કેવી રીતે શોધી શકાઈ જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ પરિસરના 'શિવલિંગ'ની વાસ્તવિક ઉંમર

ઉત્તર પ્રદેશના વારાણસીમાં સ્થિત જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ પરિસરના 'શિવલિંગ'ની વાસ્તવિક ઉંમર શોધવાની માંગ કરવામાં આવી છે. હિન્દુ પક્ષ તરફથી આ માંગણી કરવામાં આવી છે. કોર્ટ આ અંગે 29 સપ્ટેમ્બર 2022ના રોજ સુનાવણી કરશે. પરંતુ તે પહેલા એ જાણવું જરૂરી છે કે કાર્બન ડેટિંગ શું છે? તમે આનાથી ઉંમર કેવી રીતે જાણો છો? શું આ ટેકનીક ચોક્કસ ઉંમર જાણવા માટે સક્ષમ છે? અથવા કેટલીક વધુ આધુનિક કે નવી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરી શકાય?

કાર્બન ડેટિંગને રેડિયો કાર્બન ડેટિંગ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ ટેકનીકની શોધ 1949માં શિકાગો યુનિવર્સિટીના વિલિયર્ડ લિબી દ્વારા કરવામાં આવી હતી. આ શોધ માટે, તેમને 1960માં રસાયણશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. તે પોતાની ટેકનિકની મદદથી એક પ્રાચીન લાકડાની ઉંમર જાણતા હતા. તેને   (Absolute Dating)  પણ કહેવામાં આવે છે. જો કે, આ ટેક્નિક ફક્ત અંદાજિત ઉંમર આપી શકે છે. જો કે આજે પણ તેની ચોકસાઈને લઈને વિવાદો થયા છે.

વૈજ્ઞાનિકોના મતે રેડિયો કાર્બન જેટલી ઝડપથી સમાપ્ત થાય છે. તે તેના કરતા લગભગ 28 ટકા ઝડપી બને છે. આનાથી સંતુલનની સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરવામાં મુશ્કેલ બને છે. તેથી જ એવું માનવામાં આવે છે કે પ્રાણીઓના મૃત્યુ પછી પણ તેઓ કાર્બનને શોષવાનું ચાલુ રાખે છે. તેથી અસ્થિર કિરણોત્સર્ગી તત્વ ખૂબ જ લાંબા સમય સુધી વિખેરાઈ જાય છે. 

વારાણસીના જ્ઞાનવાપી સંકુલમાં 'શિવલિંગ'ની સાચી ઉંમર જાણવા માટે કાર્બન ડેટિંગની માંગણી કરવામાં આવી રહી છે. કોર્ટ આ અંગે 29 સપ્ટેમ્બરે સુનાવણી કરશે. પરંતુ તે પહેલા એ જાણવું જરૂરી છે કે શું કાર્બન ડેટિંગથી ચોક્કસ ઉંમર જાણવા મળશે ? શું આ તકનીક સાચી છે? અથવા કદાચ કોઈ અન્ય તકનીકનો ઉપયોગ કરી શકાય?

આપણા વાતાવરણમાં કાર્બનના ત્રણ આઇસોટોપ છે. જે પૃથ્વીની વિવિધ કુદરતી પ્રક્રિયાઓનો ભાગ છે. આ આઇસોટોપ્સ છે - પ્રથમ કાર્બન 12 એટલે કે કાર્બન ડાયોક્સાઇડ (Carbo Dioxide). બીજો કાર્બન 13(Carbon 13)  અને કાર્બન 14(Carbon 14) છે. કાર્બન ડેટિંગ માટે કાર્બન 14 જરૂરી છે. કારણ કે બાકીના બે આઇસોટોપ જમીન અને વાતાવરણમાં સરળતાથી મળી જાય છે. જ્યારે કાર્બન 14 શોધવું મુશ્કેલ છે. તેની તપાસ કરવી પડશે. કાર્બન-12 અને કાર્બન-14 વચ્ચેનો ગુણોત્તર કાર્બન ડેટિંગ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે. કાર્બન-14 એ કાર્બનનો એકમાત્ર કિરણોત્સર્ગી આઇસોટોપ છે, તેનું અર્ધ જીવન 5730 વર્ષ છે. હિન્દુ પક્ષે કાર્બન ડેટિંગની માંગ કરી છે, જેની સુનાવણી કોર્ટ 29 સપ્ટેમ્બર 2022ના રોજ કરશે. 

લાકડું, કોલસો, પુરાતત્વીય શોધો, અસ્થિ, ચામડા, વાળ અને લોહીના અવશેષો, પીટ અથવા માટી, ખડક અથવા પરવાળા, કાર્બનિક અવશેષો ધરાવતા જૂના વાસણોની કાર્બન ડેટિંગ થઇ શકે દિવાલો, ફળો, જંતુઓ અથવા કોઈપણ પ્રકારના કાર્બનિક પદાર્થો પરના ચિત્રો. આ બધાની ઉંમર કાર્બન ડેટિંગ પરથી જાણી શકાય છે પરંતુ માત્ર અંદાજિત ઉંમર. ચોક્કસ ઉંમર નક્કી કરવી આ ટેક્નિકમાં મુશ્કેલ છે. પથ્થર અને ધાતુની સાચી તારીખ આપી શકાતી નથી. પરંતુ માટીકામમાં ચોક્કસ ડેટિંગ હોઈ શકે છે. જો તેઓ ખોરાકના અવશેષો અથવા વાસણો ધરાવે છે જે તેમને સુંદર બનાવે છે. જો પથ્થરમાં કોઈપણ પ્રકારની ઓર્ગેનિક સામગ્રી જોવા મળે છે, તો તેમાંથી અંદાજિત ઉંમર શોધી શકાય છે.

આ પણ વાંચો - RSS વડા મોહન ભાગવતે દિલ્હીમાં મસ્જિદની મુલાકાત કરી, જાણો ક્યા મુદ્દે થઈ ચર્ચા