અંતરિક્ષની દુનિયામાં ભારતે રચ્યો ઇતિહાસ, ખાનગી કંપનીના રોકેટે ઉડાન ભરી

પ્રથમ વખત દેશમાં ખાનગી સ્પેસ કંપની (private space company) દ્વારા બનાવવામાં આવેલ રોકેટ વિક્રમ-એસ (Vikram-S) આજે સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. આ સાથે જ ભારતે અંતરિક્ષની દુનિયામાં ઇતિહાસ રચ્યો છે. સ્પેસ પ્રાઇવેટ સેક્ટરમાં ISRO અને ખાનગી કંપનીનો પ્રયાસ સફળ થયો છે. આજે સવારે 11.30 વાગ્યે શ્રીહરિકોટાના સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર પરથી અવકાશની દુનિયામાં એક નવો ઈતિહાસ લખાયો હતો. હૈદરાબાદની ખાનગી સ્પેસ કંપની સ્કાયરૂટ એરોસ્પેસના રોકેટ વિક્રમ-એસએ ઉડાન ભરી હતી. રોકેટ અવાજ કરતાં પાંચ ગણી ઝડપે એટલે કે હાઇપરસોનિક ઝડપે અવકાશ તરફ ગયું હતું. 

સ્કાયરૂટ ચાર વર્ષ જૂની કંપની છે. જેણે વિક્રમ-એસ રોકેટ બનાવ્યું. ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO)એ તેને લોન્ચ કરવામાં મદદ કરી હતી. આ મિશનને પ્રારંભ નામ આપવામાં આવ્યું છે.

આ રોકેટનું નામ પ્રખ્યાત ભારતીય વૈજ્ઞાનિક અને ઈસરોના સ્થાપક ડૉ.વિક્રમ સારાભાઈના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. તાજેતરમાં ઈસરોના વડા ડૉ. સોમનાથે સ્કાયરૂટ કંપનીના મિશન સ્ટાર્ટના મિશન પેચનું પણ અનાવરણ કર્યું હતું. આ રોકેટ પર બે સ્વદેશી અને એક વિદેશી પેલોડ પણ જઈ રહ્યા છે. આ છ મીટર ઊંચું રોકેટ વિશ્વનું પ્રથમ તમામ સંયુક્ત રોકેટ છે. તેમાં 3D-પ્રેટેન્ટેડ સોલિડ થ્રસ્ટર્સ છે. જેથી તેની સ્પિન ક્ષમતાને સંભાળી શકાય.

આ ફ્લાઇટ દરમિયાન, રોકેટ એવિઓનિક્સ, ટેલિમેટ્રી, ટ્રેકિંગ, ઇનર્શિયલ મેઝરમેન્ટ, ગ્લોબલ પોઝિશનિંગ સિસ્ટમ, ઓનબોર્ડ કેમેરા, ડેટા એક્વિઝિશન અને પાવર સિસ્ટમનું પરીક્ષણ કરવામાં આવશે. આ સબ-ઓર્બિટલ ફ્લાઇટ છે. જેમાં ચેન્નાઈ સ્થિત સ્પેસ સ્ટાર્ટઅપ SpaceKidz, આંધ્રપ્રદેશ સ્થિત N-SpaceTech અને આર્મેનિયાની BazoomQ સ્પેસ રિસર્ચ લેબના ઉપગ્રહો જઈ રહ્યા છે.

વિક્રમ-એસ રોકેટમાં 3ડી પ્રિન્ટેડ ક્રાયોજેનિક એન્જિન છે. જેની ટેસ્ટ ગયા વર્ષે 25 નવેમ્બરે નાગપુરની સોલાર ઇન્ડસ્ટ્રી લિમિટેડની ટેસ્ટ ફેસિલિટી ખાતે કરવામાં આવી હતી. આ રોકેટ દ્વારા અવકાશની નિર્ધારિત ભ્રમણકક્ષામાં નાના ઉપગ્રહો સ્થાપિત કરવામાં આવશે. આ રોકેટનું વજન 545 કિલોગ્રામ છે. વ્યાસ 0.375 મીટર છે. તેણે 83 થી 100 કિમીની ઊંચાઈ સુધી ઉડાન ભરી હતી.

વર્ષ 2020માં ખાનગી ક્ષેત્રના દરવાજા ખોલવામાં આવ્યા હતા. તેનું એક મુખ્ય કારણ એ પણ કહી શકાય કે સરકાર ઇચ્છે છે કે નાના મિશનનો બોજ જે ઇસરો પર છે તે હવે તેમને ખાનગી ક્ષેત્રની ભાગીદારીમાં આપવામાં આવે. જેથી ISRO તરફથી નાના મિશનનો ભાર ઓછો થાય અને ભારતની સ્પેસ એજન્સી ISRO મોટા મિશન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકે. તે તેના સંશોધન અને અવકાશ વૃદ્ધિ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકે છે. આ સાથે ભારતમાં કોમર્શિયલ માર્કેટ પણ વધશે અને સાથે જ ઈસરોને તેના મોટા મિશન પર કામ કરવા માટે સમય મળશે.

વિક્રમ-એસ એ સિંગલ સોલિડ સ્ટેજ રોકેટ છે જે સબ-ઓર્બિટલ લોન્ચ વ્હીકલ છે. તે સ્કાયરૂટની વિક્રમ શ્રેણીના રોકેટનો એક ભાગ છે. સ્કાયરૂટ એરોસ્પેસે રોકેટનું નામ વિક્રમ રાખ્યું છે. જેનું નામ સ્પેસ પ્રોગ્રામના પિતા અને પ્રખ્યાત વૈજ્ઞાનિક વિક્રમ સારાભાઈના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. આ કંપની કોમર્શિયલ સેટેલાઇટ પ્રક્ષેપણ માટે અત્યાધુનિક પ્રક્ષેપણ વાહનો બનાવે છે.

આ પણ વાંચો---આતંકવાદનો સંપૂર્ણ ખાત્મો નહીં થાય ત્યાં સુધી આરામ નહીં કરીએઃ PM મોદી