શું છે 20 ઓગસ્ટની HISTORY? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ

 અહેવાલ - પોપટભાઇ પટેલ, ઘેલડા

આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.

૧૮૫૮ – ચાર્લ્સ ડાર્વિને સૌ પ્રથમ લંડનની લિનેન સોસાયટીની જર્નલ ઓફ ધ પ્રોસિડિંગ્સમાં પ્રાકૃતિક પસંદગી દ્વારા ક્રમિક વિકાસનો સિદ્ધાંત (ઉત્ક્રાંતિવાદ) પ્રથમ વખત પ્રકાશિત કર્યો.
જીવવિજ્ઞાનમાં, ઉત્ક્રાંતિ એ અનુગામી પેઢીઓ પર જૈવિક વસ્તીની વારસાગત લાક્ષણિકતાઓમાં ફેરફાર છે. ઉત્ક્રાંતિ ત્યારે થાય છે જ્યારે ઉત્ક્રાંતિ પ્રક્રિયાઓ જેમ કે પ્રાકૃતિક પસંદગી (જાતીય પસંદગી સહિત) અને આનુવંશિક ડ્રિફ્ટ આનુવંશિક વિવિધતા પર કાર્ય કરે છે, પરિણામે અમુક લાક્ષણિકતાઓ અનુગામી પેઢીઓમાં વસ્તીમાં વધુ કે ઓછી સામાન્ય બને છે. ઉત્ક્રાંતિની પ્રક્રિયાએ જૈવિક સંસ્થાના દરેક સ્તરે જૈવવિવિધતાને જન્મ આપ્યો છે.

પ્રાકૃતિક પસંદગી દ્વારા ઉત્ક્રાંતિના સિદ્ધાંતની કલ્પના ૧૯મી સદીના મધ્યમાં ચાર્લ્સ ડાર્વિન અને આલ્ફ્રેડ રસેલ વોલેસ દ્વારા સ્વતંત્ર રીતે કરવામાં આવી હતી અને ડાર્વિનના પુસ્તક ઓન ધ ઓરિજિન ઓફ સ્પીસીસમાં તેની વિગતવાર વર્ણન કરવામાં આવી હતી. પ્રાકૃતિક પસંદગી દ્વારા ઉત્ક્રાંતિ જીવંત સજીવો વિશે અવલોકનક્ષમ તથ્યો દ્વારા સ્થાપિત થાય છે:

(૧) સંભવતઃ ટકી શકે તે કરતાં વધુ સંતાનો ઉત્પન્ન થાય છે;

(૨) વ્યક્તિઓમાં તેમના મોર્ફોલોજી, ફિઝિયોલોજી અને વર્તનના સંદર્ભમાં લક્ષણો અલગ અલગ હોય છે;

(૩) વિવિધ લક્ષણો અસ્તિત્વ અને પ્રજનન (વિભેદક ફિટનેસ) ના વિવિધ દરો પ્રદાન કરે છે.

(૪) લક્ષણો પેઢી દર પેઢી પસાર થઈ શકે છે (સ્વસ્થતાની વારસાગતતા). અનુગામી પેઢીઓમાં, વસ્તીના સભ્યોને તે વાતાવરણ માટે અનુકૂળ લાક્ષણિકતાઓ ધરાવતા માતાપિતાના સંતાનો દ્વારા બદલવામાં આવે તેવી શક્યતા વધુ હોય છે.

૨૦ મી સદીની શરૂઆતમાં, ઉત્ક્રાંતિના પ્રતિસ્પર્ધી વિચારોને નકારી કાઢવામાં આવ્યા હતા અને આધુનિક ઉત્ક્રાંતિ સિદ્ધાંતને જન્મ આપવા માટે ઉત્ક્રાંતિને મેન્ડેલિયન વારસો અને વસ્તી આનુવંશિકતા સાથે જોડવામાં આવી હતી. આ સંશ્લેષણમાં આનુવંશિકતાનો આધાર ડીએનએ પરમાણુઓમાં છે જે પેઢી દર પેઢી માહિતી પસાર કરે છે. વસ્તીમાં ડીએનએને બદલતી પ્રક્રિયાઓમાં કુદરતી પસંદગી, આનુવંશિક પ્રવાહ, પરિવર્તન અને જનીન પ્રવાહનો સમાવેશ થાય છે.

૧૯૧૪ – વિશ્વ યુદ્ધ I: બેલ્જિયમ પર જર્મન આક્રમણ દરમિયાન બ્રસેલ્સ કબજે કરવામાં આવ્યું.
પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ અથવા પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ, જેને ઘણીવાર WWI અથવા WW1 તરીકે સંક્ષિપ્ત કરવામાં આવે છે, તે ૧૯૧૪ થી ૧૯૧૮ સુધી ચાલતો એક મોટો વૈશ્વિક સંઘર્ષ હતો. તે બે ગઠબંધન, સાથી અને કેન્દ્રીય શક્તિઓ વચ્ચે લડવામાં આવ્યો હતો. સમગ્ર યુરોપ, મધ્ય પૂર્વ, આફ્રિકા, પેસિફિક અને એશિયાના ભાગોમાં લડાઈ થઈ.

બેલ્જિયમ પર જર્મન આક્રમણ એ લશ્કરી અભિયાન હતું જે ૪ ઓગસ્ટ ૧૯૧૩ ના રોજ શરૂ થયું હતું. ૨૪ જુલાઈના રોજ, બેલ્જિયમ સરકારે જાહેરાત કરી હતી કે જો યુદ્ધ આવે તો તે તેની તટસ્થતાને જાળવી રાખશે. બેલ્જિયમ સરકારે ૩૧ જુલાઈના રોજ તેના સશસ્ત્ર દળોને એકત્ર કર્યા અને જર્મનીમાં ઉચ્ચ ચેતવણીની સ્થિતિ જાહેર કરવામાં આવી. ૨ ઓગસ્ટના રોજ, જર્મન સરકારે બેલ્જિયમને અલ્ટીમેટમ મોકલ્યું, દેશમાંથી પસાર થવાની માંગણી કરી અને જર્મન દળોએ લક્ઝમબર્ગ પર આક્રમણ કર્યું. બે દિવસ પછી, બેલ્જિયમ સરકારે જર્મન માંગણીઓનો ઇનકાર કર્યો અને બ્રિટિશ સરકારે બેલ્જિયમને લશ્કરી સમર્થનની ખાતરી આપી. જર્મન સરકારે ૪ ઓગસ્ટના રોજ બેલ્જિયમ સામે યુદ્ધ જાહેર કર્યું; જર્મન સૈનિકોએ સરહદ પાર કરી અને લીજનું યુદ્ધ શરૂ કર્યું.

બેલ્જિયમમાં જર્મન લશ્કરી કામગીરીનો હેતુ ૧લી, ૨જી અને ૩જી સેનાને બેલ્જિયમમાં સ્થાનો પર લાવવાનો હતો જ્યાંથી તેઓ ફ્રાંસ પર આક્રમણ કરી શકે, જે ૭ ઓગસ્ટના રોજ લીજના પતન પછી, નામુર ખાતે મ્યુઝ નદીના કિનારે બેલ્જિયન કિલ્લાઓને ઘેરી લેવા તરફ દોરી ગયું. અને છેલ્લા કિલ્લાઓનું શરણાગતિ (૧૬-૧૭ ઓગસ્ટ). સરકારે ૧૭ ઓગસ્ટના રોજ રાજધાની, બ્રસેલ્સને છોડી દીધું અને ગેટ નદી પર લડાઈ કર્યા પછી, બેલ્જિયન ક્ષેત્રની સેના એન્ટવર્પ ખાતે ૧૯ ઓગસ્ટના રોજ એન્ટવર્પ ખાતે નેશનલ રીડાઉટ તરફ પશ્ચિમ તરફ પાછી ખેંચી લીધી. બીજા દિવસે બ્રસેલ્સ પર કબજો કરવામાં આવ્યો અને ૨૧ ઓગસ્ટના રોજ નામુરનો ઘેરો શરૂ થયો.

૧૯૨૦ – પ્રથમ કોમર્શિયલ રેડિયો સ્ટેશન, 8MK (હવે WWJ), ડેટ્રોઇટમાં કામગીરી શરૂ કરે છે.
ડબ્લ્યુડબ્લ્યુજે એ ડેટ્રોઇટ, મિશિગનને સેવા આપવા માટે લાયસન્સ ધરાવતું વ્યાપારી AM રેડિયો સ્ટેશન છે, જેમાં "ન્યૂઝરેડિયો 950 WWJ" તરીકે ઓળખાતા તમામ-ન્યૂઝ ફોર્મેટ છે. ઓડેસી, ઇન્ક.ની માલિકીનું, સ્ટેશન સેવાઓ મેટ્રો ડેટ્રોઇટ, સીબીએસ ન્યૂઝ રેડિયો માટે બજાર સંલગ્ન છે અને મિશિગન સ્પોર્ટ્સ નેટવર્ક માટેનું મુખ્ય સ્ટેશન છે. પ્રાદેશિક પ્રસારણ આવર્તન પર કાર્યરત, તેના સ્ટુડિયો સાઉથફિલ્ડમાં પેનાસોનિક બિલ્ડિંગમાં છે.
WWJ એ પરંપરાગત રીતે ૨૦ ઓગસ્ટ,૧૯૨૦ ને તેની સ્થાપના તારીખ તરીકે માન્યતા આપી છે. આ તે દિવસ હતો જ્યારે ડેટ્રોઇટ ન્યૂઝ એ અખબારના હેડક્વાર્ટર બિલ્ડિંગમાં સ્થાપિત સ્ટુડિયોમાંથી દૈનિક પ્રસારણ શરૂ કર્યું હતું, જે લાફાયેટ અને 2જી એવન્યુના ખૂણા પર સ્થિત હતું. આ પ્રારંભિક પ્રસારણ, જેને તે સમયે "ડેટ્રોઇટ ન્યૂઝ રેડિયોફોન" તરીકે ઓળખવામાં આવતું હતું, તે કૉલ સાઇન "8MK" સાથે કાર્યરત કલાપ્રેમી સ્ટેશન લાયસન્સ હેઠળ મોકલવામાં આવ્યું હતું.

૧૯૨૦– કેન્ટન, ઓહિયોમાં અમેરિકન પ્રોફેશનલ ફૂટબોલ કોન્ફરન્સ તરીકે નેશનલ ફૂટબોલ લીગનું આયોજન કરવામાં આવ્યું. નેશનલ ફૂટબોલ લીગ (NFL) એ એક વ્યાવસાયિક અમેરિકન ફૂટબોલ લીગ છે જેમાં ૩૨ ટીમો હોય છે, જે અમેરિકન ફૂટબોલ કોન્ફરન્સ (AFC) અને નેશનલ ફૂટબોલ કોન્ફરન્સ (NFC) વચ્ચે સમાન રીતે વહેંચાયેલી હોય છે. NFL એ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને કેનેડાની મુખ્ય વ્યાવસાયિક રમત લીગમાંની એક છે અને વિશ્વમાં અમેરિકન ફૂટબોલનું ઉચ્ચતમ વ્યાવસાયિક સ્તર છે. લીગનું મુખ્ય મથક ન્યુયોર્ક સિટીમાં છે.

ઑગસ્ટ ૨૦, ૧૯૨૦ના રોજ, કેન્ટન, ઓહિયોમાં જોર્ડન અને હપમોબાઈલ ઓટો શોરૂમ ખાતે એક્રોન પ્રોસ, કેન્ટન બુલડોગ્સ, ક્લેવલેન્ડ ઈન્ડિયન્સ અને ડેટોન ટ્રાયંગલ્સના પ્રતિનિધિઓ દ્વારા એક મીટિંગ યોજાઈ હતી. આ મીટિંગ અમેરિકન પ્રોફેશનલ ફૂટબોલ કોન્ફરન્સ (APFC) ની રચનામાં પરિણમી, જે એક જૂથ કેન્ટન ઇવનિંગ રિપોઝીટરી અનુસાર, "પ્રોફેશનલ ફૂટબોલના ધોરણને શક્ય તેટલી દરેક રીતે વધારવા માટે, હરીફ ક્લબો વચ્ચેના ખેલાડીઓ માટે બિડિંગને દૂર કરવા અને સમયપત્રકની રચનામાં સહકાર સુરક્ષિત કરવા."

૧૯૨૧- કેરળના મલબાર પ્રદેશમાં મોપલા બળવો શરૂ થયો
મોપલા બળવો, જેને ૧૯૨૧ના મોપલા રમખાણો તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે તે ૧૯ અને ૨૦ સદીની શરૂઆતમાં મલબાર (ઉત્તરી કેરળ)માં બ્રિટિશરો અને હિંદુ જમીનદારો સામે કેરળના મપિલા મુસ્લિમો દ્વારા શ્રેણીબદ્ધ રમખાણોની પરાકાષ્ઠા હતી. તે સશસ્ત્ર બળવો હતો. તેનું નેતૃત્વ વરિયામકુન્નાથ કુંજહમ્મદ હાજીએ કર્યું હતું. ઘણા લોકો માટે, બળવો મુખ્યત્વે વસાહતી સરકાર સામે ખેડૂત બળવો હતો. બળવા દરમિયાન, બળવાખોરોએ વસાહતી રાજ્યના વિવિધ પ્રતીકો અને સંસ્થાઓ પર હુમલો કર્યો, જેમ કે ટેલિગ્રાફ લાઇન, ટ્રેન સ્ટેશન, કોર્ટ અને પોસ્ટ ઓફિસ.

૧૯મી અને ૨૦મી સદીની શરૂઆતમાં બ્રિટિશ વસાહતી સરકાર દ્વારા સમર્થિત મેપ્પીલા ખેડૂત અને તેમના જમીનદારો વચ્ચે શ્રેણીબદ્ધ અથડામણો પણ થઈ હતી. સંસ્થાનવાદી સરકાર દ્વારા ખિલાફત ચળવળના ભારે દમનને મલબારના એરનાડ અને વલ્લુવાનડ તાલુકાઓમાં પ્રતિકાર દ્વારા સામનો કરવામાં આવ્યો હતો.

મેપિલાઓએ હુમલો કર્યો અને પોલીસ સ્ટેશનો, વસાહતી સરકારી કચેરીઓ, અદાલતો અને સરકારી તિજોરીઓ પર કબજો મેળવ્યો. ઑગસ્ટ ૧૯૨૧થી છ મહિના સુધી, બળવો ૨૦૦૦ ચોરસ માઈલ (૫૨૦૦ km2) – મદ્રાસ પ્રેસિડેન્સીના દક્ષિણ મલબાર પ્રદેશના લગભગ ૪૦% સુધી વિસ્તર્યો હતો. બ્રિટિશ સંસ્થાનવાદી સરકારે બળવો અને લશ્કરી કાયદો લાદવા માટે સૈનિકો મોકલ્યા. અંદાજીત ૧૦૦૦૦ લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા, જોકે સત્તાવાર આંકડા મુજબ ૨૩૩૭ બળવાખોરો માર્યા ગયા, ૧૯૫૨ ઘાયલ થયા અને ૪૫૪૦૪ જેલમાં કેદ થયા. બિનસત્તાવાર અંદાજ મુજબ લગભગ ૫૦,૦૦૦ જેલમાં કેદ કરવામાં આવ્યા હતા જેમાંથી ૨૦,૦૦૦લોકોને દેશનિકાલ કરવામાં આવ્યા હતા, મુખ્યત્વે આંદામાન ટાપુઓની દંડ વસાહતમાં, જ્યારે લગભગ ૧૦,૦૦૦ ગુમ થયા હતા. આર્ય સમાજ અનુસાર બળવા દરમિયાન લગભગ ૬૦૦ હિંદુઓની હત્યા કરવામાં આવી હતી અને ૨૫૦૦ બળજબરીથી ઈસ્લામમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવ્યા હતા.

૧૯૯૫ – ફિરોઝાબાદ રેલ દુર્ઘટનામાં ૩૫૮ લોકોના મોત નીપજ્યા.
✓ફિરોઝાબાદ રેલ અથડામણ ૨૦ ઓગસ્ટ ૧૯૯૫ ના રોજ ભારતના ઉત્તર રેલવેના દિલ્હી-કાનપુર વિભાગ પર ફિરોઝાબાદ નજીક ૦૨.૫૫ વાગ્યે થઈ હતી, જ્યારે એક પેસેન્જર ટ્રેન એક નીલગાયને ટક્કર માર્યા પછી રોકાયેલી ટ્રેન સાથે અથડાઈ હતી, જેમાં અંદાજે ૫ લોકો માર્યા ગયા હતા. ૪૦૦ થી વધુ મૃત્યુ). આ અકસ્માત ભારતના ઉત્તર પ્રદેશ રાજ્યમાં થયો હતો; બંને ટ્રેનો ભારતની રાજધાની નવી દિલ્હી માટે જતી હતી. કાનપુરથી આવતી કાલિંદી એક્સપ્રેસ પહેલી ટ્રેન નીલગાય સાથે અથડાઈ હતી પરંતુ તેની બ્રેક્સ ક્ષતિગ્રસ્ત હોવાથી તે આગળ વધી શકી ન હતી. તે પછી પુરીથી પુરૂષોત્તમ એક્સપ્રેસ દ્વારા ૭૦ કિમી/કલાકની ઝડપે પાછળથી અથડાઈ હતી. કાલિંદી એક્સપ્રેસના ત્રણ ડબ્બાઓ નાશ પામ્યા હતા, પુરી ટ્રેનના એન્જિન અને આગળના બે ડબ્બાઓ પાટા પરથી ઉતરી ગયા હતા.દુર્ઘટના સમયે બંને ટ્રેનમાં સવાર ૨૨૦૦ મુસાફરોમાંથી મોટાભાગના લોકો ઊંઘી રહ્યા હતા.

અવતરણ:-

૧૯૪૧ – રાજીવ ગાંધી, ભારતના ૬ઠ્ઠા વડાપ્રધાન..
રાજીવ ગાંધી ‍(૨૦ ઓગસ્ટ, ૧૯૪૪ - ૨૧ મે ૧૯૯૧) એક ભારતીય રાજકારણી હતા, જેમણે ૧૯૮૪થી ૧૯૮૯ સુધી ભારતના છઠ્ઠા વડા પ્રધાન તરીકે સેવા આપી હતી. તેમના માતા, વડા પ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધી, ૪૦ વર્ષની ઉંમરે સૌથી નાના ભારતીય વડાપ્રધાન બન્યા હતા. ગાંધી રાજકીય રીતે શક્તિશાળી નેહરુ-ગાંધી પરિવારનો હિસ્સો હતા, જે ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ પક્ષ સાથે સંકળાયેલા હતા.

તેમના મોટાભાગના બાળપણ દરમિયાન, તેમના દાદા જવાહરલાલ નેહરુ વડાપ્રધાન હતા. યુનાઈટેડ કિંગડમમાં તેમણે અભ્યાસ કર્યો હતો અને ૧૯૬૬માં તેઓ ભારત પરત ફર્યા હતા અને રાજ્યની માલિકીની ઇન્ડિયન એરલાઇન્સના વ્યાવસાયિક પાયલોટ બન્યા હતા. ૧૯૬૮માં તેમણે સોનિયા ગાંધી સાથે લગ્ન કર્યા; દંપતિ દિલ્હીમાં પોતાનાં બાળકો રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધી વાડરા સાથે જીવનમાં સ્થાયી થયા હતા. ૧૯૭૦ના દાયકામાં, તેમના માતા ઈન્દિરા ગાંધી વડા પ્રધાન હતા અને તેમના ભાઇ સંજય ગાંધી (અગાઉ સંજય) સંસદ સભ્ય હતા; તેમ છતાં, રાજીવ ગાંધી રાજકારણથી દૂર રહ્યા હતા.

૧૯૮૦ના દાયકામાં વિમાન દુર્ઘટનામાં સંજયના અવસાન પછી, ગાંધીએ અનિચ્છાએ ઈન્દિરાજીના આદેશથી રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો. તે પછીના વર્ષે તેમણે તેમના ભાઈની સંસદીય બેઠક અમેઠી જીતી હતી અને લોકસભાના સભ્ય બન્યા હતા. રાજીવને કોંગ્રેસ પક્ષના જનરલ સેક્રેટરી બનાવવામાં આવ્યા હતી અને ૧૯૮૨ એશિયાઇ રમતોત્સવના આયોજનમાંં નોંધપાત્ર જવાબદારી આપવામાં આવી હતી.

૩૧ ઑક્ટોબર ૧૯૮૪ની સવારે, તેમની માતાના બે અંગરક્ષકોએ તેમની માતાની હત્યા કરી હતી; તે દિવસે પાછળથી, ગાંધીને વડા પ્રધાન નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. આગામી કેટલાક દિવસોમાં તેમના નેતૃત્વની તપાસ કરવામાં આવી હતી, કારણ કે સંગઠિત ટોળાઓએ શીખ સમુદાય વિરુદ્ધ રમખાણો કર્યા હતા, જેના પરિણામે દિલ્હીમાં રમખાણો થયા હતા. ડિસેમ્બરમાં, કૉંગ્રેસ પક્ષ માટે લગભગ રાષ્ટ્રવ્યાપી સહાનુભૂતિને કારણે પક્ષે અત્યાર સુધીના સૌથી મોટી લોકસભાની બહુમતી મેળવી ૫૪૨ બેઠકોમાંથી ૪૧૧ બેઠકો મળી હતી. રાજીવ ગાંધીના કાર્યકાળમાં વિવાદો પેદા થયા હતા જેમાં ભોપાલ ગેસ દુર્ઘટના અને શાહબાનો કેસનો સમાવેશ થાય છે. ૧૯૮૮માં તેમણે માલદીવ્સમાં બળવાને દબાવી દીધો હતો અને LTTE જેવા આતંકવાદી તમિલ જૂથોનો વિરોધ કર્યો હતો અને પછી ૧૯૮૭માં શ્રીલંકામાં શાંતિ સેના મોકલીને લિબરેશન ટાઈગર્સ ઓફ તમિલ ઇલમ (એલટીટીઈ) સાથે સંઘર્ષ ખોલવા તરફ દોરી ગયા હતા. ૧૯૮૭ના મધ્યમાં બોફોર્સ કૌભાંડમાં તેમની ભ્રષ્ટાચાર મુક્ત છબીને નુકસાન થયું હતું અને ૧૯૮૯ની ચૂંટણીમાં તેમના પક્ષને મોટી હાર જોવા મળી હતી.

તેઓ ચૂંટણીઓ માટે ઝુંબેશ ચલાવી રહ્યા હતા, ત્યારે તેમને એલટીટીઈ દ્વારા આત્મઘાતી બોમ્બર દ્વારા હત્યા કરવામાં આવી હતી. તેમની વિધવા સોનિયા ૧૯૯૮માં કોંગ્રેસ પક્ષના અધ્યક્ષ બન્યા હતા અને ૨૦૦૪ અને ૨૦૦૯ની સંસદીય ચૂંટણીઓમાં પક્ષને વિજય અપાવ્યો હતો. તેમના પુત્ર રાહુલ સંસદ સભ્ય છે અને ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના વર્તમાન પ્રમુખ છે. ૧૯૯૧માં ભારત સરકારે તેમને મરણોત્તર ભારત રત્ન, દેશના સર્વોચ્ચ નાગરિક પુસ્કાર એનાયત કર્યો હતો. ૨૦૦૯માં ઇન્ડિયા લીડરશિપ કોન્ક્લેવમાં રાજીવ ગાંધીને આધુનિક ભારતના ક્રાંતિકારી નેતા પુરસ્કાર મરણોત્તર આપવામાં આવ્યો હતો.

પૂણ્યતિથિ:-

૧૯૮૪ – અવિનાશ વ્યાસ, ભારતીય સંગીત નિર્દેશક, ગીતકાર અને ગુજરાતી ગાયક..
અવિનાશ અનંતરાય વ્યાસ ભારતીય સંગીત નિર્દેશક, ગીતકાર અને ગુજરાતી સિનેમાના ગાયક હતા જેમણે ૧૯૦ કરતાં વધુ ગુજરાતી ચલચિત્રોમાં સંગીત આપ્યું હતું. તેમણે ૨૫ વખત શ્રેષ્ઠ ગીતકાર અને શ્રેષ્ઠ સંગીત માટે ગુજરાત રાજ્ય ફિલ્મ પુરસ્કાર મેળવ્યો હતો. તેમને ભારત સરકાર તરફથી ૧૯૭૦માં ચોથો સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર પદ્મશ્રી અર્પણ થયો હતો. તલત મહેમૂદ, કિશોર કુમાર, મહેન્દ્ર કપૂર અને ઉષા મંગેશકર સાથે કામ કર્યું હતું. તેમણે કમાર જલાલાબાદી, ઇન્દિવર, ભરત વ્યાસ અને રાજા મહેંદી અલી ખાન જેવા ગીતકારો સાથે બેલડી બનાવીને ગીતો લખ્યા હતા.

અવિનાશ વ્યાસ પોતાની કૃતિઓ જાતે જ સ્વરબદ્ધ કરતા હતા. તેમની રચનાઓ જેટલી કાવ્યમય હતી તેટલી જ સુરીલી પણ હતી. સુગમ સંગીત ઉપરાંત તેમણે ગુજરાતી ચલચિત્રોમાં પણ સંગીત આપ્યું છે. કવિ પ્રદીપજીના ખૂબ પ્રખ્યાત ગીત "પીંજરે કે પંછી રે, તેરા દર્દ ના જાને કોઇ" ને તેમણે સ્વરબ્દ્ધ કરેલુ. તેમને કનૈયાલાલ મુનશીએ ભારતીય વિદ્યા ભવનના સંગીત વિભાગના અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કર્યા હતા.

તેમને વાર્ષિક ગુજરાત રાજ્ય ફિલ્મ પુરસ્કાર ૨૫ વખત શ્રેષ્ઠ ગીતકાર અને શ્રેષ્ઠ સંગીત માટે મળ્યા હતા, જે એક કિર્તીમાન છે. ગુજરાત રાજ્ય સંગીત નૃત્ય અકાદમીએ તેમને "ગૌરવ પુરસ્કાર" એનાયત કર્યો હતો અને ૧૯૭૦માં ભારત સરકાર દ્વારા તેમને પદ્મ શ્રી પુરસ્કાર એનાયત થયો હતો. તેમનું અવસાન ૨૦ ઓગસ્ટ ૧૯૮૪ના રોજ ૭૨ વર્ષની ઉંમરે, તેમના છેલ્લા ચલચિત્ર ભક્ત ગોરા કુંભારની રજૂઆતના ત્રણ વર્ષ પછી થયું હતું.

ગુજરાત ફર્સ્ટ તમને સમાચારોથી હંમેશા અવગત રાખશે

ગુજરાતની નંબર 1 ગુજરાતી ન્યૂઝ ચેનલ એટલે ગુજરાત ફર્સ્ટ (Gujarat First) – જે ગુજરાતીઓને દરેક સમાચારમાં રાખે છે આગળ. ગુજરાત, રાષ્ટ્રીય, આંતરરાષ્ટ્રીય, ઇલેક્શન, બિઝનેસ, સ્પોર્ટ્સ, મનોરંજન સહિતના દરેક સમાચાર વાંચો ગુજરાત ફર્સ્ટ પર. હવે દરેક સમાચાર આંગળીના ટેરવે આપના મોબાઈલમા, ડાઉનલોડ કરો અમારી લેટેસ્ટ Android અને iOS એપ. લેટેસ્ટ ન્યૂઝથી અપડેટ રહેવા માટે સોશ્યિલ મીડિયામાં અમારી સાથે જોડાઓ