શું છે 18 ઓકટોબરની HISTORY? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ

અહેવાલ - પોપટભાઇ પટેલ, ઘેલડા

આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.

૧૮૭૯ - થિયોસોફિકલ સોસાયટીની પ્રથમ શાખા બોમ્બેમાં સ્થપાઈ.
થિયોસોફિકલ સોસાયટી (થિયોસોફિકલ સોસાયટી) એક આંતરરાષ્ટ્રીય આધ્યાત્મિક સંસ્થા છે. 'થિયોસોફી' એ બે ગ્રીક શબ્દો "થિયોસ" અને "સોફિયા" થી બનેલું છે, જેને હિંદુ ધર્મના "થિયોસોફી", ખ્રિસ્તી ધર્મના "નોસ્ટિસિઝમ" અથવા ઇસ્લામના "સુફીવાદ" સાથે સરખાવી શકાય. કોઈપણ પ્રાચીન અથવા આધુનિક ફિલસૂફી, જે ભગવાન વિશે ચર્ચા કરે છે, તેને સામાન્ય રીતે થિયોસોફી કહી શકાય.

રશિયન મેડમ હેલેન બ્લાવાત્સ્કી (એચ.પી. બ્લાવત્સ્કી) અને અમેરિકન કર્નલ હેનરી સ્ટીલ આલ્કોટે ૧૭ નવેમ્બર, ૧૮૭૫ ના રોજ ન્યૂયોર્કમાં થિયોસોફિકલ સોસાયટીની સ્થાપના કરી હતી.
૧૮૭૯ માં સોસાયટીની હેડ ઓફિસ ન્યૂયોર્કથી મુંબઈ ખસેડવામાં આવી હતી. ૧૮૮૬ માં, તેનું મુખ્ય કાર્યાલય આખરે અદ્યાર (ચેન્નઈ) માં સ્થાપવામાં આવ્યું. ભારતની રાષ્ટ્રીય શાખાની સ્થાપના ૧૮ ડિસેમ્બર ૧૮૯૦ ના રોજ અદ્યારમાં થઈ હતી. બર્ટ્રામ કેટલી તેના પ્રથમ વડા પ્રધાન હતા. ૧૮૯૫ માં રાષ્ટ્રીય શાખાની મુખ્ય કચેરી વારાણસીમાં લાવવામાં આવી. શ્રી મૂળજી થેકરસે તેના પ્રથમ ભારતીય સભ્ય હતા.

૧૯૦૬ - મહર્ષિ વિઠ્ઠલ રામજી શિંદેએ બોમ્બેમાં ડિપ્રેસ્ડ ક્લાસ મિશનની સ્થાપના કરી.
મહર્ષિ વિટ્ટલ રામજી શિંદે મહારાષ્ટ્રના મહાન સમાજ સુધારકોમાંના એક હતા. તેમનું સૌથી મોટું યોગદાન અસ્પૃશ્યતા નાબૂદી અને દલિત વર્ગને સમાનતા પર લાવવાનું હતું.
શરૂઆતમાં વિઠ્ઠલ રામજી શિંદે પ્રાર્થના સમાજના સંપર્કમાં આવ્યા. પ્રાર્થના સમાજ તરફથી મળેલી આર્થિક સહાયથી તેઓ ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે ઈંગ્લેન્ડ ગયા, આ શરત સાથે કે પાછા ફર્યા પછી તેઓ સંસ્થા માટે કામ કરશે. શિંદેએ ઈંગ્લેન્ડની ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીની માન્ચેસ્ટર કોલેજમાં વિવિધ ધર્મો, ખાસ કરીને બૌદ્ધ ધર્મ અને પાલી ભાષાનો વ્યાપક અભ્યાસ કર્યો.

૧૯૦૩ માં ઈંગ્લેન્ડથી પાછા ફર્યા બાદ તેમણે મુંબઈમાં 'યંગ થિસ્ટ યુનિયન' નામની સંસ્થાની સ્થાપના કરી. તેમણે સંસ્થાના સભ્યો માટે શરતો રાખી હતી કે તેઓ ક્યારેય મૂર્તિપૂજા અને જ્ઞાતિ પ્રત્યે દ્વેષમાં માનશે નહીં. તેઓ ૧૯૧૩ સુધી પ્રાર્થના સમાજમાં રહ્યા. જો કે, પછીના દિવસોમાં તેના પોતાના લોકોએ તેના કાર્યોનો વિરોધ કરવાનું શરૂ કર્યું.
૧૯૦૭ માં અસ્પૃશ્ય જાતિઓના સામાજિક-ધાર્મિક સુધારા માટે 'સોમવંશીય મિત્ર સમાજ'ની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.
અસ્પૃશ્યતા જેવા સામાજિક સુધારણાના પાયાના પ્રશ્નો ઉઠાવીને વિઠ્ઠલ રામજી શિંદેના પોતાના લોકો સાથેના મતભેદો વધી રહ્યા હતા. મતભેદો વધતા ગયા અને છેવટે ૧૯૧૦માં તેમણે પ્રાર્થના સમાજને સંપૂર્ણપણે છોડી દીધો.

'ડિપ્રેસ્ડ ક્લાસીસ મિશન'ની સ્થાપના ૧૮ ઓક્ટોબર ૧૯૦૬ના રોજ પ્રાર્થના સમાજ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. વિઠ્ઠલ રામજી શિંદે તેના જનરલ સેક્રેટરી હતા.
૧૯૧૨‌ સુધીમાં, ડિપ્રેસ્ડ ક્લાસીસ મિશન પાસે વિવિધ ૪ રાજ્યોમાં લગભગ ૨૩ શાળાઓ અને ૫ છાત્રાલયો હતી. વિઠ્ઠલ રામજી શિંદેએ અનેક રચનાત્મક કાર્યો કર્યા. મુંબઈ અને મધ્ય પ્રાંત બેરારમાં, તેમણે અસ્પૃશ્યો માટે ઘણા આશ્રમો, શાળાઓ અને પુસ્તકાલયો ખોલ્યા. ૧૯૧૭માં તેમણે ઓલ ઈન્ડિયા નિરાધાર અસ્પૃશ્યતા નિવારણ સંઘની સ્થાપના કરી.

૧૯૩૨- બ્રિટિશ બ્રોડકાસ્ટિંગ કંપનીની સ્થાપના થઈ.
બીબીસી વર્લ્ડ સર્વિસની શરૂઆત ૧૯૩૨માં બીબીસી એમ્પાયર સર્વિસ તરીકે શોર્ટવેવ સર્વિસ તરીકે થઈ હતી. તેના પ્રસારણનો મુખ્ય હેતુ બ્રિટિશ સામ્રાજ્યની બહારના ભાગમાં અંગ્રેજી બોલતા લોકો સુધી પહોંચવાનો હતો અથવા, જેમ કે જ્યોર્જ પાંચમાએ તેના પ્રથમ શાહી ક્રિસમસ સંદેશમાં કહ્યું હતું, "બરફ, રણ અથવા સમુદ્ર દ્વારા અલગ પડેલા પુરુષો અને સ્ત્રીઓ સુધી પહોંચવાનો." - અલગ-અલગ હોય છે અને હવા દ્વારા માત્ર અવાજો જ તેમના સુધી પહોંચી શકે છે.
શરૂઆતમાં એમ્પાયર સર્વિસ માટેની અપેક્ષાઓ ઘણી ઓછી હતી. ડિરેક્ટર-જનરલ સર જ્હોન રીથ (પછીથી લોર્ડ રીથ) એ ઉદઘાટન કાર્યક્રમમાં કહ્યું: "શરૂઆતના દિવસોમાં વધુ પડતી અપેક્ષા રાખશો નહીં; હાલના સમયમાં અમે સરળ સ્વાગતની શ્રેષ્ઠ તક આપવા માટે પ્રમાણમાં સરળ કાર્યક્રમો પ્રસારિત કરીશું, અને પુરાવા દરેક ક્ષેત્રમાં સેવા માટે યોગ્ય સામગ્રીના પ્રકાર તરીકે આપી શકાય છે. કાર્યક્રમો માત્ર ખૂબ જ રસપ્રદ નહીં પણ ખૂબ સારા હશે."
આ સંબોધન પાંચ વખત વાંચવામાં આવ્યું કારણ કે તેનું વિશ્વના વિવિધ ભાગોમાં જીવંત પ્રસારણ કરવામાં આવ્યું હતું.

૨૦૦૭ - બેનઝીર ભુટ્ટો આઠ વર્ષ વિદેશમાં વિતાવ્યા બાદ પાકિસ્તાન પરત ફર્યા. તે રાત્રે, આત્મઘાતી હુમલાખોરોએ તેના મોટરકેડ પર હુમલો કર્યો. આ હુમલામાં ૨૦ પોલીસ અધિકારીઓ સહિત ૧૦૦ લોકો માર્યા ગયા હતા.
✓બેનઝીર ભુટ્ટો એક પાકિસ્તાની રાજકારણી અને મહિલા મહિલા હતા જેમણે ૧૯૮૮ થી ૧૯૯૦ અને ફરીથી ૧૯૯૩ થી ૧૯૯૬ સુધી પાકિસ્તાનના ૧૧ મા અને ૧૩ મા વડા પ્રધાન તરીકે સેવા આપી હતી. તેઓ સરકારના વડા તરીકે ચૂંટાયેલા પ્રથમ મહિલા હતા મુસ્લિમ બહુમતી ધરાવતા દેશમાં. વૈચારિક રીતે એક ઉદારવાદી અને બિનસાંપ્રદાયિક, તેણીએ ૧૯૮૦ ના દાયકાની શરૂઆતથી ૨૦૦૭ માં તેમની હત્યા સુધી પાકિસ્તાન પીપલ્સ પાર્ટી (PPP) ની અધ્યક્ષતા અથવા સહ-અધ્યક્ષ રહી.

ભુટ્ટો વર્ષ ૧૯૮૮માં ૩૫ વર્ષની વયે પ્રથમ વખત વડા પ્રધાન બન્યા હતા, પરંતુ તે સમયના રાષ્ટ્રપતિ ગુલામ ઇશાક ખાનના આદેશથી ભ્રષ્ટાચારના આરોપસર ૨૦ મહિના બાદ તેમને પદેથી દૂર કરવામાં આવ્યા હતા. વર્ષ ૧૯૯૩માં તેઓ ફરી ચૂંટાયા હતા, પરંતુ ફરીથી વર્ષ ૧૯૯૬માં સમાન આરોપસર તેમને રાષ્ટ્રપતિ ફારૂક લેગહરિ દ્વારા દૂર કરવામાં આવ્યા હતા. તેઓ વર્ષ ૧૯૯૮માં સ્વયં સ્વદેશત્યાગ કરીને દૂબઇ જતા રહ્યા હતા.

રાષ્ટ્રપતિ પરવેઝ મુશર્રફ સાથે સમજૂતિ બાદ ૧૮ ઓક્ટોબર, ૨૦૦૭ ના રોજ ભુટ્ટો પાકિસ્તાન પરત ફર્યા હતા.
તેમને આવકારવા માટે કરાચીની શેરીઓ બંધ થઈ ગઈ હતી. રેલી કરી રહેલી ટ્રકની સામે બે વિસ્ફોટ થયા, જ્યાંથી તેણીએ અંદાજે ૦૦.૫૨ PST વાગ્યે, નિર્ધારિત રેલી માટે એરપોર્ટથી મુહમ્મદ અલી ઝીણાની સમાધિ સુધીના અડધા રસ્તે તેના સમર્થકો અને પક્ષના સભ્યોનું અભિવાદન કર્યું, ભુટ્ટોની ટ્રકની બસ પછી એક પુલ પાર કર્યો.

અવતરણ/પૂણ્યતિથિ:-

૧૯૨૫/૨૦૧૮-નારાયણ દત્ત તિવારી

નારાયણ દત્ત તિવારી (જન્મ તા.૧૮ ઓક્ટોબર ૧૯૨૫ પૂણ્યતિથિ તા.૧૮ ઓક્ટોબર ૨૦૧૮) એક ભારતીય રાજકારણી હતા જેમણે ૨૦૦૨ થી ૨૦૦૭ સુધી ઉત્તર પ્રદેશના ૯ મા મુખ્ય પ્રધાન અને ઉત્તરાખંડના 3જા મુખ્ય પ્રધાન તરીકે સેવા આપી હતી. તેઓ પ્રથમ ભારતીય મુખ્ય પ્રધાન હતા જેમણે બે રાજ્યો માટે સેવા આપી હતી. અગાઉ પ્રજા સમાજવાદી પક્ષમાં અને બાદમાં ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસમાં જોડાયા હતા.
તેઓ ઉત્તર પ્રદેશના ત્રણ વખતના મુખ્ય પ્રધાન (૧૯૭૬-૭૭,૧૯૮૪-૮૫, ૧૯૮૮-૮૯ ) હતા અને આજની તારીખે ઉત્તર પ્રદેશના છેલ્લા કૉંગ્રેસના મુખ્ય પ્રધાન છે. તેમણે એક વખત ઉત્તરાખંડ (૨૦૦૨-૨૦૦૭)ના મુખ્ય પ્રધાન તરીકે પણ સેવા આપી હતી. ૧૯૮૬ અને ૧૯૮૮ ની વચ્ચે, તેમણે વડા પ્રધાન રાજીવ ગાંધીની કેબિનેટમાં, પહેલા વિદેશ પ્રધાન તરીકે અને પછી નાણા પ્રધાન તરીકે સેવા આપી હતી. તેમણે ૨૦૦૭ થી ૨૦૦૯ સુધી આંધ્ર પ્રદેશના ગવર્નર તરીકે સેવા આપી હતી, જ્યારે તેમણે સ્વાસ્થ્ય અને અંગત સમસ્યાઓના કારણોસર રાજીનામું આપ્યું હતું.

નારાયણ દત્ત તિવારીનો જન્મ ૧૯૨૫ માં ઉત્તરાખંડ રાજ્યના નૈનીતાલ જિલ્લામાં આવેલા બાલુટી ગામમાં કુમાઓની બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતા પૂર્ણાનંદ તિવારી વન વિભાગમાં અધિકારી હતા અને જેઓ પાછળથી રાજીનામું આપી અસહકાર ચળવળમાં જોડાયા હતા.

રાજકારણમાં તેમની દીક્ષા વહેલી થઈ, જ્યારે ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળ દરમિયાન, સામ્રાજ્યવાદી નીતિઓનો વિરોધ કરતી બ્રિટિશ વિરોધી પત્રિકાઓ લખવા બદલ ૧૪ ડિસેમ્બર ૧૯૪૨ના રોજ તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી, અને તેમને નૈનીતાલ જેલમાં મોકલવામાં આવ્યા હતા, જ્યાં તેમના પિતા પહેલેથી જ બંધ હતા.૧૯૪૪ માં ૧૫ મહિના પછી છૂટ્યા પછી, તેમણે અલ્હાબાદ યુનિવર્સિટીમાં પ્રવેશ મેળવ્યો, જ્યાં તેમણે એમ.એ. (રાજકીય વિજ્ઞાન) માં યુનિવર્સિટીમાં ટોચનું સ્થાન મેળવ્યું;તેમણે એ જ યુનિવર્સિટીમાંથી LLB સાથે તેમનું શિક્ષણ ચાલુ રાખ્યું, અને ૧૯૪૭માં અલ્હાબાદ યુનિવર્સિટીના સ્ટુડન્ટ્સ યુનિયનના પ્રમુખ તરીકે ચૂંટાયા. આ દરમિયાન, તેઓ ૧૯૪૭-૪૯ સુધી અખિલ ભારતીય વિદ્યાર્થી કોંગ્રેસના સચિવ રહ્યા.
✓૧૯૫૨ માં યોજાયેલી ઉત્તર પ્રદેશ વિધાનસભાની સ્વતંત્રતા પછી ઉત્તર પ્રદેશમાં પ્રથમ ચૂંટણીમાં, તેઓ નાનીતાલ મતવિસ્તારમાંથી ચૂંટાયા હતા અને પ્રજા સમાજવાદી પાર્ટીની ટિકિટ પર પ્રથમ વખત ધારાસભ્ય બન્યા હતા.
✓૧૯૫૭ માં, તેઓ નૈનીતાલ વિધાનસભા મતવિસ્તારમાંથી ચૂંટાયા, અને વિધાનસભામાં વિરોધ પક્ષના નેતા બન્યા.
✓૧૯૬૩માં, તેઓ ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ પાર્ટીમાં જોડાયા, અને કાશીપુર મતવિસ્તારમાંથી વિધાનસભાના સભ્ય (એમએલએ) તરીકે ચૂંટાયા.
✓૧૯૬૫ માં અને ત્યારબાદ ઉત્તર પ્રદેશ સરકારમાં મંત્રી તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા.
✓તે પછી ચૌધરી ચરણ સિંહ સરકાર (૧૯૭૯-૮૦)માં નાણા અને સંસદીય બાબતોના પ્રધાન પણ રહ્યા.
✓તેઓ ૧૯૬૯ થી ૧૯૭૧ સુધી ભારતીય યુવા કોંગ્રેસના પ્રથમ પ્રમુખ રહ્યા.
✓તિવારી ત્રણ વખત ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્યમંત્રી રહ્યા: જાન્યુઆરી ૧૯૭૬ થી એપ્રિલ ૧૯૭૭, ઓગસ્ટ ૧૯૮૪ થી સપ્ટેમ્બર ૧૯૮૫ અને જૂન ૧૯૮૮ થી ડિસેમ્બર ૧૯૮૮ સુધી.
✓તેઓ ૧૯૮૦માં ૭ મી લોકસભામાં ચૂંટાયા હતા, અને ૧૯૮૦ના દાયકામાં અનેક પોર્ટફોલિયોમાં કેન્દ્રીય મંત્રી તરીકે સેવા આપી હતી: આયોજનથી શરૂઆત કરીને, અને આયોજન પંચના ઉપાધ્યક્ષ પણ રહ્યા હતા.
✓ત્યારબાદ તેઓ રાજ્યસભાના ૧૯૮૫-૮૮ના સભ્ય બન્યા, આ સમયગાળા દરમિયાન તેઓ સપ્ટેમ્બર ૧૯૮૫માં ઉદ્યોગ મંત્રી પણ રહ્યા અને તે પોર્ટફોલિયો ઉપરાંત, ૧૯૮૬માં પેટ્રોલિયમ મંત્રી બન્યા.
✓ત્યારપછી તેમણે ઓક્ટોબર ૧૯૮૬ થી જુલાઈ ૧૯૮૭ સુધી ભારતના વિદેશ મંત્રી તરીકે સેવા આપી, તે સમયે તેઓ નાણા અને વાણિજ્ય મંત્રી બન્યા.
✓૧૯૯૪માં, તેમણે કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપ્યું અને ૧૯૯૫માં વરિષ્ઠ કોંગ્રેસી નેતા અર્જુન સિંહ સાથે મળીને પોતાની ઓલ ઈન્ડિયા ઈન્દિરા કોંગ્રેસ (તિવારી)ની રચના કરી.
✓બે વર્ષ પછી જ્યારે સોનિયા ગાંધી પક્ષના સુકાન પર આવ્યા ત્યારે અને ૧૯૯૬માં સામાન્ય ચૂંટણીઓ દરમિયાન નરસિમ્હા રાવની આગેવાની હેઠળ પક્ષની વિનાશક હાર બાદ તેઓ પાછા જોડાયા હતા.
✓તિવારી ૧૯૯૬માં ૧૧ મી લોકસભા અને ૧૯૯૯માં ફરી ૧૩ મી લોકસભા માટે ચૂંટાયા હતા.
✓બાદમાં તેમણે ૨૦૦૨ થી ૨૦૦૭ સુધી ઉત્તર પ્રદેશમાંથી અલગ કરાયેલા ઉત્તરાખંડના મુખ્ય પ્રધાન તરીકે સેવા આપી હતી. તેમણે ૫ માર્ચ ૨૦૦૬ના રોજ રાજીનામું આપ્યું હતું અને રાજ્યની ચૂંટણીમાં તેમની પાર્ટીને મળેલી આંચકોને પગલે માર્ચ ૨૦૦૭ માં તેમની ઉંમર અને પદ છોડ્યું હતું.
✓નારાયણ દત્ત તિવારીને ૧૯ ઓગસ્ટ ૨૦૦૭ના રોજ આંધ્રપ્રદેશના રાજ્યપાલ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા અને ૨૨ ઓગસ્ટ ૨૦૦૭ ના રોજ શપથ લીધા હતા.
✓સેક્સ સ્કેન્ડલમાં તેમની સંડોવણી અંગેના વિવાદને પગલે, તેમણે ૨૭ ડિસેમ્બર ૨૦૦૯ના રોજ "સ્વાસ્થ્યના કારણો"ને ટાંકીને રાજ્યપાલ તરીકે રાજીનામું આપ્યું હતું; ત્યારબાદ તે ઉત્તરાખંડના દેહરાદૂનમાં સ્થળાંતર થયા.
✓તિવારીનું ૧૮ ઓક્ટોબર ૨૦૧૮ના રોજ તેમના ૯૩ માં જન્મદિવસે નવી દિલ્હીમાં મલ્ટિપલ ઓર્ગન ફેલ્યોરથી અવસાન થયું હતું. તેઓ લાંબા સમય સુધી હોસ્પિટલમાં દાખલ હતા.

તહેવાર/ઉજવણી:-

વિશ્વ મેનોપોઝ દિવસ:-

દર વર્ષે ૧૮ ઓક્ટોબરે મનાવવામાં આવે છે. આ દિવસનો ઉદ્દેશ્ય આરોગ્ય અને સુખાકારીને સુધારવા માટે મેનોપોઝ અને સમર્થન વિકલ્પો વિશે જાગૃતિ લાવવાનો છે. ઇન્ટરનેશનલ મેનોપોઝ સોસાયટી (IMS) દ્વારા મેનોપોઝ વિશે જાગૃતિ લાવવા અને મિડલાઇફ અને તેનાથી આગળ મહિલાઓના સ્વાસ્થ્ય અને સુખાકારીને સુધારવા માટેના વિકલ્પોને સમર્થન આપવા માટે આ દિવસની નિયુક્તિ કરવામાં આવી હતી.

ગુજરાત ફર્સ્ટ તમને સમાચારોથી હંમેશા અવગત રાખશે