Special Session : સંસદના વિશેષ સત્રમાં મળશે સરપ્રાઈઝ કે પછી આ 4 બિલ જ પસાર કરશે Modi Government

સંસદીય બાબતોના મંત્રી પ્રહલાદ જોશીએ 31 ઓગસ્ટે પાંચ દિવસ માટે સંસદનું વિશેષ સત્ર બોલાવવાની માહિતી આપી હતી. સરકારને ઘેરવાની વ્યૂહરચના પર મંથન કરવા માટે વિરોધ પક્ષોના નેતાઓ મુંબઈમાં ભેગા થઈ રહ્યા હતા ત્યારે સંસદનું વિશેષ સત્ર બોલાવવાની જાહેરાતે સમગ્ર ધ્યાન ખેંચ્યું હતું. સંસદના વિશેષ સત્રમાં સરકાર શું કરવા જઈ રહી છે તે અંગે અટકળો શરૂ થઈ હતી. વિપક્ષે સરકાર પર સવાલો ઉઠાવવાનું શરૂ કર્યું. કોંગ્રેસ સંસદીય દળના વડા સોનિયા ગાંધીએ વડાપ્રધાનને લખ્યો પત્ર.શું હશે સંસદના વિશેષ સત્રનો એજન્ડા? આને સાર્વજનિક કરવાની અને વિપક્ષી પાર્ટીઓ કયા મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવા માંગે છે તે પણ જણાવવાની માંગ કરી હતી.

લગભગ 15 દિવસ સુધી ચાલેલા જો અને અટકળોના સમયગાળા બાદ સંસદના વિશેષ સત્રનો એજન્ડા જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. સરકારે સંસદના વિશેષ સત્રનો એજન્ડા જાહેર કર્યો છે. કેન્દ્ર સરકાર સંસદના આ વિશેષ સત્રમાં ચાર બિલ પસાર કરવા જઈ રહી છે. આ ચારમાંથી બે બિલ એવા છે કે જેણે તાજેતરમાં પૂરા થયેલા ચોમાસું સત્ર દરમિયાન ઉપલા ગૃહ એટલે કે રાજ્યસભાની અડચણને વટાવી દીધી છે. રાજ્યસભામાં પાસ થયા બાદ આ લોકસભામાં પેન્ડિંગ છે. તે જ સમયે, બે બિલ એવા છે જે સરકાર દ્વારા રાજ્યસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા પરંતુ ચોમાસા સત્ર દરમિયાન પસાર થઈ શક્યા ન હતા.

હવે સવાલો ઉઠી રહ્યા છે કે આ ચાર બિલોમાં એવું શું છે જેને પસાર કરવા માટે સરકારે સંસદનું વિશેષ સત્ર બોલાવવું પડ્યું? ચાલો આપણે તે બિલો પર એક નજર કરીએ કે જેનું પાસ થવું સરકાર દ્વારા જારી કરવામાં આવેલા વિશેષ સત્રના કાર્યસૂચિમાં સામેલ છે.

એડવોકેટ્સ એમેન્ડમેન્ટ બિલ 2023

એડવોકેટ્સ એમેન્ડમેન્ટ બિલ 2023 ઓગસ્ટ મહિનામાં ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન રાજ્યસભા દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યું હતું. આ બિલ લોકસભામાં પેન્ડિંગ છે. આ બિલ સંસદના વિશેષ સત્રના એજન્ડામાં પણ છે. આ બિલ રાજ્યસભામાં કાયદા મંત્રી અર્જુન રામ મેઘવાલે રજૂ કર્યું હતું. આ વિધેયકમાં સરકાર માટે કાયદા અને વહીવટના અભ્યાસમાં ફેરફાર માટે પગલાં લેવાની જોગવાઈ છે. આ બિલમાં સ્વતંત્રતા પહેલાના કાયદાઓ અને અપ્રચલિત કાયદાઓને નાબૂદ કરવાની, લીગલ પ્રેક્ટિશનર્સ એક્ટ 1879 ને રદ કરવાની અને એડવોકેટ્સ એક્ટ 1961 માં સુધારો કરવાની જોગવાઈ પણ છે.

પ્રેસ અને સામયિક નોંધણી બિલ 2023

પ્રેસ એન્ડ રજિસ્ટ્રેશન ઑફ પીરિયડિકલ બિલ 2023 નો હેતુ અખબારો અને સામયિકોની નોંધણીની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવાનો છે. આ બિલ કાયદો બન્યા બાદ ડિજિટલ મીડિયા પણ દેખરેખ હેઠળ આવશે. સરકારે ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન આ બિલ રાજ્યસભામાં પણ રજૂ કર્યું હતું. રાજ્યસભામાં પાસ થયા બાદ આ બિલ લોકસભામાં પણ પેન્ડિંગ છે.

પોસ્ટ ઓફિસ બિલ 2023

સરકારે ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન 10 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં પોસ્ટ ઓફિસ બિલ 2023 રજૂ કર્યું હતું. 10 ઓગસ્ટે રાજ્યસભામાં રજૂ કરાયેલું આ બિલ ઉપલા ગૃહમાંથી પસાર થઈ શક્યું ન હતું. સંસદ દ્વારા પસાર થયા બાદ આ બિલ 1898 ના જૂના કાયદાનું સ્થાન લેશે. આ વિધેયક દ્વારા, પત્રો મોકલવા અને પ્રાપ્ત કરવા અને પહોંચાડવા જેવી પોસ્ટ ઓફિસ આનુષંગિક સેવાઓના વિશેષાધિકારો નાબૂદ કરવામાં આવ્યા છે. જો કે, પોસ્ટ ઓફિસને પોતાની આગવી પોસ્ટેજ સ્ટેમ્પ બહાર પાડવાનો વિશેષાધિકાર મળશે. આ કાયદામાં પોસ્ટ ઓફિસના વરિષ્ઠ અધિકારીઓને કટોકટીની સ્થિતિમાં સુરક્ષાના કારણોસર કોઈપણ શિપમેન્ટ ખોલવા, તપાસવા, રોકવા અને નાશ કરવાનો અધિકાર આપવાની જોગવાઈ પણ છે.

મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને અન્ય ચૂંટણી કમિશનરો (સેવાની સ્થિતિ) બિલ 2023

મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂક અંગે, સરકારે ચોમાસા સત્ર દરમિયાન રાજ્યસભામાં મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને અન્ય ચૂંટણી કમિશનર (સેવા શરતો) બિલ 2023 રજૂ કર્યું હતું. આ બિલમાં એવી જોગવાઈ છે કે વડાપ્રધાન નિમણૂક માટે રચાયેલી સમિતિના અધ્યક્ષ હશે. લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા અથવા સૌથી મોટા પક્ષના નેતા પણ આ સમિતિમાં હશે. વડા પ્રધાનને કેબિનેટ સ્તરના કેન્દ્રીય પ્રધાનને સમિતિના સભ્ય તરીકે નોમિનેટ કરવાનો અધિકાર હશે.

નિષ્ણાતો શું કહે છે

સંસદીય બાબતોના નિષ્ણાત અરવિંદ કુમાર સિંહે જણાવ્યું હતું કે, સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલા વિશેષ સત્રના કાર્યસૂચિમાં સમાવિષ્ટ ચાર બિલોમાંથી એક પણ એવું નથી જેને તાત્કાલિક પસાર કરવાની જરૂર છે. આ બિલો શિયાળુ સત્રમાં પણ પસાર થઈ શક્યા હોત. સરકારનો એક જ ઈરાદો છે કે ગૃહની કાર્યવાહી જૂની ઈમારતને બદલે નવી ઈમારતમાં યોજાય અને તેથી જ ગણેશ ચતુર્થીના શુભ મુહૂર્તને ધ્યાનમાં લઈને સંસદનું વિશેષ સત્ર બોલાવવામાં આવ્યું છે.

આ પણ વાંચો :  ‘…તો પછી મોદીએ આટલી મહેનત કરવાની જરૂર નથી’, PM એ કોંગ્રેસ પર કર્યા પ્રહારો, ઉધયનિધિ સ્ટાલિનને પણ લીધા આડેહાથ…