શું છે 15 જુલાઇની HISTORY? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ

આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.

૧૯૧૬- - બોઇંગ કંપનીની સ્થાપના થઈ
✓બોઇંગ કંપની એ અમેરિકન બહુરાષ્ટ્રીય કોર્પોરેશન છે જે વિશ્વભરમાં વિમાનો, રોટરક્રાફ્ટ, રોકેટ, ઉપગ્રહો, દૂરસંચાર સાધનો અને મિસાઇલો ડિઝાઇન કરે છે, બનાવે છે અને વેચે છે. કંપની લીઝિંગ અને પ્રોડક્ટ સપોર્ટ સેવાઓ પણ પૂરી પાડે છે. બોઇંગ એ સૌથી મોટા વૈશ્વિક એરોસ્પેસ ઉત્પાદકોમાંનું એક છે; તે ૨૦૨૦ ની આવકના આધારે વિશ્વમાં ત્રીજું સૌથી મોટું સંરક્ષણ ઠેકેદાર છે અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં ડોલરના મૂલ્ય દ્વારા સૌથી મોટું નિકાસકાર છે. બોઇંગનો સ્ટોક ડાઉ જોન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીયલ એવરેજનો એક ઘટક છે.
બોઇંગની સ્થાપના વિલિયમ બોઇંગ દ્વારા સિએટલ, વોશિંગ્ટનમાં ૧૫ જુલાઇ,૧૯૧૬ ના રોજ કરવામાં આવી હતી. વર્તમાન કોર્પોરેશન એ ૧ ઓગસ્ટ, ૧૯૯૭ ના રોજ મેકડોનલ ડગ્લાસ સાથે બોઇંગના વિલીનીકરણનું પરિણામ છે. તે પછી-બોઇંગના ચેરમેન અને સીઇઓ, કોનડિટ એમ. ફિલિપ એમ. સંયુક્ત કંપનીમાં તે ભૂમિકાઓ સંભાળી, જ્યારે મેકડોનેલ ડગ્લાસના ભૂતપૂર્વ CEO, હેરી સ્ટોનસિફર પ્રમુખ અને COO બન્યા.

૧૯૫૫ – અઢાર નોબેલ પારિતોષિક વિજેતાઓએ પરમાણુ શસ્ત્રો વિરુદ્ધ મૈનાઉ ઘોષણાપત્ર પર હસ્તાક્ષર કર્યા, બાદમાં અન્ય ૩૪ લોકોએ સહ-હસ્તાક્ષર કર્યા.
✓મૈનાઉ ઘોષણા એ નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતાઓની બે સામાજિક-રાજકીય અપીલોમાંથી એક છે જેમણે લિન્ડાઉ નોબેલ વિજેતા મીટિંગમાં ભાગ લીધો હતો, જે જર્મન નગર લિન્ડાઉ ખાતે યુવા વૈજ્ઞાનિકો સાથે વાર્ષિક મેળાવડો હતો. નામ સૂચવે છે કે આ ઘોષણાઓ લેક કોન્સ્ટન્સના મૈનાઉ ટાપુ પર રજૂ કરવામાં આવી હતી, જે એક સપ્તાહની મીટિંગના છેલ્લા દિવસે પરંપરાગત સ્થળ છે.
પ્રથમ મૈનાઉ ઘોષણા પરમાણુ શસ્ત્રોના ઉપયોગ સામેની અપીલ હતી. જર્મન પરમાણુ વૈજ્ઞાનિકો ઓટ્ટો હેન અને મેક્સ બોર્ન દ્વારા શરૂ અને મુસદ્દો તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો, તે ૫ મી લિન્ડાઉ નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા સભા (૧૧-૧૫ જુલાઈ ૧૯૫૫)માં પ્રસારિત કરવામાં આવ્યો હતો અને ૧૫ જુલાઈ ૧૯૫૫ના રોજ મૈનાઉ ટાપુ પર રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આ ઘોષણા પર શરૂઆતમાં ૧૮ નોબેલ લેરેટ્સ દ્વારા હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. એક વર્ષમાં, સમર્થકોની સંખ્યા વધીને ૫૨ નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા થઈ.
પ્રારંભિક ૧૮ હસ્તાક્ષરો હતા:
કર્ટ એલ્ડર,મેક્સ બોર્ન,એડોલ્ફ બ્યુટેનાન્ડ,આર્થર એચ. કોમ્પટન,
ગેરહાર્ડ ડોમેગ્ક,હેન્સ વોન યુલર-ચેલ્પિન,ઓટ્ટો હેન,વર્નર હેઈઝનબર્ગ,જ્યોર્જ હેવેસી,રિચાર્ડ કુહન,ફ્રિટ્ઝ લિપમેન,હર્મન જોસેફ મુલર,પોલ હર્મન મુલર,લિયોપોલ્ડ રુઝિકા,ફ્રેડરિક સોડી,વેન્ડેલ એમ. સ્ટેન્લી,હર્મન સ્ટેડિંગર,હિડેકી યુકાવા,

૧૯૭૯ – વડાપ્રધાન મોરારજી દેસાઈએ રાજીનામું આપ્યું.
મોરારજી દેસાઈ ભારત દેશના સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને ચોથા વડાપ્રધાન હતા. તેઓ એવા પ્રથમ વડાપ્રધાન હતા કે જેઓ ભારતીય રાષ્ટ્રીય કાંગ્રેસના બદલે અન્ય કોઇ રાજકીય પક્ષમાંથી ચુંટાયા હતા. તેમણે સરકારમાં કેટલાય મહત્વના હોદ્દાઓ સંભાળ્યા હતા, જેવાંકે, મુંબઇ રાજ્યનાં મુખ્યમંત્રી, ગૃહ પ્રધાન, નાણા પ્રધાન અને ભારતના નાયબ વડાપ્રધાન. આંતરરાષ્ટ્રીય ક્ષેત્રે, મોરારજી દેસાઇ તેમના શાંતિ માટેનાં પ્રયત્નો અને દક્ષિણ એશિયાના બે દુશ્મન દેશો ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે શાંતિ માટેના પ્રયત્નો માટે જાણીતા છે. ૧૯૭૪માં ભારતના પ્રથમ અણુધડાકા પછી, મોરારજીભાઈએ ચીન અને પાકિસ્તાન સાથે મૈત્રીભર્યા સંબંધો સ્થાપિત કરવામાં ભાગ ભજવ્યો હતો અને ભારત-પાકિસ્તાનનાં ૧૯૭૧ યુધ્ધ જેવી પરિસ્થિતી નીવારી હતી. ઘર આંગણે, તેમણે ૧૯૭૪ના અણુધડાકા પછી ભારતના અણુ કાર્યક્રમમાં મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો હતો. પાછળથી તેમની નીતિઓએ મુખ્યત્વે સામાજિક, આરોગ્ય સંબંધિત અને સંચાલન ક્ષેત્રના સુધારાઓને ઉત્તેજન આપ્યું. તેઓ એકમાત્ર એવા વ્યક્તિ છે જેઓને ભારત દેશના સર્વોચ્ચ સમ્માન ભારત રત્ન (૧૯૯૧) તેમ જ પાકિસ્તાન દેશના સર્વોચ્ચ સમ્માન નિશાન-એ-પાકિસ્તાન (૧૯૯૦)થી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હોય. આજે પણ માત્ર બે રૂપિયા અને ૨૦ પૈસામાં ખાંડ આપનાર વડાપ્રધાન તરીકે લોકો મોરારજી દેસાઈ ને યાદ કરે છે. આ ઉપરાંત ચુસ્ત સિદ્ધાંતવાદી, નિયમિતપણે સ્વમૂત્ર તેમજ ફળાહાર જેવા કુદરતી ઉપચાર વડે તંદુરસ્ત શરીર જાળવનાર તરીકે પણ લોકો એમને યાદ કરે છે.

ઈન્દિરા ગાંધીએ કટોકટી ઉઠાવી લેવાનો નિર્ણય કર્યા બાદ ૧૯૭૭ની સામાન્ય ચૂંટણીઓ યોજાઇ હતી. આ ચૂંટણીમાં જનતા પાર્ટીએ ભારે બહુમત મેળવ્યો અને મોરારજી દેસાઈ વડાપ્રધાન બન્યા. ૨૪મી માર્ચે દેસાઈના નેતૃત્વ હેઠળ પ્રધાનમંડળ અસ્તિત્વમાં આવ્યું. દેસાઈની સરકારે દક્ષિણ એશિયાઈ પડોશી દેશો સાથેના સંબંધોને અગ્રતા આપી અને કટ્ટર હરીફ એવાં દેશ પાકિસ્તાન સાથે સંબંધો સુધારવાની શરુઆત કરી તેમજ ૧૯૬૨નાં યુધ્ધ પછી પહેલી વાર ચીન સાથેનાં સંબંધો સામાન્ય બનાવ્યા. તેઓએ ઝીઆ-ઉલ-હક સાથે સંવાદો કર્યા અને મૈત્રીભર્યા સંબંધો સ્થાપ્યા. ચીન સાથે રાજદ્વારી સંબંધો પણ સ્થાપવામાં આવ્યા. સરકારે રાષ્ટ્રીય કટોકટી લાગુ પાડવા અંગે બંધારણમાં ઘણાં ફેરફારો કર્યા અને તેને પછીની સરકારો માટે મુશ્કેલ બનાવી. ચુંવાળીસમાં બંધરણીય સુધારા દ્વારા મિલકતના અધિકારને ન્યાયિક કરવામાં આવ્યો. તેમ છતાં, જનતા પાર્ટીનો મોરચો, અંગત અને નિતી અંગેના ભેદભાવોથી ભરેલો હતો, એટલે વિવાદો વગર વધુ કંઇ પ્રાપ્ત કરી શક્યો નહી. ચરણસિંહ પ્રકરણ અને અન્ય કટોકટીના કારણોસર ૧૫ જુલાઈ ૧૯૭૯ ના રોજ તેમણે વડાપ્રધાન તરીકે રાજીનામું આપી દીધું.

૨૦૦૨ – પાકિસ્તાનની આતંકવાદ વિરોધી અદાલતે વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલના રિપોર્ટર ડેનિયલ પર્લની હત્યાની શંકામાં બ્રિટિશ મૂળના અહમદ ઓમર સઈદ શેખને ફાંસીની સજા અને અન્ય ત્રણને આજીવન કેદની સજા ફટકારી.
✓અહેમદ ઉમર સઈદ શેખ બ્રિટિશ પાકિસ્તાની આતંકવાદી છે. તે ૧૯૯૦ ના દાયકામાં ઇસ્લામિક જેહાદી જૂથ હરકત-ઉલ-અંસાર અથવા હરકત-ઉલ-મુજાહિદ્દીનનો સભ્ય બન્યો અને પછીથી જૈશ-એ-મોહમ્મદનો સભ્ય બન્યો અને અલ-કાયદા સાથે નજીકથી સંકળાયેલો હતો.
ભારતમાં પશ્ચિમી પ્રવાસીઓના ૧૯૯૪ના અપહરણ દરમિયાન તેની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને તેણે ભારતીય જેલમાં સમય પસાર કર્યો હતો. તેને ૧૯૯૯ માં મુક્ત કરવામાં આવ્યો હતો અને અપહરણ કરાયેલી ઈન્ડિયન એરલાઈન્સ ફ્લાઇટ ૮૧૪ પર સવાર મુસાફરોના બદલામાં તાલિબાનના સમર્થનથી તેને અફઘાનિસ્તાનમાં સલામત માર્ગ પૂરો પાડવામાં આવ્યો હતો. તે વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલના રિપોર્ટર ડેનિયલના અપહરણ અને ત્યારપછીની હત્યામાં તેની ભૂમિકા માટે જાણીતો છે.

પર્લના અપહરણના સંબંધમાં ૧૨ ફેબ્રુઆરી ૨૦૦૨ના રોજ પાકિસ્તાની પોલીસ દ્વારા શેખની લાહોરમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને પર્લની હત્યા કરવા બદલ આતંકવાદ વિરોધી અદાલતના વિશેષ ન્યાયાધીશ દ્વારા ૧૫ જુલાઈ ૨૦૦૨ના રોજ તેને મૃત્યુદંડની સજા ફટકારવામાં આવી હતી.
હત્યામાં તેની સંડોવણી અને તેની પાછળના કારણો વિવાદમાં છે. તેમની પ્રારંભિક કોર્ટમાં હાજરી વખતે, તેમણે જણાવ્યું હતું કે, "હું આ કેસનો બચાવ કરવા માંગતો નથી. મેં આ કર્યું ... સાચું કે ખોટું, મારી પાસે મારા કારણો હતા. મને લાગે છે કે આપણો દેશ અમેરિકાની જરૂરિયાતો પૂરી કરતો ન હોવો જોઈએ",

૨૦૦૬ – સોશિયલ મિડિયા પ્લેટફોર્મ ટ્વિટર શરૂ કરવામાં આવ્યું.
Twitter એક ઑનલાઇન સોશિયલ મીડિયા અને સોશિયલ નેટવર્કિંગ સેવા છે જેની માલિકી અને સંચાલન અમેરિકન કંપની X Corp. દ્વારા કરવામાં આવે છે, જે Twitter, Inc.ની અનુગામી છે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સની બહાર ટ્વિટર વપરાશકર્તાઓને કાયદેસર રીતે આયર્લેન્ડ સ્થિત Twitter ઇન્ટરનેશનલ અનલિમિટેડ કંપની દ્વારા સેવા આપવામાં આવે છે, જેઆઇરિશ અને યુરોપિયન યુનિયન ડેટા સંરક્ષણ કાયદાને આધીન આ વપરાશકર્તાઓ બનાવે છે.

Twitter ની ઉત્પત્તિ પોડકાસ્ટિંગ કંપની Odeo ના બોર્ડ સભ્યો દ્વારા આયોજિત "દિવસભરના વિચાર-મંથન સત્ર" માં રહેલી છે. જેક ડોર્સીએ, ન્યુ યોર્ક યુનિવર્સિટીના અંડરગ્રેજ્યુએટ વિદ્યાર્થી, નાના જૂથ સાથે વાતચીત કરવા માટે SMS સેવાનો ઉપયોગ કરીને વ્યક્તિનો વિચાર રજૂ કર્યો. સેવા માટેનું મૂળ પ્રોજેક્ટ કોડ નામ twttr હતું, જે એક વિચાર વિલિયમ્સે પાછળથી નોહ ગ્લાસને ગણાવ્યો હતો, જે ફ્લિકર દ્વારા પ્રેરિત હતો અને અમેરિકન SMS શોર્ટ કોડની પાંચ-અક્ષર લંબાઈ હતી. આ નિર્ણય આંશિક રીતે એ હકીકતને કારણે પણ હતો કે twitter.com ડોમેન પહેલેથી ઉપયોગમાં હતું, અને twttr લોન્ચ થયાના છ મહિના પછી ક્રૂએ ડોમેન ખરીદ્યું અને સેવાનું નામ બદલીને ટ્વિટર કર્યું. વિકાસકર્તાઓએ શરૂઆતમાં "10958" ને એસએમએસ ટેક્સ્ટ મેસેજિંગ માટે સેવાના શોર્ટ કોડ તરીકે માન્યું, પરંતુ પછીથી "ઉપયોગમાં સરળતા અને યાદ રાખવાની ક્ષમતા" માટે તેને "40404" માં બદલી. પ્રોજેક્ટ પર કામ 21 માર્ચ, 2006 ના રોજ શરૂ થયું, જ્યારે ડોર્સીએ 12:50 p.m. પર પહેલો ટ્વિટર સંદેશ પ્રકાશિત કર્યો. PST (UTC−08:00): "મારું twttr સેટ કરો". ડોર્સીએ "Twitter" શીર્ષકનું મૂળ સમજાવ્યું છે: અમને "twitter" શબ્દ મળ્યો અને તે એકદમ પરફેક્ટ હતો. વ્યાખ્યા "અસંગત માહિતીનો ટૂંકો વિસ્ફોટ", અને "પક્ષીઓના કલરવ" હતી. અને તે ઉત્પાદન બરાબર શું હતું.

ડોર્સી અને કોન્ટ્રાક્ટર ફ્લોરિયન વેબર દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલ પ્રથમ ટ્વિટર પ્રોટોટાઇપનો ઉપયોગ ઓડિયો કર્મચારીઓ માટે આંતરિક સેવા તરીકે કરવામાં આવ્યો હતો. સંપૂર્ણ સંસ્કરણ ૧૫ જુલાઈ, ૨૦૦૬ ના રોજ જાહેરમાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું.

અવતરણ:-

૧૯૧૨-બ્રિગેડિયર મોહમ્મદ ઉસ્માન MVC (જન્મ તા.૧૫ જુલાઈ ૧૯૧૨ના રોજ થયો હતો.  ૧૯૪૭ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ દરમિયાન એક્શનમાં માર્યા ગયેલા ભારતીય સેનાના સર્વોચ્ચ રેન્કિંગ અધિકારી હતા. એક મુસ્લિમ તરીકે, ઉસ્માન ભારતના સમાવેશી ધર્મનિરપેક્ષતાના પ્રતીક બન્યા હતા. ભારતના વિભાજન સમયે તેમણે અન્ય ઘણા મુસ્લિમ અધિકારીઓ સાથે પાકિસ્તાન આર્મીમાં જવાનો ઇનકાર કર્યો હતો અને ભારતીય સેનામાં સેવા આપવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું. જુલાઇ ૧૯૪૮માં જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં પાકિસ્તાની સૈનિકો અને મિલિશિયા સામે લડતી વખતે તે માર્યો ગયો હતો. બાદમાં તેમને દુશ્મનનો સામનો કરવા માટે શૌર્ય માટે બીજા સર્વોચ્ચ ભારતીય લશ્કરી પુરસ્કાર, મહાવીર ચક્રથી નવાજવામાં આવ્યા હતા.

મોહમ્મદ ઉસ્માનનો જન્મ ૧૫ જુલાઈ ૧૯૧૨ના રોજ જમીલુન બીબી અને મોહમ્મદ ફારૂક ખુનામબીરને ત્યાં બીબીપુર, હવે મૌ, ઉત્તર પ્રદેશ, આઝમગઢ જિલ્લામાં, યુનાઈટેડ પ્રોવિન્સ, બ્રિટિશ ઈન્ડિયામાં થયો હતો. ઉસ્માન અને તેના નાના ભાઈઓ, સુભાન અને ગુફરાન, હરીશ ચંદ્રભાઈ શાળા, વારાણસીમાં ભણ્યા હતા.૧૨ વર્ષની ઉંમરે, તેમણે ડૂબતા બાળકને બચાવવા માટે કૂવામાં કૂદી પડ્યું હતું.

ઉસ્માને પાછળથી આર્મીમાં જોડાવાનું મન બનાવ્યું અને ભારતીયો માટે કમિશન્ડ રેન્ક મેળવવાની મર્યાદિત તકો હોવા છતાં અને તીવ્ર સ્પર્ધા હોવા છતાં, તે પ્રતિષ્ઠિત રોયલ મિલિટરી એકેડમી સેન્ડહર્સ્ટ (RMAS)માં પ્રવેશ મેળવવામાં સફળ થયો. તેમણે ૧૯૩૩ માં RMAS માં પ્રવેશ કર્યો, સેકન્ડ લેફ્ટનન્ટ તરીકે કમિશન કરવામાં આવ્યો અને ૧ ફેબ્રુઆરી ૧૯૩૪ ના રોજ ભારતીય સેના માટે અનટેચ્ડ લિસ્ટમાં નિમણૂક કરવામાં આવી. તે ૧૨ માર્ચ ૧૯૩૪ના રોજ કેમેરોનિયનોની ૧લી બટાલિયનમાં એક વર્ષ માટે ભારતમાં જોડાયેલા હતા.

કેમેરોનિયનો સાથેના તેમના વર્ષના અંતે,૧૯ માર્ચ ૧૯૩૫ના રોજ, તેમની ભારતીય સેનામાં નિમણૂક કરવામાં આવી હતી અને ૧૦ મી બલુચ રેજિમેન્ટ (૫/૧૦ બલુચ)ની 5મી બટાલિયનમાં પોસ્ટ કરવામાં આવી હતી. વર્ષ પછી તેમણે ૧૯૩૫ના મોહમંદ ઝુંબેશ દરમિયાન ભારતના ઉત્તર-પશ્ચિમ સરહદ પર સક્રિય સેવા જોઈ. તેમણે નવેમ્બર ૧૯૩૫માં ઉર્દૂમાં પ્રથમ વર્ગના દુભાષિયા તરીકે લાયકાત મેળવી.

ઉસ્માનને ૩૦ એપ્રિલ ૧૯૩૬ના રોજ લેફ્ટનન્ટ અને ૩૧ ઓગસ્ટ ૧૯૪૧ના રોજ કેપ્ટન તરીકે બઢતી આપવામાં આવી હતી. ફેબ્રુઆરીથી જુલાઈ ૧૯૪૨ સુધી, તેમણે ક્વેટા ખાતે ભારતીય આર્મી સ્ટાફ કોલેજમાં હાજરી આપી હતી. એપ્રિલ ૧૯૪૪ સુધીમાં, તેઓ કામચલાઉ મેજર હતા. તેમણે બર્મામાં સેવા આપી હતી અને ૨૫ સપ્ટેમ્બર ૧૯૪૫ના રોજ લંડન ગેઝેટમાં કામચલાઉ મેજર તરીકે રવાનગીમાં તેમનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો. તેમણે એપ્રિલ ૧૯૪૫-૪૬ થી એપ્રિલ સુધી ૧૦મી બલુચ રેજિમેન્ટ (૧૪/૧૦ બલુચ)ની ૧૪ મી બટાલિયનની કમાન્ડ કરી હતી.

૧૯૪૭માં પાકિસ્તાને તેને કબજે કરવા અને તેને પાકિસ્તાનમાં સામેલ કરવાના પ્રયાસમાં જમ્મુ અને કાશ્મીરના રજવાડામાં આદિવાસી અનિયમિતોને મોકલ્યા. ઉસ્માન, ત્યારપછી ૭૭મી પેરાશૂટ બ્રિગેડનું કમાન્ડ કરી રહ્યા હતા, તેને ૫૦મી પેરાશૂટ બ્રિગેડના કમાન્ડ માટે મોકલવામાં આવ્યો હતો, જે ડિસેમ્બર ૧૯૪૭માં ઝાંગાર ખાતે તૈનાત કરવામાં આવી હતી. ૨૫ ડિસેમ્બર ૧૯૪૭ના રોજ, બ્રિગેડ સામે ભારે અવરોધો સાથે, પાકિસ્તાની દળોએ ઝાંગર પર કબજો કર્યો. મીરપુર અને કોટલી તરફથી આવતા રસ્તાઓના જંક્શન પર આવેલું, ઝાંગર વ્યૂહાત્મક મહત્વ ધરાવતું હતું. તે દિવસે ઉસ્માને ઝાંગરને ફરીથી કબજે કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી - એક પરાક્રમ તેણે ત્રણ મહિના પછી સિદ્ધ કર્યું, પરંતુ તેના પોતાના જીવનની કિંમતે.

ઝાંગરના આ બચાવ દરમિયાન જ ઉસ્માન ૩ જુલાઈ ૧૯૪૮ના રોજ દુશ્મનના ૨૫ પાઉન્ડ શેલથી શહીદ થયો હતો. તેઓ તેમના ૩૬ મા જન્મદિવસથી ૧૨ દિવસ ઓછા હતા. તેમના છેલ્લા શબ્દો હતા "હું મરી રહ્યો છું પણ જે પ્રદેશ અમે દુશ્મન માટે પતન માટે લડી રહ્યા હતા તે ન થવા દો". તેમના પ્રેરણાદાયી નેતૃત્વ અને મહાન હિંમત માટે, તેમને મરણોત્તર મહાવીર ચક્રથી નવાજવામાં આવ્યા હતા.

પૂણ્યતિથિ:-

૨૦૦૪-બાનો જહાંગીર કોયાજી

બાનો જહાંગીર કોયાજી એક ભારતીય ચિકિત્સક અને કુટુંબ આયોજન અને વસ્તી નિયંત્રણમાં કાર્યકર હતા. તે પુણેમાં કિંગ એડવર્ડ મેમોરિયલ હોસ્પિટલના ડિરેક્ટર હતા અને ભારતના ત્રીજા સૌથી મોટા રાજ્ય મહારાષ્ટ્રના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં સામુદાયિક આરોગ્ય કાર્યકરોના કાર્યક્રમો શરૂ કર્યા હતા. તેણી કેન્દ્ર સરકારની સલાહકાર અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે માન્યતા પ્રાપ્ત નિષ્ણાત બની હતી.

બાનુ પેસ્તોનજી કાપડિયાનો જન્મ ૭ સપ્ટેમ્બર ૧૯૧૭ ના રોજ મુંબઈમાં પારસી પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતા પેસ્તોનજી કાપડિયાના નામથી જાણીતા સિવિલ એન્જિનિયર હતા. નાની ઉંમરે, બાનોને તેના દાદા-દાદી સાથે પુણેમાં રહેવા મોકલવામાં આવી હતી જ્યાં તેણે સંપત્તિ અને વૈભવી જીવનનો અનુભવ કર્યો હતો. તેણીના માતા-પિતાની સતત મુલાકાતો અને તેણીના દાદા-દાદી સાથેના ગાઢ સંબંધો તેણીને સ્વ-ઘોષિત પરિપૂર્ણ બાળપણ જીવવા તરફ દોરી ગયા.

જ્યારે બાનોએ ૧૯૩૭ માં મહાબળેશ્વરની મુલાકાત લીધી, ત્યારે બાનોના માર્ગદર્શક અને જહાંગીરના ભાઈ એડુલજી કોયાજી દ્વારા તેણીના ભાવિ પતિ જહાંગીર કોયાજી સાથે પરિચય થયો. જહાંગીર વેપાર દ્વારા એન્જિનિયર હતો અને તેણે તાજેતરમાં જ પરડ્યુ યુનિવર્સિટીમાં તેની ડિગ્રી પૂર્ણ કરી હતી. બાનો અને જહાંગીરના લગ્ન ૨૪ ફેબ્રુઆરી ૧૯૪૧ના રોજ થયા હતા.

એપ્રિલ ૧૯૪૪માં સરદાર મૂડલિયારે ડૉ. એડુલજી કોયાજીને વિનંતી કરી કે પૂણેમાં આવેલી એક નાની માતૃત્વ સંભાળ હોસ્પિટલ, કિંગ એડવર્ડ મેમોરિયલ હોસ્પિટલ (કેઈએમ) સંભાળી શકે તેવા ઉચ્ચ પ્રશિક્ષિત ડૉક્ટરની ભલામણ કરે. ડો. એડુલજી કોયાજીએ ડો. બાનો જહાંગીર કોયાજીને નોકરી માટે સૂચવ્યું અને છ મહિના પછી, તેણીએ મુખ્ય તબીબી અધિકારીનું પદ સંભાળ્યું. આ ભૂમિકામાં તેણીના ૫૫ વર્ષોમાં, બાનોએ હોસ્પિટલને ૧૯૪૪માં ૪૦ પથારીથી વધારીને ૧૯૯૯ માં ૫૫૦ પથારી સુધી પહોંચાડી. તેણીએ KEMને શિક્ષણ હોસ્પિટલ અને સંશોધન સંસ્થામાં પણ પરિવર્તિત કરી અને B. J. મેડિકલ કોલેજ સાથે જોડાણ સ્થાપ્યું.

બાનોએ ૧૯૭૨ માં વડુમાં પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્ર પણ વિકસાવ્યું હતું જે આખરે નજીકના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં કેટરિંગ હોસ્પિટલ બની ગયું હતું. તેણીએ આશરે ૬૦૦ છોકરીઓને સ્વચ્છતા, કુટુંબ નિયોજન અને પોષણની બાબતોમાં તાલીમ આપી જેથી તેઓ તેમના સમુદાયોને મદદ કરી શકે. સમય જતાં, બાનોના મોડલને દેશભરના સ્થળોએ અપનાવવામાં આવ્યું. વધુમાં, બાનોને ઘણી યુવતીઓ અને માતાઓમાં શિક્ષણ અને કાર્યબળની કૌશલ્યની અછતનો અહેસાસ થયો. આ કટોકટીના પ્રતિભાવ તરીકે, તેણીએ ૧૯૮૮માં યંગ વુમન હેલ્થ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ પ્રોજેક્ટની સ્થાપના કરી. આ પ્રોજેક્ટનો ઉદ્દેશ્ય યુવા મહિલાઓને જરૂરી કૌશલ્યો જેમ કે વાંચન અને ભરતકામ શીખવવાનો હતો અને જાતિ અને લિંગ ભૂમિકાઓ વિશેની વાતચીત સાથે આ કુશળતાને પૂરક બનાવવાનો હતો.

બાનો માનવ પ્રજનન, WHO, મહિલા આરોગ્ય અને વિકાસ, અને WHO ખાતે આરોગ્ય, માનવશક્તિ અને વિકાસમાં વૈજ્ઞાનિક અને તકનીકી જૂથના સભ્ય હતા. તે મહારાષ્ટ્ર સરકાર, ભારત સરકાર, વિશ્વ બેંક, ફોર્ડ ફાઉન્ડેશન, UNFPA અને રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય મહત્વની અન્ય ઘણી સંસ્થાઓની સલાહકાર હતી. તે મેનેજમેન્ટ કાઉન્સિલના સભ્ય તેમજ પુણે યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર એમેરેટસ પણ હતા. કુટુંબ નિયોજન, શહેરી અને ગ્રામીણ આરોગ્ય અને બાળકોના આરોગ્યના ક્ષેત્રોમાં તેમનું મુખ્ય યોગદાન રહ્યું છે.
તેમનું નિધન ૧૫ જુલાઇ ૨૦૦૪ ના રોજ ૮૬ વરસની વયે અલ્મા મેટરગ્રાન્ટ મેડિકલ કોલેજમાં થયું

અહેવાલ – પોપટભાઇ પટેલ, ઘેલડા