શું છે 19 નવેમ્બરની HISTORY ? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ

અહેવાલ - પોપટભાઇ પટેલ, ઘેલડા

આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.

૧૯૫૪- Télé Monte Carlo, યુરોપની સૌથી જૂની ખાનગી ટેલિવિઝન ચેનલ, પ્રિન્સ રેનિયર III દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી
TMC(Télé Monte Carlo) એક ફ્રાન્કો-મોનેગાસ્ક સામાન્ય મનોરંજન ટેલિવિઝન ચેનલ છે, જેની માલિકી ફ્રેન્ચ મીડિયા હોલ્ડિંગ કંપની Groupe TF1 છે.
યુરોપની સૌથી જૂની ખાનગી ચેનલ, TMC 1954ની છે, જેનું ઉદ્ઘાટન મોનાકોના પ્રિન્સ રેનિયર તૃતીય દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. અન્ય યુરોપીયન ટેલિવિઝન ચેનલોની જેમ, તેનું પ્રથમ મુખ્ય પ્રસારણ દેશના શાસક રાજવંશ (આ કિસ્સામાં પ્રિન્સ રેનિયર તૃતીય અને ગ્રેસ કેલીના લગ્ન)સાથે સંબંધિત હતું.
મોનાકોથી અને ૧૯૫૪ થી, TMC તેના ટેલિવિઝન કાર્યક્રમોનું પ્રસારણ ફ્રાન્સના દક્ષિણમાં મેન્ટનથી માર્સેલીની પૂર્વમાં કરે છે.

૧૯૫૫- "નેશનલ રિવ્યુ"એ તેનો પ્રથમ અંક પ્રકાશિત કર્યો.
નેશનલ રિવ્યુ એ અમેરિકન રૂઢિચુસ્ત-જમણેરી-સ્વતંત્રતાવાદી સંપાદકીય સામયિક છે, જે રાજકીય, સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક બાબતો પરના સમાચાર અને ટિપ્પણીના ટુકડાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આ સામયિકની સ્થાપના લેખક વિલિયમ એફ. બકલી જુનિયર દ્વારા ૧૯૫૫ માં કરવામાં આવી હતી. તેના એડિટર-ઇન-ચીફ રિચ લોરી છે અને તેના એડિટર રમેશ પોન્નુરુ છે.
તેની સ્થાપના થઈ ત્યારથી, સામયિકે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સમાં રૂઢિચુસ્તતાના વિકાસમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે, તેની સીમાઓને વ્યાખ્યાયિત કરવામાં અને ફ્યુઝનિઝમને પ્રોત્સાહન આપવામાં મદદ કરી છે જ્યારે પોતાને અમેરિકન અધિકાર પર અગ્રણી અવાજ તરીકે સ્થાપિત કર્યા છે.

૧૯૬૭- ટીવીબીની સ્થાપના, હોંગકોંગમાં પ્રથમ વાયરલેસ કોમર્શિયલ ટેલિવિઝન સ્ટેશન
ટેલિવિઝન બ્રોડકાસ્ટ લિમિટેડ (ટીવીબી) એ હોંગકોંગ એસએઆર સ્થિત ટેલિવિઝન બ્રોડકાસ્ટિંગ કંપની છે. કંપની હોંગકોંગમાં પાંચ ફ્રી-ટુ-એર ટેરેસ્ટ્રીયલ ટેલિવિઝન ચેનલોનું સંચાલન કરે છે, જેમાં ટીવીબી જેડ તેની મુખ્ય કેન્ટોનીઝ ભાષા સેવા છે અને ટીવીબી પર્લ તેની મુખ્ય અંગ્રેજી સેવા છે. TVBનું મુખ્ય મથક Tseung Kwan O Industrial Estate ખાતે TVB સિટી ખાતે છે.

૧૯૬૯- અપોલો પ્રોગ્રામ: એપોલો 12 અવકાશયાત્રીઓ પીટ કોનરાડ અને એલન બીન ઓશનસ પ્રોસેલેરમ ("તોફાનોનો મહાસાગર") ખાતે ઉતર્યા અને ચંદ્ર પર ચાલનારા ત્રીજા અને ચોથા માનવ બન્યા.

૧૯૮૨- નવમી એશિયન ગેમ્સ નવી દિલ્હીમાં શરૂ થઈ. લાંબા સમય બાદ દેશમાં મોટા પાયે રમતગમતના કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.
૯મી એશિયન ગેમ્સ ૧૯ નવેમ્બરથી ૪ ડિસેમ્બર ૧૯૮૨ દરમિયાન દિલ્હી, ભારતમાં યોજાઈ હતી. ઈવેન્ટમાં એશિયન અને એશિયન ગેમ્સના ૭૪ રેકોર્ડ તૂટી ગયા હતા. ઓલિમ્પિક કાઉન્સિલ ઓફ એશિયાના નેજા હેઠળ આયોજિત થનારી આ પ્રથમ એશિયાડ પણ હતી. અત્યાર સુધી એશિયન ગેમ્સની બહુવિધ આવૃત્તિઓનું આયોજન કરવા માટે દિલ્હી બેંગકોકમાં શહેર તરીકે જોડાયું હતું. બાદમાં, જકાર્તા અને દોહા આ જૂથમાં પ્રવેશ કર્યો.

૩૩રાષ્ટ્રીય ઓલિમ્પિક સમિતિઓ (NOCs) ના કુલ ૩૪૧૧ એથ્લેટ્સે આ રમતોમાં ભાગ લીધો હતો, ૨૧ રમતો અને ૨૩ શાખાઓમાં ૧૯૬ ઇવેન્ટ્સમાં ભાગ લીધો હતો. એશિયન ગેમ્સના ઈતિહાસમાં ભાગ લેનારા દેશોની સંખ્યા સૌથી વધુ હતી. હેન્ડબોલ, અશ્વારોહણ, રોઇંગ અને ગોલ્ફનો પ્રથમ વખત સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો; ફેન્સીંગ અને બોલીંગને બાકાત રાખવામાં આવ્યા હતા.

૧૯૯૪-ભારતની ઐશ્વર્યા રાય મિસ વર્લ્ડ ચૂંટાઈ.
ઐશ્વર્યા રાય બચ્ચન (ને રાય; જન્મ ૧ નવેમ્બર ૧૯૭૩) એક ભારતીય અભિનેત્રી છે જે મુખ્યત્વે હિન્દી અને તમિલ ફિલ્મોમાં તેના કામ માટે જાણીતી છે. મિસ વર્લ્ડ ૧૯૯૪ પેજન્ટની વિજેતા, તેણીએ પાછળથી પોતાની જાતને ભારતની સૌથી લોકપ્રિય અને પ્રભાવશાળી હસ્તીઓમાંની એક તરીકે સ્થાપિત કરી છે. રાયને બે ફિલ્મફેર પુરસ્કારો સહિત અસંખ્ય વખાણ મળ્યા છે અને ૨૦૦૯ માં ભારત સરકાર દ્વારા પદ્મશ્રી અને ૨૦૧૨ માં ફ્રાન્સ સરકાર દ્વારા ઑર્ડે ડેસ આર્ટસ એટ ડેસ લેટ્રેસથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
૨૦૦૦ અને ૨૦૧૦ ના દાયકામાં, તેણીને ઘણીવાર "વિશ્વની સૌથી સુંદર મહિલા" તરીકે મીડિયામાં ટાંકવામાં આવી હતી.

૧૯૯૫- કર્ણમ મલ્લેશ્વરીએ વેઈટલિફ્ટિંગમાં વર્લ્ડ રેકોર્ડ બનાવ્યો.
કર્ણમ મલ્લેશ્વરી એક નિવૃત્ત ભારતીય વેઇટલિફ્ટર છે. ૨૦૦૦ માં ઓલિમ્પિકમાં મેડલ જીતનારી તે પ્રથમ ભારતીય મહિલા છે. ૧૯૯૪ માં, તેણીને અર્જુન પુરસ્કાર અને ૧૯૯૯ માં, તેણીને રાજીવ ગાંધી ખેલ રત્ન એવોર્ડ, ભારતનો સર્વોચ્ચ રમત સન્માન અને નાગરિક પદ્મશ્રી પુરસ્કાર મળ્યો હતો.
મલ્લેશ્વરીએ ૧૯૯૪ અને ૧૯૯૫માં ૫૪ કિગ્રા વિભાગમાં વિશ્વ ખિતાબ જીત્યો હતો અને ૧૯૯૩ અને ૧૯૯૬માં ત્રીજા સ્થાને રહી હતી.
૧૯૯૪માં, તેણીએ ઈસ્તંબુલમાં વર્લ્ડ ચેમ્પિયનશીપમાં સિલ્વર જીત્યો અને ૧૯૯૫માં તેણીએ કોરિયામાં ૫૪ કિગ્રા વર્ગમાં એશિયન વેઈટલિફ્ટિંગ ચેમ્પિયનશિપ જીતી. તે વર્ષે, તેણીએ વિશ્વ ચૅમ્પિયનશિપમાં ૧૧૩ કિગ્રાના રેકોર્ડ લિફ્ટ સાથે ચીનમાં ટાઇટલ જીત્યું હતું

૧૯૯૭- કલ્પના ચાવલા અવકાશમાં જનારી પ્રથમ ભારતીય મહિલા બની.
કલ્પના ચાવલા ભારતીય મૂળના અમેરિકન અવકાશયાત્રી અને એરોસ્પેસ એન્જીનીયર હતા જેઓ અવકાશમાં ઉડાન ભરનારી ભારતીય મૂળની પ્રથમ મહિલા હતી. તેણીએ પ્રથમ વખત ૧૯૯૭ માં સ્પેસ શટલ કોલંબિયા પર મિશન નિષ્ણાત અને પ્રાથમિક રોબોટિક આર્મ ઓપરેટર તરીકે ઉડાન ભરી હતી.
ચાવલાની બીજી ફ્લાઇટ ૨૦૦૩ માં કોલંબિયાની અંતિમ ફ્લાઇટ STS-107 પર હતી. તે ૧ ફેબ્રુઆરી ૨૦૦૩ એ પૃથ્વીના વાતાવરણમાં પુનઃપ્રવેશ દરમિયાન અવકાશયાન વિખેરાઇ જતાં સ્પેસ શટલ કોલંબિયા દુર્ઘટનામાં મૃત્યુ પામેલા સાત ક્રૂ સભ્યોમાંના એક હતા.. ચાવલાને મરણોત્તર કૉંગ્રેસનલ સ્પેસ મેડલ ઑફ ઑનર એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો અને તેમના સન્માનમાં ઘણી શેરીઓ, યુનિવર્સિટીઓ અને સંસ્થાઓનું નામ આપવામાં આવ્યું છે.

અવતરણ:-

૧૮૨૮ – રાણી લક્ષ્મીબાઈ, ૧૮૫૭ના ભારતીય સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામના
રાણી લક્ષ્મીબાઈ ઝાંસી રાજ્યની રાણી હતા. તેઓ સને ૧૮૫૭ના ભારતીય સ્વતંત્રતા સંગ્રામની નાયિકા હતા.
તેમનો જન્મ કાશી (વારાણસી)માં તથા મૃત્યુ ગ્વાલિયરમાં થયું હતું. તેમનું નાનપણનું નામ મનિકર્ણિકા હતું પણ લાડમાં તેમને મનુ કહેતા. તેમના પિતા નું નામ મોરોપંત તાંબે હતું અને તેઓ એક મહારાષ્ટ્રીયન બ્રાહ્મણ હતા. તેમની માતા ભાગીરથીબાઈ એક સુસંસ્કૃત, બુદ્ધિમાન અને ધાર્મિક મહિલા હતી. મનુ જ્યારે ચાર વર્ષ ની હતી ત્યારે તેમની માતાનું મૃત્યુ થયું. તેમનું પાલન પિતાએ કર્યું હતું. મનુ ને નાનપણમાં શાસ્ત્રોની શિક્ષા ની સાથે શસ્ત્રોની શિક્ષા પણ મળી. તેમનો વિવાહ સન ૧૮૪૨માં ઝાંસી ના રાજા ગંગાધર રાવ નિવાલકર ની સાથે થયો, અને તે રીતે તેઓ ઝાંસીની રાણી બન્યાં. વિવાહ પછી તેમનું નામ લક્ષ્મીબાઈ રાખવામાં આવ્યું. સન ૧૮૫૧ માં રાણી લક્ષ્મીબાઈએ એક પુત્ર ને જન્મ આપ્યો પણ ચાર મહીનાની ઉંમરમાં જ તેનું મૃત્યુ થયું. સન ૧૮૫૩માં રાજા ગંગાધર રાવનું સ્વાસ્થ્ય ખૂબ બગડ્યુ એટલે તેમને દત્તક પુત્ર લેવાની સલાહ આપવામાં આવી. પુત્ર દત્તક લીધા પછી રાજા ગંગાધર રાવનું મૃત્યુ ૨૧ નવેમ્બર ૧૮૫૩ માં થયું.દત્તક પુત્રનું નામ દામોદર રાવ રાખવામાં આવ્યું.

લોર્ડ ડેલહાઉસી ની રાજ્ય હડપવાની નીતિ - ખાલસા નીતિ- અનુસાર, અંગ્રેજોએ દામોદર રાવ - જે એ સમયે બાલક હતા - ને ઝાંસી રાજ્ય નો ઉત્તરાધિકારી માન્ય ન કર્યો, તથા ઝાંસી રાજ્યને અંગ્રેજ રાજ્યમાં મેળવી દેવાનો નિશ્ચય કરી લીધો. ત્યારે રાણી લક્ષ્મીબાઈએ અંગ્રેજ વકીલ જોહ્ન લૈંગ ની સલાહ લીધી અને લંડનની અદાલતમાં મુકદમો દાખલ કર્યો. મુકદમામાં ખૂબજ દલીલો થઇ પરંતુ આખરે તેને બિનલાયક ગણવામાં આવ્યો. અંગ્રેજી અધિકારીઓ એ રાજ્યનો ખજાનો જપ્ત કરી લીધો અને તેમના પતિ ના ઋણને રાણીના સાલિયાણામાંથી કાપી લેવામાં આવ્યુ. આ સાથે જ રાણીએ ઝાંસીના કિલ્લાને છોડી ને ઝાંસીના રાણી મહેલમાં રહેવા જવું પડ્યુ. પણ રાણી લક્ષ્મીબાઈએ કોઇ પણ કિંમત પર ઝાંસી રાજ્યની રક્ષા કરવાનો નિશ્ચય કરી લીધો હતો.
ઝાંસી ૧૮૫૭ના વિપ્લવનું એક પ્રમુખ કેન્દ્ર બની ગયું હતુ, જ્યાં હિંસા ફાટી નીકળી હતી. રાણી લક્ષ્મીબાઈએ ઝાંસી ની સુરક્ષાને સુદૃઢ કરવાનું શરૂ કરી દીધુ અને એક સ્વયંસેવક સેનાને સંગઠન કરવાનું પ્રારંભ કર્યુ. આ સેનામાં મહિલાઓની ભરતી પણ કરવામાં આવી અને તેમને યુદ્ધ પ્રશિક્ષણ પણ આપવામાં આવ્યુ. સાધારણ જનતાએ પણ આ વિદ્રોહમાં સહકાર આપ્યો.

૧૮૫૭ના સપ્ટેમ્બર તથા ઓક્ટોબર મહિનામાં પડોસી રાજ્યો ઓરછા તથા દતિયાના રાજાઓએ ઝાંસી ઉપર આક્રમણ કર્યુ. રાણીએ સફળતા પૂર્વક તેમને હરાવ્યા. ૧૮૫૮ના જાન્યુઆરી મહિનામાં અંગ્રેજ સેનાએ ઝાંસી તરફ આગળ વધવાનું ચાલું કર્યુ અને માર્ચ મહીનામાં શહેરને ઘેરી લીધુ. બે અઠવાડીયાની લડાઈ પછી અંગ્રેજ સેનાએ શહેર ઉપર કબ્જો કરી લીધો. પરંતુ રાણી, દામોદર રાવની સાથે અંગ્રેજોથી બચીને ભાગી જવામાં સફળ થઇ. રાણી ઝાંસીથી ભાગીને કાલપી પહોંચી અને ત્યાં તાત્યા ટોપેને મળી.
તાત્યા ટોપે અને રાણીની સંયુક્ત સેનાએ ગ્વાલિયરના બળવાખોર સૈનિકોની મદદથી ગ્વાલિયરમાં એક કિલ્લો કબજે કર્યો. બાજીરાવ પ્રથમના વંશજ અલી બહાદુર બીજાએ પણ રાણી લક્ષ્મીબાઈને ટેકો આપ્યો હતો અને રાણી લક્ષ્મીબાઈએ તેમને રાખડી મોકલી હતી, તેથી તેઓ પણ તેમની સાથે આ યુદ્ધમાં જોડાયા હતા. ૧૮ જૂન ૧૮૫૮ ના રોજ ગ્વાલિયર નજીક કોટા સરાય ખાતે બ્રિટિશ સેના સામે લડતી વખતે રાણી લક્ષ્મીબાઈનું અવસાન થયું.

પૂણ્યતિથિ:-

૧૯૬૮ – રંગ અવધૂત, હિંદુ ધર્મના દત્ત પંથ (દત્તાત્રેયની ગુરૂચરિત્ર પરંપરા)ના સંત કવિ
રંગ અવધૂત, જન્મે પાંડુરંગ વિઠ્ઠલપંત વાલામે, હિંદુ ધર્મના દત્ત પંથ ના સંત કવિ હતા. તેમને ગુજરાતમાં દત્ત પંથના વિસ્તરણનો શ્રેય આપવામાં આવે છે.
તેમનો જન્મ ૨૧ નવેમ્બર ૧૮૯૮ ને કારતક સુદ નોમના રોજ ગોધરા ખાતે મરાઠી દંપત્તિ વિઠ્ઠલપંત અને કાશીબેનને ત્યાં થયો હતો. તેઓ બાળપણથી જ ધાર્મિક વૃત્તિ ધરાવતા હતા. તેમણે મેટ્રિક પછી અસહકારની ચળવળમાં ભાગ લેવા માટે અભ્યાસ છોડી દીધો હતો. થોડો સમય તેમણે શિક્ષક તરીકે સેવા આપી અને તેઓ સામાજીક પ્રવૃત્તિઓમાં પણ સક્રિય હતા. ૧૯૨૩માં તેમણે નોકરી છોડી દીધી અને સંન્યાસી જીવન સ્વીકાર્યું. તેઓ નર્મદા નદીના કાંઠે નારેશ્વર ખાતે સ્થાયી થયા. વાસુદેવાનંદ સરસ્વતી તેમના આધ્યાત્મિક ગુરૂ હતા.
૧૯ નવેમ્બર ૧૯૬૮ (કારતક વદ અમાસ)ના રોજ હરદ્વારમાં ગંગા તટે તેમનું અવસાન થયું હતું. તેમનો મૃતદેહ નારેશ્વર લાવવામાં આવ્યો હતો અને બે દિવસ બાદ ૨૧ નવેમ્બરના રોજ તેમના અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવ્યા હતા.

તેમના અનુયાયીઓ તેમની પૂજા દત્તાત્રેયના અવતાર તરીકે કરે છે. ગુજરાતમાં દત્તાત્રેયના દત્ત પંથનો ફેલાવો કરવામાં તેમણે મહત્વનો ફાળો આપ્યો હતો. તેમનો આશ્રમ નારેશ્વર ખાતે આવેલો છે.

તહેવાર/ઉજવણી

વિશ્વ શૌચાલય દિવસ

વિશ્વ શૌચાલય દિવસ: જે દર વર્ષે ૧૯ નવેમ્બરે ઉજવવામાં આવે છે. યુનાઈટેડ નેશન્સ અનુસાર, વિશ્વના અંદાજિત અઢી અબજ લોકો પાસે પૂરતી સ્વચ્છતા નથી અને એક અબજ વૈશ્વિક વસ્તી ખુલ્લામાં શૌચ કરવા માટે વિનાશકારી છે. તેમાંથી અડધા ભારતમાં રહે છે પરિણામે રોગોની સાથે પર્યાવરણ પ્રદૂષિત થાય છે, તેથી સરકાર આ સમસ્યાને દૂર કરવા માટે સ્વચ્છ ભારત અભિયાન ચલાવી રહી છે, પરંતુ એક સર્વે મુજબ ખુલ્લામાં ફરવું એ એક પ્રકારનો ખુલાસો દર્શાવે છે. આ મુજબ, જે લોકો નિયમિતપણે જાહેર શૌચાલયમાં જાય છે લગભગ અડધા લોકો અને તેટલી જ સંખ્યામાં લોકો જેઓ ખુલ્લામાં શૌચ કરે છે તે કહે છે કે આ એક અનુકૂળ ઉપાય છે. આવી સ્થિતિમાં સ્વચ્છ ભારત માટે વિચારસરણીમાં પરિવર્તનની જરૂર જણાય છે.