર્ડિયાક, પેઇન કિલર અને એન્ટિ-એલર્જિક દવાઓનો સમાવેશ થાય તેવી અપેક્ષા છે. જો કે, આ પગલું એક દાયકા પહેલા ઠરાવમાં લાવવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ, સ્થાનિક ફાર્મા ઉદ્યોગમાં તૈયારીઓની સજ્જતાના અભાવને કારણે તેને અટકાવવામાં આવી હતી. નિકાસ માટેની ટ્રેક એન્ડ ટ્રેસ મિકેનિઝમ પણ આવતા વર્ષના એપ્રિલ સુધી મુલતવી રાખવામાં આવી છે.

વર્ષોથી બજારમાં નકલી અને હલકી ગુણવત્તાવાળી દવાઓના અનેક કિસ્સા સામે આવ્યા છે. જેમાંથી કેટલીક દવાઓ રાજ્યના ડ્રગ રેગ્યુલેટર્સ દ્વારા જપ્ત પણ કરવામાં આવી છે. આ કાળા કારોબારને રોકવા માટે સરકારે આ મહત્વની યોજના તરફ પગલાં ભર્યા છે. આ વર્ષે જૂનમાં, સરકારે ફાર્મા કંપનીઓને તેમના પ્રાથમિક અથવા ગૌણ પેકેજ લેબલ પર બારકોડ અથવા QR કોડ પેસ્ટ કરવા કહ્યું હતું. એકવાર સૉફ્ટવેર લાગુ થઈ જાય પછી, ગ્રાહક મંત્રાલય દ્વારા વિકસિત એક પોર્ટલ (વેબસાઈટ) નો ઉપયોગ દવાની વાસ્તવિકતા ચકાસવા માટે તેને એક યુનિક ID કોડ આપીને કરવામાં આવશે અને ત્યારબાદ તેને મોબાઈલ ફોન અથવા ટેક્સ્ટ સંદેશ દ્વારા ટ્રૅક કરવામાં આવશે.

આ પણ વાંચો--સિદ્ધુ મુસેવાલા હત્યાકાંડ બાદ આરોપીઓ બન્યા નિર્ભય, વધુ એક પંજાબી સિંગર પર કર્યો જીવલેણ હુમલો