Chandrayaan 3 :પ્રજ્ઞાન રોવર ચંદ્ર પર છોડી રહ્યું છે અશોક સ્તંભના નિશાન,14 દિવસની સફર શરુ

ભારતના ચંદ્રયાન-3એ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની નજીક ઉતરાણ કરીને ઈતિહાસ રચ્યો છે. 40 દિવસની લાંબી મુસાફરી બાદ બુધવારે ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડરે ચંદ્રની સપાટી પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કર્યું હતું. હવે આ લેન્ડરમાંથી રોવર પણ બહાર આવ્યું છે.  હવે અહીંથી પ્રજ્ઞાનનું કામ શરૂ થાય છે. તેણે ચંદ્રની પ્રથમ તસવીર લીધી અને તે તેના મિશન પર છે. હવે આગામી 14 દિવસ સુધી, પાંચ પેલોડ ચંદ્રની સપાટીનો અભ્યાસ કરીને સ્પેસ એજન્સીને મહત્વપૂર્ણ ડેટા પ્રદાન કરશે.

વિક્રમ લેન્ડર દ્વારા વહન કરવામાં આવેલા ત્રણ પેલોડ્સમાં ચંદ્ર બાઉન્ડ હાઇપરસેન્સિટિવ આયોનોસ્ફિયર અને એટમોસ્ફિયર (RAMBHA), ચંદ્ર સપાટી થર્મોફિઝિકલ એક્સપેરીમેન્ટ (CHEST) અને ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ ફોર લુનર સિસ્મિક એક્ટિવિટી (ILSA)ની રેડિયો એનાટોમીનો સમાવેશ થાય છે. ત્રણેય અલગ-અલગ વિભાજિત છે. રેડિયો એનાટોમી ઓફ મૂન બાઉન્ડ અતિસંવેદનશીલ આયોનોસ્ફિયર અને વાતાવરણ (રંભા) – આ લેંગમુઇર પ્રોબ પેલોડ છે, જે સપાટીના પ્લાઝ્મા (આયન અને ઇલેક્ટ્રોન) ની ઘનતા અને તેના ફેરફારોને શોધી કાઢશે. સૂર્યના કિરણોને કારણે ચંદ્રની માટી બળી ગઈ છે, તેથી પ્લાઝમાનો અભ્યાસ કરાશે.

ચંદ્રની સપાટી પર 14 દિવસનું કાર્ય કરશે રોવર

ઈસરોના જણાવ્યા મુજબ લેન્ડર અને રોવરમાં પાંચ વૈજ્ઞાનિક પેલોડ છે જેને લેન્ડર મોડ્યૂલની અંદર રાખવામાં આવ્યા છે. ઈસરોએ કહ્યું કે ચંદ્રમાની સપાટી પર વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગ કરવા માટે રોવરની તૈનાતી ચંદ્ર અભિયાનોમાં નવી ઉંચાઈઓને સ્પર્શ કરશે. લેન્ડર અને રોવર બંનેનું જીવનકાળ એક-એક ચંદ્ર દિવસ છે જે પૃથ્વીના 14 દિવસ જેટલું છે. ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની પાસે પોતાનું રોવર તૈનાત કરશે જે ચંદ્રમાની માટી અને પહાડની સંરચના અંગે વધુ જાણકારી મેળવશે. ચંદ્રમાના દક્ષિણ ધ્રુવ પર બરપ અને ખનીજોના ભંડારની આશા છે.

ચંદ્ર સપાટી થર્મોફિઝિકલ પ્રયોગ (CHEST) તે ચંદ્રની સપાટી પર તાપમાન માપવા માટે કામ કરશે.ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ ફોર લુનર સિસ્મિક એક્ટિવિટી (ILSA) તે લેન્ડિંગ સાઇટની આસપાસ સિસ્મિક પ્રવૃત્તિને માપવા અને ખનિજ રચનાને સમજવા માટે ચંદ્રની સપાટીની છબી કરશે.રોવરમાં બે પેલોડ પણ છે. તેમાં આલ્ફા પાર્ટિકલ એક્સ-રે સ્પેક્ટ્રોમીટર (APXS) અને લેસર ઈન્ડ્યુસ્ડ બ્રેકડાઉન સ્પેક્ટ્રોસ્કોપ (LIBS)નો સમાવેશ થાય છે.આલ્ફા પાર્ટિકલ એક્સ-રે સ્પેક્ટ્રોમીટર (APXS) તે ચંદ્રની સપાટીની નજીકની માટી અને ખડકોની રચના (મેગ્નેશિયમ, એલ્યુમિનિયમ, સિલિકોન, પોટેશિયમ, આયર્ન) વિશે માહિતી એકત્રિત કરશે.લેસર પ્રેરિત બ્રેકડાઉન સ્પેક્ટોસ્કોપ (LIBS) તે ચંદ્ર પર હાજર તત્વોનું વિશ્લેષણ કરશે. રાસાયણિક અને ખનિજ રચના મેળવવા ઉપરાંત તેમને ઓળખશે.

ઈસરોના જણાવ્યા અનુસાર રોવર પ્રજ્ઞાનનું વજન 26 કિલો છે. આ એક રોબોટિક વાહન છે જે છ પૈડાં પર ચંદ્રની સપાટીનું અન્વેષણ કરશે. તે ચંદ્રની સપાટી પર પ્રતિ સેકન્ડ એક સેન્ટીમીટરની ઝડપે પ્રવાસ કરશે. તેના પૈડાં પર અશોક સ્તંભની છાપ છે. જેમ જેમ રોવર ચંદ્રની સપાટી પર આગળ વધશે તેમ તેમ અશોક સ્તંભની છાપ છપાતી જશે.

આ  પણ  વાંચો -ચંદ્રની માટી ગનપાઉડર જેવી ગંધ કરે છે? ચંદ્ર સાથે જોડાયેલી આ રસપ્રદ વાતો તમે પહેલા નહીં જાણતા હશો