Utpanna Ekadashi Vrat 2023: આજે ઉત્પન્ના એકાદશી છે, જાણો ભગવાન શ્રી હરિને પ્રસન્ન કરવા માટે શુભ સમય અને પૂજાની રીત.

હિંદુ ધર્મમાં એકાદશી વ્રતને તમામ ઉપવાસોમાં શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. ધાર્મિક શાસ્ત્રોમાં આ વ્રતને વ્રતરાજ કહેવામાં આવ્યું છે કારણ કે આ વ્રતનું પાલન કરીને તમામ વિધિઓ સાથે જગતના રક્ષક ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાથી દરેક પ્રકારના પાપોમાંથી મુક્તિ મળે છે. ઉત્પન્ના એકાદશીના ઉપવાસ કરવાથી તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે અને મૃત્યુ પછી ભગવાન શ્રી વિષ્ણુની અપાર કૃપાથી વ્યક્તિ વૈકુંઠ જગતની પ્રાપ્તિ કરે છે અને મોક્ષ પણ પ્રાપ્ત કરે છે.

હિંદુ ધર્મમાં ઉત્પન્ના એકાદશીના વ્રતને ધર્મ, અર્થ, કર્મ અને મોક્ષ એમ ચારેય વસ્તુઓની પ્રાપ્તિમાં સહાયક ઉપવાસ માનવામાં આવે છે. તેથી આ વ્રતને વ્રત રાજ કહેવામાં આવે છે. માર્ગશીર્ષ માસના કૃષ્ણ પક્ષની એકાદશીને ઉત્પન્ન એકાદશી કહેવામાં આવે છે, શાસ્ત્રો અનુસાર આ દિવસે એકાદશી માતાનો જન્મ થયો હતો.

એકાદશી માતાને ભગવાન શ્રી હરિનું શક્તિ સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે અને જેમણે આ એકાદશીના દિવસે મુર નામના રાક્ષસનો વધ કર્યો હતો. આનાથી પ્રસન્ન થઈને ભગવાન વિષ્ણુએ તેમને આશીર્વાદ આપ્યા અને તેમને એવું વરદાન આપ્યું કે જે કોઈ પણ ભક્ત આ દિવસે એટલે કે એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાની સાથે ભગવાન એકાદશી માતાની પૂજા કરશે તો તેના હૃદયની બધી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થશે અને તેને આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થશે. તેનું આગલું અને પાછલું જીવનના પાપોમાંથી પણ મુક્તિ મળશે.

ઉત્પન્ના એકાદશી 2023નો શુભ સમય
ઉત્પન્ના એકાદશીની તિથિ આજે 8મી ડિસેમ્બરે સવારે 05:06 કલાકે શરૂ થશે અને આવતીકાલે એટલે કે 9મી ડિસેમ્બરે સવારે 06:31 કલાકે સમાપ્ત થશે. ઉત્પન્ના એકાદશી વ્રત 8 અને 9 ડિસેમ્બર બંનેના રોજ રાખી શકાય છે. જો તમે આજે 8મી ડિસેમ્બરે એકાદશી વ્રત રાખી રહ્યા છો, તો ઉપવાસ તોડવાનો સમય 9મી ડિસેમ્બરે બપોરે 01:01 વાગ્યાથી 03:20 વાગ્યા સુધીનો રહેશે. આ સમયે તમે ઉપવાસ તોડી શકો છો. જો તમે 9મી ડિસેમ્બરે ઉપવાસ કરી રહ્યા છો તો ઉપવાસ તોડવાનો સમય 10મી ડિસેમ્બરના રોજ સવારે 07:03 થી 07:13 સુધીનો રહેશે.

ઉત્પન્ના એકાદશી પૂજા પદ્ધતિ
 ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે સૌ પ્રથમ સ્નાન વગેરે કરવું.
સ્નાન કર્યા પછી, પંચામૃત એટલે કે ફૂલ, દીપ, ધૂપ, અક્ષત, ફળ, ચંદન અને તુલસીથી ભગવાન શ્રી હરિની પૂજા કરો.
 ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કર્યા પછી તેમની આરતી અવશ્ય કરો.
આરતી કર્યા પછી, તેમને તિલક કરો અને ઉત્પન્ના એકાદશીની વ્રત કથા સાંભળો.
 વ્રત કથા સાંભળ્યા પછી ભગવાન વિષ્ણુના મંત્ર 'ઓમ નમો ભગવતે વાસુદેવાય' નો જાપ કરો.
 ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામનો પાઠ અવશ્ય કરો.

ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે શું કરવું
 ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે વ્રત રાખવું ખૂબ જ શુભ અને મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. ભગવાન વિષ્ણુને પ્રસન્ન કરવા માટે આ દિવસે વ્રત રાખો.
ભગવાન વિષ્ણુને તુલસી ખૂબ જ પ્રિય છે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજામાં તુલસીનો અવશ્ય ઉપયોગ કરો અને તેમને તુલસી અર્પણ કરવાનું ભૂલશો નહીં.
ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે સાત્વિક ભોજન અને સાદું ભોજન લેવું જોઈએ. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુને પીળા ફળ અને ફૂલ અર્પણ કરવા જોઈએ.
ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે દાન કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. આ દિવસે ગરીબો અને જરૂરિયાતમંદોને ભોજન, કપડાં અને પૈસા વગેરેનું દાન કરો. આવું કરવું ખૂબ જ ફળદાયી માનવામાં આવે છે.
 ઉપતન્ના એકાદશીના દિવસે વ્યક્તિએ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું જોઈએ અને મન અને વાણી પર નિયંત્રણ રાખવું જોઈએ.
 ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુના મંત્રોનો જાપ કરવો જોઈએ. આવું કરવાથી ભગવાન વિષ્ણુ પ્રસન્ન થાય છે.

ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે શું ન કરવું જોઈએ
ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે કોઈની સાથે દુર્વ્યવહાર ન કરો અને કોઈને હેરાન ન કરો. આમ કરવાથી ભગવાન શ્રી હરિ ક્રોધિત થઈ શકે છે.
ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે ચોખા ખાવાનું વર્જિત માનવામાં આવે છે, તેથી આ દિવસે ભૂલથી પણ ભાત ન ખાવા જોઈએ. આમ કરવાથી દરિદ્રતા આવે છે.
ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે ભૂલથી પણ માંસ, દારૂ, ડુંગળી અને લસણ વગેરેનું સેવન ન કરવું. આ દિવસે તામસિક ભોજન કરવાથી બચવું જોઈએ.
 ઉત્પન્ના એકાદશીના દિવસે તુલસીના પાન ન તોડવા જોઈએ. તેથી, પૂજામાં અર્પણ કરવાના એક દિવસ પહેલા તુલસીના પાન તોડી લો.