યાદવને મધ્યપ્રદેશના 'મોહન' બનાવીને ભાજપે યુપી-બિહારમાં મેળવી લીધી સફળતા

મધ્યપ્રદેશ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપની જબરદસ્ત જીત બાદથી એવી અટકળો શરૂ થઈ ગઈ હતી કે શિવરાજ સિંહ ચૌહાણને 2024 સુધી મુખ્યમંત્રી પદ આપવામાં આવી શકે છે. જો કે સીએમ પદની રેસમાં ઘણા લોકોના નામ આગળ હતા, પરંતુ ફરી એકવાર વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને અમિત શાહની જોડીએ બધાને ચોંકાવી દીધા અને મધ્યપ્રદેશના સીએમ પદની કમાન મોહન યાદવને સોંપી દીધી.

છત્તીસગઢમાં આદિવાસી ચહેરાવાળા વિષ્ણુદેવ સાંઈને સીએમ બનાવવામાં આવ્યા છે, જ્યારે મધ્યપ્રદેશમાં વડાપ્રધાન મોદીએ મહેશ યાદવને સીએમ બનાવીને 2024ની સ્ક્રિપ્ટ લખી છે. આગામી લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપને બિહાર અને યુપીમાંથી સૌથી મુશ્કેલ પડકારનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, પાર્ટીએ બંને રાજ્યોમાં યાદવને મુખ્યમંત્રી બનાવીને વધુ સારી જ્ઞાતિનું પત્તું ખોલી લોકોને પોતાના તરફ ખેંચી લીધા છે.

કહેવાય છે કે દિલ્હીનો રસ્તો યુપીમાંથી પસાર થાય છે અને આવી સ્થિતિમાં ચૌધરી હરમોહન સિંહ યાદવની 10મી પુણ્યતિથિના અવસર પર એક કાર્યક્રમમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના વર્ચ્યુઅલ સંબોધનમાં યાદવોની વચ્ચે ભાજપની પહોંચ વિશે જોઈ શકાય છે.  ભૂતપૂર્વ સાંસદ અને સમાજવાદી પાર્ટી (SP)ના સંરક્ષક મુલાયમ સિંહ યાદવના નજીકના સહયોગી હરમોહન સિંહ યાદવ પણ મહાસભાના સ્થાપક હતા. 1989માં જ્યારે મુલાયમ યુપીના મુખ્યમંત્રી બન્યા ત્યારે હરમોહન સિંહનો પ્રભાવ વધ્યો. લોકો હરમોહન સિંહને 'મિની સીએમ' કહીને સંબોધતા હતા અને મુલાયમ પોતે તેમને 'છોટે સાહેબ' કહીને સંબોધતા હતા.

યુપીમાં યાદવોનો હિસ્સો 9 થી 10 ટકા છે.
યુપીની 24 કરોડની વસ્તીમાં યાદવોનો હિસ્સો લગભગ 9-10 ટકા છે. આ સાથે, રાજ્યમાં 54 જિલ્લાઓ છે અને આમાંથી 12 જિલ્લાઓમાં યાદવોની વસ્તી લગભગ 20 ટકા છે, જેમાં આઝમગઢ, દેવરિયા, ગોરખપુર, બલિયા, ગાઝીપુર, બનારસ, જૌનપુર, બદાઉન, મૈનપુરી, ઇટાવા અને ઇટાવાનો સમાવેશ થાય છે. ફરુખાબાદ અને અન્ય કેટલાક જિલ્લાઓ.તેમાં યાદવોનું વર્ચસ્વ છે. સેન્ટર ફોર ધ સ્ટડી ઓફ ડેવલપિંગ સોસાયટીઝ (CSDS) દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા ચૂંટણી અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે 2022ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં 83% યાદવોએ સપાને મત આપ્યો હતો.

મોદીનો જાદુ 2022માં યાદવો પર પણ કામ આવ્યો
 2022ની ઉત્તર પ્રદેશ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં, ભાજપે આઠ જિલ્લાઓમાં ફેલાયેલી યાદવ ભૂમિમાં 29માંથી 18 બેઠકો જીતી હતી - મૈનપુરી, ઇટાવા, ઇટાહ, કાસગંજ, ફિરોઝાબાદ, ઓરિયા, કન્નૌજ અને ફરુખાબાદ. જ્યારે ભાજપના સહયોગી અપના દળ (સોનીલાલ)ને પણ એક બેઠક મળી હતી અને સમાજવાદી પાર્ટીને માત્ર 10 બેઠકોથી સંતોષ માનવો પડ્યો હતો. જ્યારે 2012માં સપાને 29માંથી 25 બેઠકો મળી હતી અને ભાજપને માત્ર એક બેઠક મળી હતી, જ્યારે BSPને એક અને બે બેઠકો અપક્ષને મળી હતી. 2017 માં મોદી લહેર પર સવાર થઈને, ભાજપે યાદવના ગઢને તોડી પાડ્યો અને 29માંથી 23 બેઠકો જીતી, જ્યારે સમાજવાદી પાર્ટી માત્ર છ બેઠકો જ મેળવી શકી.

બિહારમાં યદુવંશીઓ પર ભાજપની નજર
બિહારમાં તાજેતરમાં જાહેર કરાયેલા જાતિ આધારિત સર્વેક્ષણના આંકડા અનુસાર, રાજ્યમાં અન્ય પછાત વર્ગોમાં યાદવોની વસ્તી સૌથી વધુ છે, કુલ વસ્તીના 14.26% સાથે, જેમાં ભાજપે પણ દાવ લેવાની તૈયારી કરી છે. ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) ના બિહાર યુનિટે 21,000 થી વધુ યદુવંશીઓ (યાદવ સમુદાયના સભ્યો) ને પાર્ટીમાં સામેલ કર્યા છે. RJD સુપ્રીમો લાલુ પ્રસાદે મુસ્લિમ-યાદવ મતદારોના આધારે બિહારમાં 15 વર્ષ સુધી શાસન કર્યું. જો કે 2013માં ભાજપે નંદ કિશોર યાદવને વિપક્ષના નેતા બનાવ્યા હતા.

બિહારની 40 લોકસભા સીટો પર નજર
બિહારમાં લોકસભાની કુલ 40 બેઠકો છે, પરંતુ મધેપુરા, સિવાન અને ગોપાલગંજની બેઠકો પર યાદવ મતદારો લગભગ 50%થી વધુ છે. 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં યાદવ પ્રભુત્વ ધરાવતી બેઠકો પર મુકાબલો મુખ્યત્વે રાષ્ટ્રીય જનતા દળ (RJD) અને ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) વચ્ચે થશે. બિહારમાં મધેપુરા, સિવાન, ગોપાલગંજ, છપરા, હાજીપુર, પટના સાહિબ, ગયા, પૂર્ણિયા અને અરરિયા બેઠકો પરના ચૂંટણી પરિણામો યાદવ મતદારોના વલણ પર નિર્ભર રહેશે. ભાજપ લોકસભા ચૂંટણીમાં યાદવો વચ્ચે પ્રવેશ કરવામાં સફળ રહ્યું હતું, પરંતુ છેલ્લી બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપને બિહારમાં હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, કારણ કે 2014માં ભાજપને મત આપનારા આરજેડી સમર્થકો 2015માં પાછા આરજેડી-જેડી(યુ)માં ગયા હતા.  રસપ્રદ વાત એ છે કે ભાજપ યાદવોની બીજી પસંદગી બનીને ઉભરી રહી છે. તેઓ બીજેપી કરતાં BSP અને JDUને વોટ આપવા માટે ઓછા વલણ ધરાવે છે.

યાદવના મત NDA તરફ ટ્રાન્સફર થઈ શકે છે
અખિલેશ યાદવે અનેક અવસરો પર ભાજપની ટીકા કરી છે અને કહ્યું છે કે તે માત્ર સવર્ણોની પાર્ટી છે, પરંતુ મધ્યપ્રદેશમાં જે રીતે ભાજપે મોહન યાદવના નામ પર કાર્ડ રમ્યું છે, તેનાથી સપાના વડા પર ચોક્કસપણે દબાણ આવશે. આ સાથે જ યાદવના મતોનો એક હિસ્સો લોકસભા ચૂંટણી દરમિયાન NDAમાં ટ્રાન્સફર થઈ શકે છે. તેનું સૌથી મોટું કારણ એ છે કે જો મતદારોને બિહારમાં આરજેડી કે યુપીમાં સપાના સત્તામાં આવવાની કોઈ આશા નથી દેખાતી તો યાદવ મતોની ગતિ ભાજપ અને એનડીએ તરફ જઈ શકે છે. તેથી, એનડીએને વિશ્વાસ છે કે યુપી અને બિહારમાં લોકસભા ચૂંટણી દરમિયાન યાદવના વધુ મતો આકર્ષિત કરવામાં આવશે, જેના પર મોહન યાદવનું નામ નક્કી કરવામાં આવ્યું.

અખિલેશ લોકસભાની 65 સીટો પર ચૂંટણી લડશે
આ ઉપરાંત, વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે સપાને સીટ વહેંચવાનો ઇનકાર કરીને કહ્યું હતું કે ભારત ગઠબંધન લોકસભા માટે છે અને હવે ગઠબંધનની બેઠક 19 ડિસેમ્બરે યોજાશે. સૂત્રોનું માનીએ તો અખિલેશે લોકસભાની 65 સીટો પર ચૂંટણી લડવાનું મન બનાવી લીધું છે, પરંતુ મોહન યાદવ સીએમ બન્યા બાદ કોંગ્રેસને ઓછી સીટો આપવામાં અને પોતાને સૌથી મોટી પાર્ટી ગણાવવામાં સાથે યુપી અને યાદવોના સૌથી મોટા નેતા બતાવવામાં તે હવે દૂર નહીં હટે.

આ પણ વાંચો-MPના નવા CM મોહન યાદવ પાસે છે કરોડોની સંપત્તિ, પત્ની છે વધુ અમીર, જાણો કેટલી સંપત્તિ