શિવ આસ્થા અને ભક્તિનો પવિત્ર શ્રાવણ માસ આજથી શરૂ, શ્રાવણ માસ 8 સોમવાર સાથે 2 મહિના ચાલશે

આજથી (4 જુલાઈ, 2023) ભગવાન શિવની આરાધનાનો મહાન તહેવાર શરૂ થઈ રહ્યો છે. આ વર્ષે શ્રાવણ મહિનો 58 દિવસનો રહેશે એટલે કે શ્રાવણ મહિનો ભગવાન શિવની પૂજા અને ભક્તિ માટે બે મહિનાનો રહેશે. પવિત્ર શ્રાવણ મહિનો 4 જુલાઈથી શરૂ થશે અને 31 ઓગસ્ટ સુધી ચાલશે. આ દરમિયાન 18મી જુલાઈથી 16મી ઓગસ્ટ સુધી અધિક મહિનો રહેશે. આ કારણે આ વર્ષે શ્રાવણ મહિનો 2 મહિનાનો રહેશે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર દેવશયની એકાદશીથી દેવુથની એકાદશી સુધી ભગવાન વિષ્ણુ યોગનિદ્રામાં બિરાજમાન છે. આવી સ્થિતિમાં બ્રહ્માંડનું સંચાલન ભગવાન શિવના હાથમાં રહે છે. અધિકમાસના કારણે આ વખતે ચાતુર્માસ ચારને બદલે પાંચ મહિનાનો રહેશે. ભગવાન શિવને શ્રાવણ મહિનો ખૂબ જ પ્રિય છે. હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ શ્રાવણ મહિનો પાંચમો મહિનો છે.

શ્રાવણ મહિનાની મહત્વની તારીખો

આ વર્ષે અધિકમાસના કારણે શ્રાવણ મહિનો 58 દિવસ ચાલશે. શ્રાવણ મહિનાની શરૂઆત સાથે જ અનેક ઉપવાસ અને તહેવારો પણ શરૂ થઈ જાય છે. શ્રાવણ મહિનો 4 જુલાઈથી શરૂ થશે અને 31 ઓગસ્ટ સુધી ચાલશે. આ દરમિયાન અનેક તહેવારોની ઉજવણી કરવામાં આવશે. 6 જુલાઈના રોજ સંકષ્ટી ચતુર્થી, 13 જુલાઈએ કામિકા એકાદશી, 15 જુલાઈએ શિવરાત્રી, 17 જુલાઈએ શ્રાવણ મહિનાની અમાવાસ્યા, 19 ઑગસ્ટે હરિયાળી તીજ, 21 ઑગસ્ટે નાગ પંચમી, 30 ઑગસ્ટે રક્ષાબંધન ઉજવવામાં આવશે.

શ્રાવણ મહિનાનું મહત્વ

હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ શ્રાવણ મહિનો પાંચમો મહિનો છે. અષાઢ સમાપ્ત થતાની સાથે જ શ્રાવણ માસના કૃષ્ણ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિથી પવિત્ર શ્રાવણ માસનો પ્રારંભ થાય છે. આ માસને શ્રાવણ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. શ્રાવણ મહિનો ભગવાન શિવનો સૌથી પ્રિય મહિનો છે. ભોલે ભંડારીના શ્રાવણ મહિના પ્રત્યેના પ્રેમ પાછળ એક કથા છે, વાસ્તવમાં શ્રાવણ મહિનામાં મા પાર્વતીએ ભગવાન શિવને પોતાના પતિ તરીકે મેળવવા માટે કઠોર તપસ્યા કરી હતી, જેના કારણે ભગવાન શિવ પ્રસન્ન થયા અને મા પાર્વતીને પોતાના પત્ની તરીકે સ્વીકાર્યા. શ્રાવણ માસમાં શિવલિંગના જલાભિષેક અને રૂદ્રાભિષેકનું વિશેષ મહત્વ છે. શ્રાવણ માસ દરમિયાન દરરોજ ભગવાન શિવની પૂજા કરવાથી તમારી બધી મનોકામનાઓ ઝડપથી પૂર્ણ થાય છે. શ્રાવણ માસમાં સોમવાર વ્રત, માસિક શિવરાત્રી અને કંવરયાત્રાનું વિશેષ મહત્વ છે.

શ્રાવણ સોમવાર વ્રતનું મહત્વ

આ વખતે શ્રાવણ મહિનો 58 દિવસ સુધી ચાલશે. જેના કારણે શ્રાવણ માસમાં કુલ 8 સોમવારના વ્રત રાખવામાં આવશે. ભગવાન શિવની આરાધના માટે શ્રાવણ મહિનો શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે કારણ કે એવું માનવામાં આવે છે કે શ્રાવણ મહિનામાં ભગવાન શિવ પ્રસન્ન થાય છે અને તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ કરે છે. શ્રાવણ મહિનામાં ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની દરરોજ પૂજા કરવામાં આવે છે, પરંતુ શ્રાવણના સોમવારનું વ્રત ખૂબ જ વિશેષ છે. શાસ્ત્રોમાં સોમવાર ભગવાન શિવને સમર્પિત છે. આ કારણથી શ્રાવણ સોમવારનું મહત્વ છે.

ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, શ્રાવણ મહિનામાં, માતા પાર્વતીએ ભગવાન શિવને તેમના પતિ તરીકે મેળવવા માટે કઠોર તપસ્યા કરી હતી. માતા પાર્વતીની કઠોર તપસ્યાથી પ્રસન્ન થઈને ભગવાન શિવે તેમને પત્ની તરીકે સ્વીકારી લીધા. આ રીતે માતા પાર્વતીના લગ્ન ભગવાન શિવ સાથે થયા હતા. આવી સ્થિતિમાં, શ્રાવણ મહિનો ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતી બંનેનો પ્રિય મહિનો હતો. આ જ કારણથી શ્રાવણ માસમાં આવતા દરેક સોમવારનું ખૂબ મહત્વ છે. શ્રાવણનો મહિનો અને તેમાં આવતા સોમવારનું વ્રત પરિણીત મહિલાઓ અને અપરિણીત છોકરીઓ માટે ખૂબ જ વિશેષ છે. શ્રાવણ સોમવાર પર, પરિણીત મહિલાઓ દિવસભર ઉપવાસ કરે છે અને ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીને પ્રાર્થના કરે છે, તેમના પતિના લાંબા આયુષ્ય અને સુખ માટે પ્રાર્થના કરે છે. બીજી બાજુ, શ્રાવણ સોમવારે ઉપવાસ કરતી વખતે, અપરિણીત છોકરીઓ ભગવાન શિવની પૂજા કરે છે અને પોતાને માટે યોગ્ય વરની ઇચ્છા રાખે છે.

શ્રાવણમાં શિવ પૂજા કેવી રીતે કરવી?

ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, શ્રાવણ મહિનામાં ભોલેભંડારીની પૂજા અને મંત્રોના જાપ કરવાથી ભગવાન શિવ પ્રસન્ન થાય છે. શ્રાવણ મહિનામાં સવારે વહેલા ઊઠીને સ્નાન કરી સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો. આ પછી, તમારા ઘરની નજીક સ્થિત શિવ મંદિરમાં જાઓ અને ભગવાન શિવને ગંગા જળ, શુદ્ધ જળ, દૂધ, દહીં, મધ અને શેરડીના રસથી અભિષેક કરો. ભોલેનાથનો અભિષેક કરતી વખતે સતત ઓમ નમઃ શિવાય મંત્રનો જાપ કરતા રહો. ત્યારબાદ શિવલિંગ પર બેલપત્ર, ભાંગ, ધતુરા અને શમીપત્ર વગેરે ચઢાવો. ફળ અને ફૂલ અર્પણ કર્યા પછી, શિવ ચાલીસાનો પાઠ કરો અને શિવ આરતી કરો. બીજી તરફ, વિવાહિત મહિલાઓ શ્રાવણના આવતા સોમવારે વ્રત રાખે છે અને મા પાર્વતીને સોળ શણગાર અર્પણ કરીને તેમના પતિ અને પરિવારના લાંબા આયુષ્ય અને સુખ-સમૃદ્ધિની કામના કરે છે.

આ વખતે શ્રાવણ બે મહિનાનો કેમ છે?

આ વર્ષે શ્રાવણનો મહિનો 2 મહિના ચાલશે એટલે કે શિવની આરાધના અને પૂજાનો સમયગાળો શ્રાવણ મહિનામાં 58 દિવસ સુધી ચાલશે. વાસ્તવમાં શ્રાવણ મહિનામાં અધિક માસ હોવાને કારણે શ્રાવણનો મહિનો એકને બદલે બે મહિનાનો રહેશે. 19 વર્ષ પછી આ પ્રકારનો સંયોગ ફરીથી બન્યો છે જ્યારે શ્રાવણ માસમાં અધિકામાસ આવશે. આ વખતે શ્રાવણ મહિનામાં 8 સોમવારના વ્રત રાખવામાં આવશે. પ્રથમ સોમવારનું વ્રત 10મી જુલાઈના રોજ થશે.

હિન્દુ પંચાંગની ગણતરી સૂર્ય માસ અને ચંદ્ર માસના આધારે કરવાની પરંપરા છે. વૈદિક શાસ્ત્રો અનુસાર ચંદ્ર માસ 354 દિવસનો અને સૌર માસ 365 દિવસનો હોય છે. આ રીતે આ બંને વચ્ચે 11 દિવસનો તફાવત છે. દર 3 વર્ષમાં આ તફાવત 33 દિવસનો થઈ જાય છે. આ 33 દિવસને અધિકામાસ કહેવાય છે. આ રીતે આ વખતે શ્રાવણ માસમાં અધિક માસ હોવાને કારણે બે માસ શ્રાવણ રહેશે. ભગવાન શિવની આરાધનાનો વિશેષ મહિનો શ્રાવણ 4 જુલાઈથી શરૂ થઈ રહ્યો છે અને 18 જુલાઈથી 16 ઓગસ્ટ સુધી અધિકામાસ રહેશે. આ પછી, શ્રાવણનો બાકીનો મહિનો શરૂ થશે જે 31 ઓગસ્ટ સુધી ચાલશે.

શ્રાવણ 2023 તારીખ અને શુભ સમય

હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, શ્રાવણ મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિથી દર વર્ષે શ્રાવણ માસની શરૂઆત થાય છે. આ વર્ષે શ્રાવણ પ્રતિપદા તિથિ 03 જુલાઈની સાંજે 05:09 થી શરૂ થશે અને 04 જુલાઈએ બપોરે 1:39 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ઉદયા તિથિના આધારે 4 જુલાઈથી શ્રાવણ માસની શરૂઆત થશે. 4 જુલાઈના રોજ સવારે 11.57 થી 12.53 સુધી અભિજિત મુહૂર્ત રહેશે, આવી સ્થિતિમાં આ સમયે ભગવાન શિવની પૂજા કરવી ફળદાયી રહેશે. આ સિવાય શ્રાવણ મહિનાની શરૂઆત ખૂબ જ શુભ યોગ ઈન્દ્ર યોગમાં થવા જઈ રહી છે. આ યોગમાં પૂજા કરવી ખૂબ જ શુભ છે.

શ્રાવણમાં શિવ પૂજા કેવી રીતે કરવી?

ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, શ્રાવણ મહિનામાં ભોલેભંડારીની પૂજા અને મંત્રોના જાપ કરવાથી ભગવાન શિવ પ્રસન્ન થાય છે. શ્રાવણ મહિનામાં સવારે વહેલા ઊઠીને સ્નાન કરી સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો. આ પછી, તમારા ઘરની નજીક સ્થિત શિવ મંદિરમાં જાઓ અને ભગવાન શિવને ગંગા જળ, શુદ્ધ જળ, દૂધ, દહીં, મધ અને શેરડીના રસથી અભિષેક કરો. ભોલેનાથનો અભિષેક કરતી વખતે સતત ઓમ નમઃ શિવાય મંત્રનો જાપ કરતા રહો. ત્યારબાદ શિવલિંગ પર બેલપત્ર, ભાંગ, ધતુરા અને શમીપત્ર વગેરે ચઢાવો. ફળ અને ફૂલ અર્પણ કર્યા પછી, શિવ ચાલીસાનો પાઠ કરો અને શિવ આરતી કરો. બીજી તરફ, વિવાહિત મહિલાઓ શ્રાવણના આવતા સોમવારે વ્રત રાખે છે અને મા પાર્વતીને સોળ શણગાર અર્પણ કરીને તેમના પતિ અને પરિવારના લાંબા આયુષ્ય અને સુખ-સમૃદ્ધિની કામના કરે છે.

શ્રાવણમાં ભગવાન શિવને શું ચઢાવવું અને શું નહીં

શ્રાવણ મહિનો ભગવાન શિવની પૂજા માટે સમર્પિત છે. શ્રાવણ મહિનામાં શિવ મંદિરમાં ભક્તોની ભારે ભીડ જામે છે. શિવજીને પ્રસન્ન કરવા માટે શ્રાવણ મહિનામાં પાણી, બિલ્વના પાન, અંજીરના ફૂલ, ધતુરા, શણ, ચંદન, મધ, ભસ્મ અને પવિત્ર દોરો અર્પણ કરો. બીજી તરફ શિવપુરાણ અનુસાર ભગવાન શિવને કેટલીક વસ્તુઓ ન ચઢાવવી જોઈએ. ભગવાન શિવની પૂજામાં કેતકીના ફૂલ, તુલસીની દાળ, હળદર, શંખ જળ, સિંદૂર, કુમકુમ, નારિયેળ અને ભાત ક્યારેય ન ચઢાવવા જોઈએ.

ગુજરાત ફર્સ્ટ તમને સમાચારોથી હંમેશા અવગત રાખશે

ગુજરાતની નંબર 1 ગુજરાતી ન્યૂઝ ચેનલ એટલે ગુજરાત ફર્સ્ટ (Gujarat First) – જે ગુજરાતીઓને દરેક સમાચારમાં રાખે છે આગળ. ગુજરાત, રાષ્ટ્રીય, આંતરરાષ્ટ્રીય, ઇલેક્શન, બિઝનેસ, સ્પોર્ટ્સ, મનોરંજન સહિતના દરેક સમાચાર વાંચો ગુજરાત ફર્સ્ટ પર. હવે દરેક સમાચાર આંગળીના ટેરવે આપના મોબાઈલમા, ડાઉનલોડ કરો અમારી લેટેસ્ટ Android અને iOS એપ. લેટેસ્ટ ન્યૂઝથી અપડેટ રહેવા માટે સોશ્યિલ મીડિયામાં અમારી સાથે જોડાઓ

અહેવાલ – રવિ પટેલ