Himalayan Region : ત્રણ દિવસ વાદળ ફાટવાની અને અત્યંત ભારે વરસાદની ચેતવણી

દેશના હિમાલય રીજીયન (Himalayan Region)ના રાજ્યોમાં ફરી એક વાર હવામાન બદલાયું છે. હવામાન વિભાગે  ઉત્તરાખંડ, હિમાચલ પ્રદેશ અને જમ્મુ-કાશ્મીરના ઉપરના ભાગો સહિત ઉત્તર પૂર્વના કેટલાક પર્વતીય વિસ્તારોમાં ચક્રવાતની સ્થિતિને કારણે, વાદળ ફાટવાની (cloudburst) અને અત્યંત ભારે વરસાદની આગાહી કરી છે.

દેશના હિમાલયન રીજીયન વિસ્તારમાં આ આગાહીને જોતાં  કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયની ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ એજન્સીઓને હાઇ એલર્ટ કરી દેવાઇ છે અને  આ રાજ્યોના સતત સંપર્કમાં પણ આવી છે. હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં આ પ્રથમ વખત છે જ્યારે 'વાદળ બર્સ્ટ'ની ઘટનાઓ ન માત્ર સતત વધી રહી છે પરંતુ રાજ્યોને ચેતવણી આપવામાં આવી રહી છે.

હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, હિમાચલ પ્રદેશના કુલ્લુ, મંડી, બિલાસપુર, હમીરપુર, ચંબા અને શિમલા જિલ્લાના ઉપરના ભાગોમાં સતત વરસાદ અને વાદળ ફાટવાની સંભાવના છે. વિભાગની એડવાઈઝરી જણાવે છે કે આ વિસ્તારોમાં ભારેથી અતિ ભારે વરસાદની અપેક્ષા છે. ખાસ કરીને હિમાલયના પ્રદેશમાં આગામી ત્રણ દિવસ સુધી આવી સ્થિતિ યથાવત રહેવાની શક્યતા છે.

આગામી ત્રણ દિવસમાં કેટલીક જગ્યાએ વાદળ ફાટવા જેવી મોટી ઘટનાઓની શક્યતા છે. આ અંગે તમામ પહાડી રાજ્યોને એલર્ટ આપવામાં આવ્યું છે. હાલમાં આગામી ત્રણ દિવસ માટે આ ચેતવણી જારી કરવામાં આવી છે. ત્યાર બાદ હવામાન વિભાગ ચોમાસાની સક્રિયતાને ધ્યાનમાં રાખીને આગામી આગાહી જાહેર કરશે. હવામાન વિભાગનું કહેવું છે કે જે રીતે ચોમાસું અચાનક સક્રિય થઈને પહાડો પર અથડાયું તેની આગાહી પહેલાથી જ કરવામાં આવી હતી. એવું અનુમાન લગાવવામાં આવી રહ્યું છે કે ઓગસ્ટમાં પણ આવી ઘટનાઓ બની શકે છે.

ઉત્તર ભારતના પર્વતીય વિસ્તારો ઉપરાંત, કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય ઉત્તર પૂર્વના વિસ્તારોમાં પણ સતત વરસાદ પર નજર રાખી રહ્યું છે. આસામમાં પૂરને લઈને મુખ્યમંત્રી હિમંતા બિસ્વા સરમાએ ગૃહ મંત્રી અમિત શાહ સાથે વાત કરી અને રાજ્યની સ્થિતિ અંગે ચર્ચા કરી. કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય સાથે સંકળાયેલા અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, ગૃહમંત્રીએ રાજ્યની સ્થિતિ પર નજર રાખવા અને તમામ જરૂરી પગલાં લેવા સૂચના આપી છે.

વરસાદનો જૂનો ટ્રેન્ડ ધીમે ધીમે બદલાઈ રહ્યો છે.  દલીલ છે કે આબોહવા પરિવર્તનને કારણે આ પ્રકારના હવામાનમાં અચાનક ફેરફાર જોવા મળી રહ્યા છે. વાદળ ફાટવાનો અર્થ એ નથી કે આકાશમાં બનેલા વાદળ અચાનક ફુગ્ગાની જેમ ફૂટે અને તમામ પાણી એક જગ્યાએ રેડી દે. વાદળ ફાટવાની ઘટના ત્યારે બને છે જ્યારે એક જ સમયે એક જગ્યાએ વધુ પડતા ભેજવાળા વાદળો અટકી જાય છે. વાદળોમાં ખૂબ ભેજ હોવાથી, વાદળો બંધ થતાં ટીપાંનું વજન વધે છે. આવી સ્થિતિમાં વાદળોની ઘનતા પણ વધે છે. આ સ્થિતિમાં મુશળધાર વરસાદ શરૂ થાય છે, જેને ક્લાઉડબર્સ્ટ  કહેવામાં આવે છે.  આ ઘટનાઓ મોટે ભાગે પર્વતો પર બને છે કારણ કે વાદળો તેમની ઊંચાઈની વચ્ચે ફસાઈ જાય છે અને આ પ્રક્રિયાને કારણે વાદળો ફાટે છે. વાદળ ફાટવાના સમયે 100 મિલીમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે પાણી વરસે છે.

આ પણ વાંચો---નૂહમાં હિંસા બાદ ફરી બ્રજમંડલ જલાભિષેક યાત્રા કાઢવાનો હિન્દુ મહાપંચાયતમાં ફેંસલો