શું છે 16 જુલાઇની HISTORY? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ

આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.

૬૨૨ – ઇસ્લામીક પંચાંગની શરૂઆત થઈ.
ઇસ્લામીક પંચાંગ કે મુસ્લિમ પંચાંગ કે હિજરી પંચાંગ એ ચંદ્ર આધારીત પંચાંગ છે,જેમાં વર્ષના ૧૨ ચંદ્રમાસ અને ૩૫૪ કે ૩૫૫ દિવસ હોય છે. આ પંચાંગ ઘણા મુસ્લિમ દેશોમાં રોજબરોજનાં ઉપયોગમાં વપરાય છે, તે ઉપરાંત વિશ્વનાં તમામ મુસ્લિમો આ પંચાંગનો ઉપયોગ ઇસ્લામીક પવિત્ર દિવસો અને તહેવારોની ઉજવણીઓનો સમય નક્કિ કરવામાં વાપરે છે. આ પંચાંગનો આરંભ 'હિજ્ર' થી થયેલો ગણાય છે, જ્યારે હજરત મહંમદ પયગંબરે (સ.અ.વ.) મક્કા થી મદીના દેશાંતર કરેલું. આ પંચાંગમાં વર્ષ 'હિજરી સંવત'માં નોંધાય છે, દરેક વર્ષની પાછળ 'હિજરી' લગાડી અને ઓળખવામાં આવે છે. અમુક વર્ષોને 'હિજરી પૂર્વ' લગાવવામાં આવે છે, જે 'હિજ્ર' પહેલાનો ઇસ્લામીક ઘટનાઓનો સમયગાળો દર્શાવે છે. જેમકે હજરત મહંમદ પયગંબરનો જન્મ ૫૩ હિ.પૂ. માં થયેલો. ઇસ્લામીક પંચાંગ મુજબ હાલનું ચાલુ વર્ષ ૧૪૩૦ હિજરી ગણાય છે, જે લગભગ ડિસેમ્બર ૨૮,૨૦૦૮ (સાંજ)થી ડિસેમ્બર ૧૭,૨૦૦૯ (સાંજ) સુધીનો સમયગાળો દર્શાવે છે.

૧૬૬૧ – યુરોપની પ્રથમ ચલણી નોટો સ્વીડિશ બેંક સ્ટોકહોમ્સ બેન્કો દ્વારા બહાર પાડવામાં આવી.
સેન્ટ્રલ બેંક દ્વારા બૅન્કનોટ જારી કરવાનો પ્રથમ અલ્પજીવી પ્રયાસ ૧૬૬૧ માં સ્વીડનની સેન્ટ્રલ બેંક Sveriges Riksbankના પુરોગામી સ્ટોકહોમ્સ બેંકો દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો. આના બદલે ચૂકવણીના સાધન તરીકે ઉપયોગમાં લેવાતી તાંબાની પ્લેટો બદલાઈ ગઈ. આ બૅન્કનોટનો મુદ્દો સ્વીડિશ સિક્કાના સપ્લાયના વિચિત્ર સંજોગો દ્વારા લાવવામાં આવ્યો હતો. તાંબાની સસ્તી વિદેશી આયાતને કારણે ક્રાઉનને ચાંદીની તુલનામાં તેનું મૂલ્ય જાળવવા માટે તાંબાના સિક્કાના કદમાં સતત વધારો કરવાની ફરજ પડી હતી. નવા સિક્કાના ભારે વજને વેપારીઓને રસીદના બદલામાં તેને જમા કરાવવા પ્રોત્સાહિત કર્યા. જ્યારે બેંકના મેનેજરે બેંકના ચલણ અનામતમાંથી નોટ ઈશ્યુના દરને ડીકપલ્સ કર્યા ત્યારે આ નોટો બની ગઈ. ત્રણ વર્ષ પછી, પેપર મનીના મોટા પાયે પ્રિન્ટીંગ દ્વારા કૃત્રિમ નાણાંના પુરવઠામાં ઝડપથી વધારો કર્યા પછી, બેંક નાદાર થઈ ગઈ. નવી બેંક, રિકસેન્સ સ્ટેન્ડર્સ બેંકની સ્થાપના ૧૬૬૮ માં કરવામાં આવી હતી, પરંતુ ૧૬મી સદી સુધી બેંકનોટ બહાર પાડી ન હતી.

૧૯૪૫ – મેનહટ્ટન પ્રોજેક્ટ: ન્યૂ મેક્સિકોના એલામોગોર્ડો નજીક યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સે પ્લુટોનિયમ આધારિત પરીક્ષણ પરમાણુ શસ્ત્રનો સફળતાપૂર્વક વિસ્ફોટ કરી પરમાણુ યુગની શરૂઆત કરી.
મેનહટન પ્રોજેક્ટ એ બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન એક સંશોધન અને વિકાસ ઉપક્રમ હતો જેણે પ્રથમ પરમાણુ શસ્ત્રોનું ઉત્પાદન કર્યું હતું. યુનાઇટેડ કિંગડમ અને કેનેડાના સમર્થન સાથે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ દ્વારા તેનું નેતૃત્વ કરવામાં આવ્યું હતું. ૧૯૪૨થી ૧૯૪૬ સુધી, આ પ્રોજેક્ટ યુએસ આર્મી કોર્પ્સ ઓફ એન્જિનિયર્સના મેજર જનરલ લેસ્લી ગ્રોવ્સના નિર્દેશન હેઠળ હતો. પરમાણુ ભૌતિકશાસ્ત્રી રોબર્ટ ઓપેનહેઇમર બોમ્બ ડિઝાઇન કરનાર લોસ એલામોસ લેબોરેટરીના ડિરેક્ટર હતા. આર્મી ઘટકને મેનહટન ડિસ્ટ્રિક્ટ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યું હતું, કારણ કે તેનું પ્રથમ મુખ્ય મથક મેનહટનમાં હતું; આ નામ ધીમે ધીમે સમગ્ર પ્રોજેક્ટ માટે અધિકૃત કોડનામ, ડેવલપમેન્ટ ઑફ સબસ્ટિટ્યુટ મટિરિયલ્સનું સ્થાન લેતું ગયું. આ પ્રોજેક્ટે તેના અગાઉના બ્રિટિશ સમકક્ષ, ટ્યુબ એલોયને શોષી લીધું હતું. મેનહટન પ્રોજેક્ટ ૧૯૩૯ માં સાધારણ રીતે શરૂ થયો હતો, પરંતુ તેની ટોચ પર લગભગ ૧૩૦,૦૦૦ લોકોને રોજગારી આપવામાં આવી હતી અને તેની કિંમત લગભગ US$2 બિલિયન હતી. ૯૦ ટકાથી વધુ ખર્ચ ફેક્ટરીઓના નિર્માણ માટે અને વિભાજન સામગ્રીના ઉત્પાદન માટે હતો, જેમાં ૧૦ ટકાથી ઓછા શસ્ત્રોના વિકાસ અને ઉત્પાદન માટે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ, યુનાઇટેડ કિંગડમ અને કેનેડામાં ૩૦ થી વધુ સાઇટ્સ પર સંશોધન અને ઉત્પાદન થયું.

૧૯૬૫ – ફ્રાન્સ અને ઇટાલી (Italy)ને જોડતી મૉ બ્લાં ટનલ (Mont Blanc Tunnel) ખુલ્લી મુકાઈ.
મોન્ટ બ્લેન્ક ટનલ એ આલ્પ્સમાં મોન્ટ બ્લેન્ક પર્વતની નીચે ફ્રાન્સ અને ઇટાલી વચ્ચેની હાઇવે ટનલ છે. તે Chamonix, Haute-Savoie, ફ્રાન્સને Courmayeur, Aosta Valley, Italy સાથે, ફ્રેંચ રૂટ Nationale 205 અને ઇટાલિયન Traforo T1 દ્વારા જોડે છે, ખાસ કરીને જિનીવા અને તુરીનને સેવા આપતા મોટરવે. પેસેજવે એ મુખ્ય ટ્રાન્સ-આલ્પાઇન પરિવહન માર્ગો પૈકીનો એક છે, ખાસ કરીને ઇટાલી માટે, જે તેના નૂરના એક તૃતીયાંશ જેટલા ઉત્તર યુરોપમાં પરિવહન માટે આ ટનલ પર આધાર રાખે છે. તે ફ્રાન્સથી તુરીન સુધીના રૂટમાં ૫૦ કિલોમીટર અને મિલાન સુધીના રૂટને ૧૦૦ કિમી ઘટાડે છે. મોન્ટ બ્લેન્કના સમિટની ઉત્તરપૂર્વમાં, ટનલ લગભગ ૧૫ કિમી. દક્ષિણ પશ્ચિમમાં સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ સાથે, મોન્ટ ડોલેંટ નજીક છે.

૧૯૦૮ માં, ફ્રેન્ચ એન્જિનિયર આર્નોલ્ડ મોનોડ દ્વારા પ્રથમ ડિઝાઇન રજૂ કરવામાં આવી હતી, જે ઇટાલિયન અને ફ્રેન્ચ રાજકારણીઓ દ્વારા ખૂબ જ રસ ધરાવેલ છે.
રાજકીય ઉથલપાથલ અને પ્રથમ અને બીજા વિશ્વયુદ્ધને કારણે, આ પ્રોજેક્ટ ૧૯૫૯ સુધી શરૂ થયો ન હતો, જ્યારે ટનલ પર ખોદકામ સત્તાવાર રીતે શરૂ થયું હતું. ફ્રાન્સ (૧૯૫૭) અને ઇટાલી (૧૯૫૪) ની સંસદો દ્વારા બહાલી આપવામાં આવી, ટનલ બાંધકામ માટેના રાષ્ટ્રીય ચાર્ટર પર હસ્તાક્ષર કર્યા પછી આ અગાઉ કરવામાં આવ્યું હતું. તે જ વર્ષે, STMB ની રચના કરવામાં આવી, જે ૧૯૯૬ માં ATMB (Autoroutes et Tunnel du Mont Blanc) બની.૧૯૬૨માં, ફ્રેન્ચ અને ઇટાલિયન ડ્રિલિંગ ટીમો 4 ઓગસ્ટના રોજ મળી. ૧૩ સેન્ટિમીટર (૫ ઇંચ) કરતાં ઓછી અક્ષની વિવિધતા સાથે, ઉદઘાટન સફળ રહ્યું.
ત્રણ વર્ષ પછી ૧૬ જુલાઇ ૧૯૬૫ના રોજ ફ્રેંચ પ્રમુખ ચાર્લ્સ ડી ગોલે અને ઇટાલિયન પ્રમુખ જ્યુસેપ સરગાટ દ્વારા ટનલનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. આ ટનલ ૧૯ જુલાઇના રોજ ટ્રાફિક માટે ખુલી હતી. ૧૯૭૮માં સર્વેલન્સ કેમેરા લગાવવામાં આવ્યા હતા.

૧૯૬૯ – એપોલો કાર્યક્રમ: એપોલો ૧૧ (Apollo 11), ચંદ્ર પર માનવ ઉતરાણ માટેની પ્રથમ અંતરિક્ષ યોજનાનું કેનેડી અવકાશ મથક,ફ્લોરિડાથી, પ્રક્ષેપણ કરાયું.
એપોલો પ્રોગ્રામ, જેને પ્રોજેક્ટ એપોલો તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે નેશનલ એરોનોટિક્સ એન્ડ સ્પેસ એડમિનિસ્ટ્રેશન (NASA) દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલો ત્રીજો યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ માનવ અવકાશ ઉડાન કાર્યક્રમ હતો, જે 1968 થી 1972 દરમિયાન ચંદ્ર પર પ્રથમ માનવોને તૈયાર કરવામાં અને ઉતરાણ કરવામાં સફળ રહ્યો હતો.
એપોલો 11 એ અમેરિકન સ્પેસફ્લાઇટ હતી જેણે સૌપ્રથમ મનુષ્યને ચંદ્ર પર ઉતાર્યો હતો. કમાન્ડર નીલ આર્મસ્ટ્રોંગ અને ચંદ્ર મોડ્યુલ પાયલોટ બઝ એલ્ડ્રિને 20 જુલાઈ, 1969ના રોજ 20:17 UTC વાગ્યે એપોલો લુનર મોડ્યુલ ઈગલને લેન્ડ કર્યું અને આર્મસ્ટ્રોંગ છ કલાક અને 39 મિનિટ પછી, 21 જુલાઈના રોજ ચંદ્રની સપાટી પર પગ મૂકનાર પ્રથમ વ્યક્તિ બન્યા. 02:56 UTC. 19 મિનિટ પછી એલ્ડ્રિન તેની સાથે જોડાયા, અને તેઓએ લેન્ડિંગ પર જે સ્થળનું નામ ટ્રાન્કવીલીટી બેઝ રાખ્યું હતું તેની શોધખોળ કરવામાં તેઓએ લગભગ બે અને ક્વાર્ટર કલાક વિતાવ્યા. આર્મસ્ટ્રોંગ અને એલ્ડ્રિને પૃથ્વી પર પાછા લાવવા માટે 47.5 પાઉન્ડ (21.5 કિલો) ચંદ્ર સામગ્રી એકત્રિત કરી કારણ કે પાયલોટ માઈકલ કોલિન્સે ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં કમાન્ડ મોડ્યુલ કોલંબિયાને ઉડાન ભરી હતી અને કોલંબિયામાં ફરી જોડાવા માટે ઉપાડ્યા પહેલા ૨૧ કલાક, ૩૬ મિનિટ સુધી ચંદ્રની સપાટી પર હતા.

૧૯૭૯ – ઇરાકી પ્રમુખ 'હસન અલ બક્ર'એ રાજીનામું આપ્યું, અને તેને સ્થાને સદ્દામ હુસૈન (Saddam Hussein) પ્રમુખ બન્યા.
અહેમદ હસન અલ-બકર ૧૭ જુલાઈ ૧૯૬૮ થી ૧૬ જુલાઈ ૧૯૭૯ સુધી ઈરાકના ચોથા પ્રમુખ હતા. તેઓ ક્રાંતિકારી આરબ સમાજવાદી બાથ પાર્ટી અને બાદમાં બગદાદ સ્થિત બાથ પાર્ટી અને તેની પ્રાદેશિક સંસ્થા બાના અગ્રણી સભ્ય હતા. 'એથ પાર્ટી - ઇરાક પ્રદેશ, જેણે બાથિઝમને સમર્થન આપ્યું હતું, જે આરબ રાષ્ટ્રવાદ અને આરબ સમાજવાદનું મિશ્રણ છે.
સદ્દામ હુસૈન, સદ્દામ તરીકે ઓળખાતા, એક ઇરાકી રાજકારણી અને ક્રાંતિકારી હતા, જેઓ 16 જુલાઇ 1979 થી 9 એપ્રિલ 2003 સુધી ઇરાકના પાંચમા પ્રમુખ હતા. તેમણે ઇરાકના વડા પ્રધાન તરીકે પણ સેવા આપી હતી, પ્રથમ ૧૬ જુલાઇ ૧૯૭૯ થી ૨૩ માર્ચ ૧૯૯૧ સુધી, અને પછીથી ૨૯ મે ૧૯૯૪ થી ૯ એપ્રિલ ૨૦૦૩ સુધી. તે ક્રાંતિકારી આરબ સમાજવાદી બાથ પાર્ટીના અગ્રણી સભ્ય હતા, અને બાદમાં, બગદાદ સ્થિત બાથ પાર્ટી અને તેની પ્રાદેશિક સંસ્થા, ઇરાકી બાથ પાર્ટી, જે આરબ રાષ્ટ્રવાદ અને આરબ સમાજવાદનું મિશ્રણ, બાથિઝમને સમર્થન આપ્યું.

૧૯૯૪ – ધૂમકેતુ શુમેકર-લેવિ ૯ (Comet Shoemaker-Levy 9), ગુરુ સાથે અથડાયો. જેનો પ્રભાવ જુલાઇ ૨૨ સુધી ચાલુ રહ્યો.
ધૂમકેતુ શૂમેકર-લેવી ૯ જુલાઈ ૧૯૯૨ માં તૂટી પડ્યો અને જુલાઈ ૧૯૯૪માં ગુરુ સાથે અથડાઈ, સૌરમંડળના પદાર્થોની બહારની દુનિયાના અથડામણનું પ્રથમ પ્રત્યક્ષ અવલોકન પૂરું પાડ્યું. આનાથી લોકપ્રિય મીડિયામાં મોટા પ્રમાણમાં કવરેજ થયું અને વિશ્વભરના ખગોળશાસ્ત્રીઓ દ્વારા ધૂમકેતુને નજીકથી જોવામાં આવ્યો. અથડામણએ ગુરુ વિશે નવી માહિતી પ્રદાન કરી અને આંતરિક સૂર્યમંડળમાં અવકાશના ભંગારને ઘટાડવામાં તેની સંભવિત ભૂમિકાને પ્રકાશિત કરી.

૧૯૯૯ - જ્હોન એફ કેનેડી જુનિયર, તેમનાં પત્ની કેરોલિન અને તેમની બહેન લોરેન બેસેટનું હવાઈ દુર્ઘટનામાં અવસાન થયું. દુર્ઘટનાગ્રસ્ત પાઇપર સારાટોગા પીએ-32આર વિમાનનું સંચાલન જ્હોન એફ કેનેડી જુનિયર કરી રહ્યા હતા, તે માર્થાના દ્રાક્ષના બગીચાના દરિયાકાંઠે એટલાન્ટિક મહાસાગરમાં તૂટી પડ્યું.
16 જુલાઈ, 1999ની સાંજે, જ્હોન એફ. કેનેડી જુનિયરે મેસેચ્યુસેટ્સના હાયનિસ પોર્ટમાં કેનેડી કમ્પાઉન્ડ ખાતે તેમના પિતરાઈ ભાઈ રોરી સાથે માર્ક બેઈલીના લગ્નમાં હાજરી આપવા માટે પાઈપર સારાટોગાને પાઈલટ કર્યું હતું. વિમાનમાં કેનેડીની પત્ની કેરોલીન બેસેટ અને ભાભી લોરેન બેસેટ પણ હતી. લોરેન બેસેટને માર્થાના વાઈનયાર્ડ એરપોર્ટ પર ઉતારવાની હતી, જ્યારે કેનેડી અને તેમની પત્ની બાર્નસ્ટેબલ મ્યુનિસિપલ એરપોર્ટ પર ચાલુ રહેશે. કેનેડીએ તેનું વિમાન દુર્ઘટનાના ત્રણ મહિના પહેલા ખરીદ્યું હતું. બેસેટ બહેનો સીટોની બીજી હરોળમાં બેઠેલી હતી, જે પ્લેનની પાછળની તરફ હતી અને પાઈલટની સીટ સાથે બેક ટુ બેક હતી.

ફ્લાઇટ કેનેડીએ તેમના પ્રસ્થાન પહેલાં માર્થાના વાઇનયાર્ડ એરપોર્ટ પર એર ટ્રાફિક કંટ્રોલ ટાવર સાથે ચેક ઇન કર્યું. રાત્રે 8:38 વાગ્યે શુક્રવાર, 16 જુલાઈ, 1999ના રોજ, કેનેડી મિડટાઉન મેનહટનની પશ્ચિમે 21 માઈલ (34 કિમી) દૂર ન્યુ જર્સીના એસેક્સ કાઉન્ટી એરપોર્ટથી રવાના થયા. લગભગ રાત્રે 9:41 વાગ્યે, અનુગામી સત્તાવાર તપાસ સુધી અજ્ઞાત, કેનેડીનું પ્લેન લગભગ નાકમાં પહેલા એટલાન્ટિક મહાસાગરમાં ક્રેશ થયું. રાત્રે 10:05 વાગ્યે, ક્લેરિકલ-ડ્યુટી સમર ઇન્ટર્નએ બ્રિજપોર્ટ, કનેક્ટિકટમાં ફેડરલ એવિએશન એડમિનિસ્ટ્રેશન (FAA) ઑફિસનો સંપર્ક કર્યો, કેનેડીના આવવામાં નિષ્ફળતા વિશે, પરંતુ ઇન્ટર્નને કહેવામાં આવ્યું કે તેમને ફોન પર કોઈ માહિતી જાહેર કરી શકાય નહીં.

અવતરણ:-

૧૯૦૯ – અરુણા આસફ અલી, ભારતીય સ્વાતંત્ર્યસેનાની, રાજકીય કાર્યકર્તા, શિક્ષણશાસ્ત્રી અને પ્રકાશક
તેઓ ૧૯૪૨ના ભારત છોડો આંદોલન દરમિયાન મુંબઈના ગોવાલિયા મેદાનમાં ભારતનો રાષ્ટ્રીય ધ્વજ ફરકાવવા બદલ તેમને યાદ કરવામાં આવે છે. આઝાદી બાદ પણ તેઓ રાજનીતિમાં સક્રિય રહ્યા અને દિલ્હીના પ્રથમ મેયર બન્યા.
તેમનો જન્મ ૧૬ જુલાઇ ૧૯૦૯ના રોજ હરિયાણા (તત્કાલીન પંજાબ)ના કાલકા નામના સ્થળે એક બંગાળી બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતા ઉપેન્દ્રનાથ ગાંગુલી પૂર્વ બંગાળ (હાલ બાંગ્લાદેશ)ના વતની હતા પરંતુ તેઓ સંયુક્ત પ્રાંતમાં આવીને વસ્યા હતા. તેઓ એક રેસ્ટોરન્ટના માલિક હતા. તેમની માતા અંબાલિકા દેવી બ્રહ્મોસમાજના પ્રસિદ્ધ નેતા ત્રિલોકનાથ સાન્યાલના પુત્રી હતા. અરુણાના બહેન પૂર્ણિમા બેનરજી બંધારણ સભાના સભ્ય હતા.
તેઓ આસફ અલી સાથેના લગ્ન બાદ ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના સભ્ય બન્યા તથા દાંડી સત્યાગ્રહ દરમિયાન જાહેર સભાઓમાં ભાગ લીધો. ૧૯૩૨માં તેમની ધરપકડ બાદ તિહાડ જેલમાં મોકલી દેવામાં આવ્યા. અહીં તેમએ રાજનૈતિક કેદીઓ પ્રત્યેના ઉદાસીન વ્યવહાર બદલ ભૂખ હડતાળ શરૂ કરી. તેમના પ્રયાસોથી તિહાડ જેલની સ્થિતિમાં બદલાવ આવ્યો.
૮ ઓગસ્ટ ૧૯૪૨ના રોજ અખિલ ભારતીય કોંગ્રેસ સમિતિ દ્વારા મુંબઈ અધિવેશનમાં ભારત છોડો પ્રસ્તાવ પસાર કરવામાં આવ્યો. બ્રિટીશ સરકારે કોંગ્રેસ કાર્યકારી સમિતિના નેતાઓ સહિત તમામ મોટા નેતાઓની ધરપકડ કરી આંદોલનને કચડી નાખવાનો પ્રયાસ કર્યો. મોટા નેતાઓની ગેરહાજરીમાં ૯ ઓગસ્ટના રોજ અધિવેશનની અધ્યક્ષતા સંભાળતા અરુણા આસફ અલીએ ગોવાલિયા ટેંક મેદાનમાં કોંગ્રેસ પક્ષનો ઝંડો લહેરાવ્યો અને આંદોલનની વિધિવત શરૂઆત કરી.
ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ પક્ષના સમાજવાદ તરફ ઝુકાવ ધરવતા કાર્યકર્તા તરીકે તેઓ કોંગ્રેસ સોશ્યાલિસ્ટ પાર્ટીના સભ્ય હતા. સમાજવાદ પરત્ત્વે કોંગ્રેસ પક્ષની પ્રગતિથી મોહભંગ પામીને તેઓ ૧૯૪૮માં સમાજવાદી પક્ષ સાથે જોડાયા. બાદમાં ૧૯૫૦માં તેઓ ભારતીય કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી (સીપીઆઇ)ના સભ્ય બન્યા. ૧૯૫૪માં તેમણે સીપીઆઇની મહિલા પાંખના નેશનલ ફેડરેશન ઓફ ઇન્ડિયન વુમન બનાવવામાં મદદ કરી પરંતુ ૧૯૫૬માં નિકિતા કુશ્ચેવ સ્ટાલીનથી વિમુખ થતાં તેમણે પણ આ પક્ષ છોડી દીધો. ૧૯૫૮માં તેઓ દિલ્હીના મેયર બન્યા. તેઓ દિલ્હીમાં સમાજ કલ્યાણ અને વિકાસ માટે કૃષ્ણ મેનન, વિમલા કપૂર, ગુરુ રાધા કિશન, પ્રેમસાગર ગુપ્તા, સરલા શર્મા, સુભદ્રા જોશી જેવા સમકાલીન સામાજીક અને ધર્મનિરપેક્ષ કાર્યકર્તાઓ સાથે નિકટતાથી જોડાયેલાં રહ્યાં.
૨૯ જુલાઇ ૧૯૯૬ના રોજ ૮૭ વર્ષની ઉંમરે દિલ્હી ખાતે તેમનું અવસાન થયું.

પૂણ્યતિથિ:-

૧૯૧૯ – ભાવસિંહજી દ્વિતીય, ભાવનગરના ગોહિલ વંશના મહારાજા..
કર્નલ મહારાજા રાવ સર શ્રી ભાવસિંહજી દ્વિતીય તખ્તસિંહજી, KCSI ગોહિલ વંશના મહારાજા હતા જેમણે ભાવનગર પર ૧૮૯૬ થી ૧૯૧૯ સુધી શાસન કર્યું હતું.
તખ્તસિંહજી દ્વારા શરૂ કરેલા આધુનિકીકરણ અને વિકાસના કાર્યક્રમો ચાલુ રાખ્યા. તેમના શાસન દરમિયાન ૧૯૦૦માં રાજ્યે ભયંકર દુષ્કાળનો સામનો કર્યો અને તેમણે આ દરમિયાન રાજ્યના અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોના જાતે મુલાકાત લીધી. દુષ્કાળમાં રાહત માટે તેમણે બધી ન એકઠી કરેલ આવકને મફત ભેટો તરીકે વહેંચી. ભવિષ્ય માટે તેમણે મોટા તળાવનું બાંધકામ આ સમય દરમિયાન કરાવ્યું.
તેઓ તખ્તસિંહજીના સૌથી મોટા પુત્ર હતા અને તેમનો જન્મ ૨૬ એપ્રિલ, ૧૮૭૬ના રોજ થયો હતો. તેમનું શિક્ષણ રાજકુમાર કોલેજ, રાજકોટ ખાતે થયું હતું.

તેઓ રજી બોમ્બે લાન્સર્સ સાથે જોડાયેલા હતા અને ભાવનગર સ્ટેટ ફોર્સિસમાં ૧૮૯૪-૧૮૯૬ દરમિયાન કર્નલનો હોદ્દો ધરાવતા હતા. તેમને ૧૯૧૮માં લેફ્ટનન્ટ કર્નલનો હોદ્દો મળ્યો હતો.
ભાવસિંહજીના પ્રથમ લગ્ન દેવગઢબારિયાના દેવકુંવરબા સાથે થયા હતા અને આ લગ્નથી તેમને પુત્રી હતી. દેવકુંવરબાના મૃત્યુ પછી તેઓ ખીરસરાના નંદકુંવરબા સાથે લગ્ન કર્યા હતા. બીજા લગ્નથી તેમને કૃષ્ણ કુમારસિંહ ૧૯૧૨માં થયા હતા. જેમણે ભાવસિંહજી પછી ગાદી સંભાળી હતી.
તેમણે દેવરગઢ પેલેજ, ભાવનગર ખાતે ૧૦ ફેબ્રુઆરી ૧૮૯૬ના રોજ ગાદી (તાજ) સંભાળી હતી.
તેમણે સુધારાવાદી શાસક તરીકે નામ મેળવ્યું અને તેમના પિતા તખ્તસિંહજી દ્વારા શરૂ કરેલા આધુનિકીકરણ અને વિકાસના કાર્યક્રમો ચાલુ રાખ્યા. તેમના શાસન દરમિયાન ૧૯૦૦માં રાજ્યે ભયંકર દુષ્કાળનો સામનો કર્યો અને તેમણે આ દરમિયાન રાજ્યના અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોના જાતે મુલાકાત લીધી. દુષ્કાળમાં રાહત માટે તેમણે બધી ન એકઠી કરેલ આવકને મફત ભેટો તરીકે વહેંચી. ભવિષ્ય માટે તેમણે મોટા તળાવનું બાંધકામ આ સમય દરમિયાન કરાવ્યું.
ભાવનગર સ્વ-રાજ્યનું બંધારણ ધરાવતું પ્રથમ રાજ્ય હતું જેમાં લોકોનું પ્રતિનિધિત્વ થતું હતું. તેમાં ખેડૂતો, વેપારીઓ, ચૂંટાયેલ નગરસમિતિના સભ્યો અને જાગીરદારોનો સમાવેશ થતો હતો.
તેમને નાઇટ કમાન્ડર ઓફ ધ ઓર્ડર ઓફ ધ સ્ટેટ ઓફ ઇંડિયાનો ખિતાબ ૧૯૦૪માં મળ્યો હતો.

પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધમાં બ્રિટિશ લશ્કરને મદદ કરવા માટે ભાવનગરનું લશ્કર મોકલવામાં આવ્યું હતું. ભાવસિંહજી અને તેમની પત્નિએ ૧૯૧૬માં પોતાના અંગત ફાળાથી યુદ્ધમાં ઘાયલ થયેલા સૈનિકોની સારવાર માટે ભાવનગર વોર હોસ્પિટલ બનાવી હતી અને સૈનિકોને સ્ટેટ વોર મેડલ એનાયત કર્યા હતા.
તેઓ રાજકોટની રાજકુમાર કોલેજની સંચાલન સમિતિમાં હતા અને રાજકુમાર કોલેજના ચાલીસ વર્ષો (૧૯૧૧)નું સાત ભાગમાં પ્રકાશન કર્યું હતું.તેઓ ૧૬ જુલાઇ ૧૯૧૯ના રોજ મૃત્યુ પામ્યા અને તેમના પછી તેમના પુત્ર કૃષ્ણ કુમારસિંહ ભાવસિંહે ભાવનગર સ્ટેટની ગાદી સંભાળી હતી.