શું છે 11 જાન્યુઆરીની HISTORY ? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ

સંકલન:પોપટભાઇ પટેલ,ઘેલડા

આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.

૧૫૬૯ – ઇંગ્લેન્ડમાં પ્રથમ વખત લોટરીની શરૂઆત થઇ.
જો કે અંગ્રેજોએ કદાચ સૌપ્રથમ વખત રેફલ્સ અને તકની સમાન રમતોનો પ્રયોગ કર્યો હતો, પ્રથમ રેકોર્ડ કરાયેલ સત્તાવાર લોટરી ૧૫૬૬માં રાણી એલિઝાબેથ પ્રથમ દ્વારા ચાર્ટર્ડ કરવામાં આવી હતી અને ૧૫૬૯માં ડ્રો કરવામાં આવી હતી.જારી કરાયેલી ૪૦૦,૦૦૦ ટિકિટોની કિંમત ૧૦ શિલિંગ (£૦.૫) દરેક (સામાન્ય નાગરિકો માટે આશરે ત્રણ અઠવાડિયાનું વેતન) છે, જેમાં અંદાજે £૫૦૦૦ની કિંમતનું ભવ્ય ઈનામ છે.આ લોટરીની રચના "રીયલમીના આશ્રયસ્થાનો અને શક્તિની ભરપાઈ કરવા અને આવા અન્ય સાર્વજનિક સારા કાર્યો માટે" નાણાં એકત્ર કરવા માટે બનાવવામાં આવી હતી, જેમાં શાહી કાફલા માટે બંદરોનું પુનઃનિર્માણ અને નવા જહાજોનો સમાવેશ થાય છે. દરેક ટિકિટ ધારકે ઇનામ જીત્યું, અને ઇનામોનું કુલ મૂલ્ય એકત્ર કરાયેલા નાણાંની બરાબર હતું.ઇનામો "રેડી મની" અને મૂલ્યવાન ચીજવસ્તુઓ જેમ કે સિલ્વર પ્લેટ, ટેપેસ્ટ્રીઝ અને ફાઇન લેનિન કાપડ બંનેના રૂપમાં હતા. વધુમાં, દરેક સહભાગીને એક ધરપકડમાંથી પ્રતિરક્ષા આપવામાં આવી હતી, "જ્યાં સુધી ગુનો ચાંચિયાગીરી, હત્યા, ગુનાખોરી અથવા રાજદ્રોહ ન હતો."લોટરીને ઈનામોના સ્કેચ દર્શાવતા સમગ્ર દેશમાં પોસ્ટ કરાયેલ સ્ક્રોલ દ્વારા પ્રમોટ કરવામાં આવી હતી.

૧૭૭૯ – ચિંગ-થાંગ ખોમ્બા (Ching-Thang Khomba)નો મણિપુરના રાજા તરીકે રાજ્યાભિષેક થયો.
નિંગથોઉ ચિંગ-થાંગ ખોમ્બા (રાજર્ષિ ભાગ્ય ચંદ્ર, જયસિંહ મહારાજા પણ) (૧૭૪૮-૧૭૯૯) ૧૮મી સદી સીઇના મેઇતેઈ રાજા હતા. મણિપુરી રાસ લીલા નૃત્યના શોધક, તેમની પુત્રી શિજા લૈલોઇબી સાથે પ્રથમ પ્રદર્શનમાં રાધા તરીકે રમી રહી હતી, તે મણિપુરમાં લોકપ્રિય વ્યક્તિ છે, અને રાજા તરીકેની તેમની મોટાભાગની ક્રિયાઓ પૌરાણિક કથાઓ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. તેમના દાદા પમહીબાએ હિંદુ ધર્મને સત્તાવાર ધર્મ બનાવ્યા પછી મણિપુર રાજ્યમાં વૈષ્ણવ ધર્મ ફેલાવવાનો અને એકીકૃત મણિપુર બનાવવાનો શ્રેય પણ તેમને આપવામાં આવે છે.૧૭૭૫ માં તેમણે બિશેનપુર ખાતે તેમની રાજધાની સ્થાપી અને કૈનાની ટેકરી પર ગોવિંદા મૂર્તિ કોતરાવી. ૧૧ જાન્યુઆરી ૧૭૭૯ ના રોજ તેમના હાલના લોકપ્રિય રાસ લીલાના ઘણા પ્રદર્શનો વચ્ચે તેમને "ફરીથી તાજ પહેરાવવામાં આવ્યો" તેમના શાસન દરમિયાન, મેઈટીઓએ બર્મીઓને મણિપુરમાંથી ભગાડ્યા. તેમ છતાં તેમના કારનામા, પમહીબાની સમાન ન હતા, તેમનું શાસન સુરક્ષા દ્વારા વર્ગીકૃત થયેલ હતું. તેઓ કળા અને ધર્મના મહાન આશ્રયદાતા હતા, અને તેમનો મજબૂત મણિપુરી વૈષ્ણવવાદ મેઇટીસ પર પ્રતિબિંબિત કરે છે. તેઓ ચૈતન્ય મહાપ્રભુના પ્રખર ભક્ત હતા અને તેમના શાસનકાળ દરમિયાન નિત્યાનંદની પ્રતિમા બનાવવામાં આવી હતી.

૧૭૮૭ – વિલિયમ હર્ષલે પ્રજાપતિના બે ચંદ્રો, ટિટાનિયા અને ઓબેરોન શોધી કાઢ્યા.

ટિટાનિયા:- જેને યુરેનસ III તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે યુરેનસના ચંદ્રોમાં સૌથી મોટો અને ૧૫૭૮ કિલોમીટર (૯૮૧ mi) વ્યાસ ધરાવતો સૌરમંડળનો આઠમો સૌથી મોટો ચંદ્ર છે, જેનું સપાટીનું ક્ષેત્રફળ ઓસ્ટ્રેલિયાની તુલનામાં છે. ૧૭૮૭માં વિલિયમ હર્શેલ દ્વારા શોધાયેલ, તેનું નામ શેક્સપિયરની અ મિડસમર નાઈટસ ડ્રીમમાં પરીઓની રાણીના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે.તેની ભ્રમણકક્ષા યુરેનસના મેગ્નેટોસ્ફિયરની અંદર આવેલી છે.

ઓબેરોન;- જેને યુરેનસ IV તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે યુરેનસ ગ્રહનો સૌથી બહારનો મુખ્ય ચંદ્ર છે. તે ઑસ્ટ્રેલિયાના વિસ્તાર સાથે સરખાવી શકાય તેવા સપાટીના ક્ષેત્રફળ સાથે, અને યુરેનિયન ચંદ્રોમાં બીજા નંબરનો સૌથી વિશાળ અને સૂર્યમંડળનો દસમો સૌથી વિશાળ ચંદ્ર છે. ૧૭૮૭ માં વિલિયમ હર્શેલ દ્વારા શોધાયેલ, ઓબેરોનનું નામ પરીઓના પૌરાણિક રાજાના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે જે શેક્સપિયરની એ મિડસમર નાઇટ્સ ડ્રીમમાં પાત્ર તરીકે દેખાય છે. તેની ભ્રમણકક્ષા આંશિક રીતે યુરેનસના ચુંબકમંડળની બહાર આવેલી છે

૧૯૮૬ – ઓસ્ટ્રેલિયાનો ગેટવે બ્રિજ સત્તાવાર રીતે ખુલ્લો મૂકવામાં આવ્યો.

સર લીઓ હિલ્સચર બ્રિજિસ, અગાઉ અને હજુ પણ સામાન્ય રીતે ગેટવે બ્રિજ તરીકે ઓળખાતા, ગેટવે મોટરવે (M1) પર રોડ બ્રિજની બાજુ-બાજુની જોડી છે, જે બ્રિસ્બેન, ક્વીન્સલેન્ડ, ઑસ્ટ્રેલિયાના પૂર્વ ઉપનગરોને સ્કર્ટ કરે છે. પશ્ચિમી પુલ ઉત્તર તરફ વાહનવ્યવહાર કરે છે અને પૂર્વીય પુલ દક્ષિણ તરફ વાહનવ્યવહાર કરે છે. તેઓ બ્રિસ્બેન નદીના સૌથી પૂર્વીય ક્રોસિંગ છે અને મોરેટન ખાડીની સૌથી નજીક છે, જે ક્વેરીઝ રીચ પર ક્રોસિંગ કરે છે અને ઇગલ ફાર્મ અને મુરારીના ઉપનગરોને જોડે છે. મૂળ પશ્ચિમી પુલ ૧૧ જાન્યુઆરી ૧૯૮૬ના રોજ ખોલવામાં આવ્યો હતો અને તેને બનાવવા માટે A$92 મિલિયનનો ખર્ચ થયો હતો. ડુપ્લિકેટ પુલ મે ૨૦૧૦ માં ખોલવામાં આવ્યો હતો અને તેની કિંમત $350 મિલિયન હતી.

૨૦૨૦ – વુહાનમાં મ્યુનિસિપલ આરોગ્ય અધિકારીઓએ કોવિડ-૧૯થી નોંધાયેલા પ્રથમ મૃત્યુની જાહેરાત કરી.
૧૧ જાન્યુઆરી ૨૦૨૦ ના રોજ પ્રકાશિત સમાચારો અનુસાર મધ્ય ચીનના શહેર વુહાનમાં ન્યુમોનિયાથી એક ૬૧ વર્ષીય વ્યક્તિનું મૃત્યુ થયું છે જે હજી સુધી ઓળખાયેલ વાયરસના ફાટી નીકળ્યા છે જ્યારે અન્ય સાત લોકોની હાલત ગંભીર છે, વુહાન આરોગ્ય અધિકારીઓએ શનિવારે જણાવ્યું હતું.
કુલ મળીને,૪૧ લોકોને પેથોજેન હોવાનું નિદાન થયું છે, જે આ અઠવાડિયાની શરૂઆતમાં ચીની રાજ્ય મીડિયા દ્વારા ટાંકવામાં આવેલા પ્રારંભિક લેબ પરીક્ષણોએ નવા પ્રકારના કોરોનાવાયરસ તરફ ધ્યાન દોર્યું હતું, વુહાન મ્યુનિસિપલ હેલ્થ કમિશને તેની વેબસાઇટ પર એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું.

અવતરણ:-

૧૯૨૭ – કુન્દનિકા કાપડિયા, ગુજરાતી ભાષાના અગ્રગણ્ય વાર્તાકાર, નવલકથાકાર અને નિબંધકાર...

તેમનો જન્મ જાન્યુઆરી ૧૧, ૧૯૨૭ના રોજ સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાના લીંબડી ગામે નરોત્તમદાસ કાપડિયાને ત્યાં થયો હતો.તેમણે પ્રાથમિક અને માધ્યમિક શિક્ષણ ગુજરાતના ગોધરા ખાતે તેમણે લીધું હતુ. ત્યારબાદ કોલેજ શિક્ષણ તેમણે ભાવનગર (શામળદાસ કોલેજ)માં પુર્ણ કર્યુ હતુ. ત્યાં તેમણે ૧૯૪૮માં રાજકારણ અને ઇતિહાસ સાથે બી. એ. (બેચલર ઓફ આર્ટસ)ની પદવી મેળવી હતી. ત્યારબાદ તેમણે મુંબઈ સ્કૂલ ઓફ ઇકોનોમિક્સમાંથી 'એન્ટાયર પોલીટીક્સ' સાથે એમ. એ. (માસ્ટર ઓફ આર્ટસ)ની પદવી મેળવી હતી.તેમણે તેમના પતિ મકરંદ દવે સાથે વલસાડ પાસે આવેલા વાંકલ ગામે નંદીગ્રામ નામનો આશ્રમ સ્થાપ્યો હતો. તેઓ ૧૯૫૫ થી ૧૯૫૭ સુધી યાત્રિક અને ૧૯૬૨ થી ૧૯૮૦ સુધી નવનીતના સંપાદક પણ રહી ચુક્યા છે.૩૦ એપ્રિલ ૨૦૨૦ના રોજ નંદીગ્રામ ખાતે તેમનું અવસાન થયું હતું.

પૂણ્યતિથિ:-

૧૯૬૬ – લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી, ભારતના ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન

લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી, ભારત દેશના ત્રીજી લોકસભાના અને બીજા સ્થાયી વડા પ્રધાન હતા. તેઓ ૧૯૬૩-૧૯૬૫ના વચ્ચેના સમયમાં ભારત દેશના પ્રધાન મંત્રી હતા.લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીનો જન્મ ૧૯૦૪માં થયા બાદ મુગલસરાય, ઉત્તર પ્રદેશ ખાતે લાલ બહાદુર શ્રીવાસ્તવ નામથી ઉછેર થયો હતો. એમના પિતા શારદા પ્રસાદ એક ગરીબ શિક્ષક હતા, જેઓ ત્યારબાદ રાજસ્વ કાર્યાલય ખાતે લિપિક (ક્લાર્ક) બન્યા હતા.ભારત દેશને સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત થયા પશ્ચાત શાસ્ત્રીને ઉત્તર પ્રદેશ રાજ્યના સંસદીય સચિવ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. ત્યારબાદ તેઓ ગોવિંદ વલ્લભ પંતના મુખ્યમંત્રી તરીકેના કાર્યકાળ દરમિયાન પ્રહરી તેમજ યાતાયાત મંત્રી બન્યા હતા. યાતાયાત મંત્રી તરીકેના સમય દરમિયાન એમણે પ્રથમ વાર મહિલાને બસ-સંવાહક (બસ-કંડક્ટર) તરીકેના પદ પર નિયુક્ત કરી નવો ચીલો ચાતર્યો હતો. પ્રહરી વિભાગના મંત્રી થયા બાદ એમણે ભીડને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે લાઠી પ્રહારને બદલે પાણી છાંટવાનો પ્રયોગ કરી તેનો પ્રારંભ કરાવ્યો હતો. ૧૯૫૧ના વર્ષમાં, જવાહર લાલ નેહરુના નેતૃત્વમાં તેઓને અખિલ ભારત કોંગ્રેસ કમિટીના મહાસચિવ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. એમણે ૧૯૫૨, ૧૯૫૭ તેમજ ૧૯૬૨ની ચુંટણીઓમાં કોંગ્રેસ પક્ષને ભારે બહુમતી સાથે જિતાડવા માટે ખુબ પરિશ્રમ કર્યો હતો.ભારત દેશના વડા પ્રધાનમંત્રી જવાહરલાલ નેહરુનું એમના પ્રધાનમંત્રી તરીકેના કાર્યકાળ દરમિયાન સત્તાવીસમી મે, ૧૯૬૪ના રોજ દેહાવસાન થયા બાદ, શાસ્ત્રીએ નવમી જૂન ૧૯૬૪ના રોજ વડા પ્રધાન મંત્રી તરીકે પદ ભાર ગ્રહણ કર્યો હતો.

એમના પિતા મિર્ઝાપુરના શારદા પ્રસાદ અને એમના માતા રામદુલારી દેવીના ત્રણ પુત્રોમાંથી તેઓ બીજા હતા. શાસ્ત્રીની બે બહેનો પણ હતી. શાસ્ત્રીના શૈશવકાળમાં જ એમના પિતાનું નિધન થયું હતું.ઈ.સ.૧૯૨૮માં એમનાં લગ્ન શ્રી ગણેશપ્રસાદની પુત્રી લલિતાદેવી સાથે થયાં અને એમને છ સંતાનો હતાં.ભારતીય સ્વાધીનતા સંગ્રામના દરેક મહત્વપૂર્ણ કાર્યક્રમોમાં એમની ભાગીદારી રહી, અને જેલોમાં રહેવું પડ્યું જેમાં ૧૯૨૧ની અસહકારની ચળવળ અને ૧૯૪૧નું સત્યાગ્રહ આંદોલન સૌથી મુખ્ય હતું. એમના રાજનૈતિક દિગ્દર્શકોમાં શ્રી પુરુષોત્તમદાસ ટંડન, પંડિત ગોવિંદવલ્લભ પંત, જવાહરલાલ નેહરૂ વગેરે મુખ્ય હતા. ૧૯૨૯માં ઇલાહાબાદ આવ્યા પછી તેમણે શ્રી ટંડનજીની સાથે ભારત સેવક સંઘના ઇલાહાબાદ એકમના સચિવના રૂપમાં કામ કર્યું. અહિં તેઓ નેહરૂને મળ્યા. ત્યાર પછી તેમનો હોદો નિરંતર વધતો ગયો. જેમકે નેહરૂ મંત્રિમંડળમાં ગૃહમંત્રીના હોદા પર તેઓ શામિલ થયા. આ પદ પર તેઓ ૧૯૫૧ સુધી રહ્યા.શાસ્ત્રીને તેમની સાદગી, દેશભક્તિ અને ઇમાનદારી માટે આખું ભારત શ્રદ્ધાપૂર્વક યાદ કરે છે. તેમને વર્ષ ૧૯૬૬માં ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.તેમનું નિધન ભારત પાકિસ્તાન યુધ્ધ ૧૯૬૫ના અંગે પાકિસ્તાન સાથે ચર્ચા વિચારણા કરી તઆશ્કંદ,રશિયા ખાતે ગયેલ અને ત્યાં તા.૧૧ જાન્યુઆરી ૧૯૬૬ના રોજ શંકાસ્પદ સંજોગોમાં થયું હતું.